대화편
단순요약.
ΕΥΘ.7.
Σωκράτης
[14a] καὶ γὰρ οἱ στρατηγοί, ὦ φίλε· ἀλλ᾽ ὅμως τὸ κεφάλαιον αὐτῶν ῥᾳδίως ἂν εἴποις, ὅτι νίκην ἐν τῷ πολέμῳ ἀπεργάζονται· ἢ οὔ;
그야 장군들도 그러니까요, 친애하는 이여: 그러나 그대는 마찬가지로 그것들을 통틀어 쉽사리 말할 테죠, 전쟁에서의 승리를 성취하는 것이라고: 그렇지 않나요?
ὅμως : equally, likewise, alike.
εἴποις : εἶπον opt. sin.-2nd.
Εὐθύφρων
πῶς δ᾽ οὔ;
어찌 아니겠습니까?
Σωκράτης
πολλὰ δέ γ᾽, οἶμαι, καὶ καλὰ καὶ οἱ γεωργοί· ἀλλ᾽ ὅμως τὸ κεφάλαιον αὐτῶν ἐστιν τῆς ἀπεργασίας ἡ ἐκ τῆς γῆς τροφή.
ἀπεργασίας : finishing completing, execution, workmanship. cuasing, producing. working off. treatment. upkeep. effcacy.
Εὐθύφρων
πάνυ γε.
Σωκράτης
τί δὲ δὴ τῶν πολλῶν καὶ καλῶν ἃ οἱ θεοὶ ἀπεργάζονται; τί τὸ κεφάλαιόν ἐστι τῆς ἐργασίας;
그런데 더욱이 많고도 빼어난 것들 중에 무엇이, 신들이 성취하는 것들인가요? 무엇이 그 성취의 통틀은 것인가요?
Εὐθύφρων
καὶ ὀλίγον σοι πρότερον εἶπον, ὦ Σώκρατες, ὅτι [14b] πλείονος ἔργου ἐστὶν ἀκριβῶς πάντα ταῦτα ὡς ἔχει μαθεῖν· τόδε μέντοι σοι ἁπλῶς λέγω, ὅτι ἐὰν μὲν κεχαρισμένα τις ἐπίστηται τοῖς θεοῖς λέγειν τε καὶ πράττειν εὐχόμενός τε καὶ θύων, ταῦτ᾽ ἔστι τὰ ὅσια, καὶ σῴζει τὰ τοιαῦτα τούς τε ἰδίους οἴκους καὶ τὰ κοινὰ τῶν πόλεων· τὰ δ᾽ ἐναντία τῶν κεχαρισμένων ἀσεβῆ, ἃ δὴ καὶ ἀνατρέπει ἅπαντα καὶ ἀπόλλυσιν.
μαθεῖν : μανθάνω aor. inf.
κεχαρισμένα : χαρίζω pass. pf. part. as Adj. acceptable, welcome. things pleasing to one.
ἐπίστηται : ἐπίσταμαι subj. sin.-3rd. know how to do.
εὐχόμενός : εὔχομαι pray.
θύων : offer, sacrifice.
σῴζει : σῴζω. save, keep, preserve.
ἰδίους : private, personal.
οἴκους : at home.
ἀνατρέπει : overturn, upset. overthrow, ruin.
Σωκράτης
ἦ πολύ μοι διὰ βραχυτέρων, ὦ Εὐθύφρων, εἰ ἐβούλου, εἶπες ἂν τὸ κεφάλαιον ὧν ἠρώτων· ἀλλὰ γὰρ οὐ [14c] πρόθυμός με εἶ διδάξαι--δῆλος εἶ. καὶ γὰρ νῦν ἐπειδὴ ἐπ᾽ αὐτῷ ἦσθα ἀπετράπου, ὃ εἰ ἀπεκρίνω, ἱκανῶς ἂν ἤδη παρὰ σοῦ τὴν ὁσιότητα ἐμεμαθήκη. νῦν δὲ ἀνάγκη γὰρ τὸν ἐρῶντα τῷ ἐρωμένῳ ἀκολουθεῖν ὅπῃ ἂν ἐκεῖνος ὑπάγῃ, τί δὴ αὖ λέγεις τὸ ὅσιον εἶναι καὶ τὴν ὁσιότητα; οὐχὶ ἐπιστήμην τινὰ τοῦ θύειν τε καὶ εὔχεσθαι;
사실 나에게 훨씬 더 짧은 말로, 에우튀프론, 그대가 원했다면, 묻고 있던 것들을 통틀어 말했을 것입니다: 그러나 그대는 나를 가르치는데에 열심이 아니니까요 -- 그대가 그런게 분명해요. 또 이제와서는 그대가 이것들에 있었다가 되돌왔기 때문입니다, 그대가 답했었다면야, 이미 충분히 그대에게서 경건한 것을 배웠을 것들로. 그러나 이제 질문한 자가 질문받은 자에게 따를 수밖에 없네요 저 자가 이끌 길로, 그래서 또 그대는 경건과 경건한 것을 뭐라고 할 건가요? 제물을 바치고 기원하는 것에 대한 어떤 앎이라고 하지 않을 건가요?
πρόθυμός : ready, willing, eager.
ἦσθα : εἰμί impf. sin.-2nd.
ἀπετράπου : ἀποτρέπω mid. impf. sin.-2nd. turn back.
ἐμεμαθήκη : μανθάνω plpf.
ἀκολουθεῖν : inf. follow one
ὑπάγῃ :
Εὐθύφρων
ἔγωγε.
저로서는요.
Σωκράτης
οὐκοῦν τὸ θύειν δωρεῖσθαί ἐστι τοῖς θεοῖς, τὸ δ᾽ εὔχεσθαι αἰτεῖν τοὺς θεούς;
그러니까 제물을 바친다는 것은 신들에게 선물하는 것이고, 다른 한편 기원한다는 것은 신들에게 애원하는 것이 아닌가요?
Εὐθύφρων
καὶ μάλα, ὦ Σώκρατες.
바로 그것이죠, 소크라테스.
Σωκράτης
[14d] ἐπιστήμη ἄρα αἰτήσεως καὶ δόσεως θεοῖς ὁσιότης ἂν εἴη ἐκ τούτου τοῦ λόγου.
그러니까 신들에게 청하고 주는 것에 대한 앎이 경건한 것이겠군요 말들에 따르면.
Εὐθύφρων
πάνυ καλῶς, ὦ Σώκρατες, συνῆκας ὃ εἶπον.
매우 훌륭하게, 소크라테스, 제가 말한 것을 들으셨네요.
συνῆκας : συνίημι 2nd-aor. sin.-2nd. bring or set together. perceive, hear.
Σωκράτης
ἐπιθυμητὴς γάρ εἰμι, ὦ φίλε, τῆς σῆς σοφίας καὶ προσέχω τὸν νοῦν αὐτῇ, ὥστε οὐ χαμαὶ πεσεῖται ὅτι ἂν εἴπῃς. ἀλλά μοι λέξον τίς αὕτη ἡ ὑπηρεσία ἐστὶ τοῖς θεοῖς; αἰτεῖν τε φῂς αὐτοὺς καὶ διδόναι ἐκείνοις;
왜냐하면 친애하는 이여, 나는 그대의 지혜에 열심이고 또 주목하고 있으니까요, 그래서 그 곳에서 그대가 말할 것이 떨어져 나가질 않도록 말이에요. 그러나 그대는 나에게 말해주시오 신들에게 이와 같은 봉사가 어떤 것인지? 그대는 신들에게 청하고 또 저들에게 바치는 것이라고 말하나요?
προσέχω : attention
χαμαὶ : on the ground.
πεσεῖται : πίπτω mid. fut.
Εὐθύφρων
ἔγωγε.
저로서는요.
Σωκράτης
ἆρ᾽ οὖν οὐ τό γε ὀρθῶς αἰτεῖν ἂν εἴη ὧν δεόμεθα παρ᾽ ἐκείνων, ταῦτα αὐτοὺς αἰτεῖν;
그러니까 올바르게 청한다는 것은 저들에게서 우리가 원하는 것들, 이와 같은 것들을 그들에게 청하는 것이겠군요?
Εὐθύφρων
ἀλλὰ τί;
아니면 무엇이겠어요?
Σωκράτης
[14e] καὶ αὖ τὸ διδόναι ὀρθῶς, ὧν ἐκεῖνοι τυγχάνουσιν δεόμενοι παρ᾽ ἡμῶν, ταῦτα ἐκείνοις αὖ ἀντιδωρεῖσθαι; οὐ γάρ που τεχνικόν γ᾽ ἂν εἴη δωροφορεῖν διδόντα τῳ ταῦτα ὧν οὐδὲν δεῖται.
그리고 또 올바르게 준다는 것은, 저들이 우리에게서 필요로 하는 것들, 이와 같은 것들을 저들에게 다시 되돌려 주는 것이겠군요? 왜냐하면 아마도 이와 같은 주는 것들을 전혀 필요로 하지 않는 이에게 선물한다는 것은 유능한 일이 아니겠으니까요.
ἀντιδωρεῖσθαι : present in return
δωροφορεῖν : bring presents, give as presents or bribes.
Εὐθύφρων
ἀληθῆ λέγεις, ὦ Σώκρατες.
참된 말씀이세요, 소크라테스.
Σωκράτης
ἐμπορικὴ ἄρα τις ἂν εἴη, ὦ Εὐθύφρων, τέχνη ἡ ὁσιότης θεοῖς καὶ ἀνθρώποις παρ᾽ ἀλλήλων.
그러니까 어떤 상인의, 에우튀프론, 기술이겠네요 신들에게도 인간들에게도 서로간에 경건한 것은.
Εὐθύφρων
ἐμπορική, εἰ οὕτως ἥδιόν σοι ὀνομάζειν.
상술이라, 그대에게 그렇게 이름붙이는 것이 기쁘다면요.
Σωκράτης
ἀλλ᾽ οὐδὲν ἥδιον ἔμοιγε, εἰ μὴ τυγχάνει ἀληθὲς ὄν. φράσον δέ μοι, τίς ἡ ὠφελία τοῖς θεοῖς τυγχάνει οὖσα ἀπὸ τῶν δώρων ὧν παρ᾽ ἡμῶν λαμβάνουσιν; ἃ μὲν γὰρ διδόασι [15a] παντὶ δῆλον· οὐδὲν γὰρ ἡμῖν ἐστιν ἀγαθὸν ὅτι ἂν μὴ ἐκεῖνοι δῶσιν. ἃ δὲ παρ᾽ ἡμῶν λαμβάνουσιν, τί ὠφελοῦνται; ἢ τοσοῦτον αὐτῶν πλεονεκτοῦμεν κατὰ τὴν ἐμπορίαν, ὥστε πάντα τὰ ἀγαθὰ παρ᾽ αὐτῶν λαμβάνομεν, ἐκεῖνοι δὲ παρ᾽ ἡμῶν οὐδέν;
그러나 제게는 전혀 기쁘지 않아요, 만일에 그것이 옳지 않다면 말이죠. 저에게 설명해 주세요, 신들에게 마침 무슨 이득이 있을까요 우리에게서 그들이 받은 그 선물들로부터? 한편으로 그들이 주는 것들은 모든 이들에게 분명하니까요: 우리에게 그들이 주지 않을 좋은 것이라곤 아무것도 없다는 것이요. 그러나 다른 한편 우리에게서 그들이 취한 것들은, 뭐가 이득이 될까요?
Εὐθύφρων
ἀλλ᾽ οἴει, ὦ Σώκρατες, τοὺς θεοὺς ὠφελεῖσθαι ἀπὸ τούτων ἃ παρ᾽ ἡμῶν λαμβάνουσιν;
그러나 그대는, 소크라테스, 신들이 우리에게서 취한 이러한 것들로부터 이득을 본다고 생각하세요?
Σωκράτης
ἀλλὰ τί δήποτ᾽ ἂν εἴη ταῦτα, ὦ Εὐθύφρων, τὰ παρ᾽ ἡμῶν δῶρα τοῖς θεοῖς;
하지만 그러면 대체, 에우튀프론, 우리에게서 신들에게 선물들일 이같은 것들이 뭔가요?
Εὐθύφρων
τί δ᾽ οἴει ἄλλο ἢ τιμή τε καὶ γέρα καί, ὅπερ ἐγὼ ἄρτι ἔλεγον, χάρις;
그렇지만 찬사와 영광 그리고, 제가 앞서 말했던 종류의, 감사가 아니면 뭐라고 생각하세요?
Σωκράτης
[15b] κεχαρισμένον ἄρα ἐστίν, ὦ Εὐθύφρων, τὸ ὅσιον, ἀλλ᾽ οὐχὶ ὠφέλιμον οὐδὲ φίλον τοῖς θεοῖς;
그러니까 만족이, 에우튀프론, 경건함이고, 하지만 신들에겐 이득도 아니고 사랑스러운 것도 아닌 건가요?
Εὐθύφρων
οἶμαι ἔγωγε πάντων γε μάλιστα φίλον.
저로서는 무엇보다도 사랑스러운 것이라 생각합니다.
Σωκράτης
τοῦτο ἄρ᾽ ἐστὶν αὖ, ὡς ἔοικε, τὸ ὅσιον, τὸ τοῖς θεοῖς φίλον.
그러면 이게 또 다시, 그렇게 보이기로는, 경건이군요, 신들에게 사랑스러운 것이요.
Εὐθύφρων
μάλιστά γε.
바로 그렇습니다.
Σωκράτης
θαυμάσῃ οὖν ταῦτα λέγων ἐάν σοι οἱ λόγοι φαίνωνται μὴ μένοντες ἀλλὰ βαδίζοντες, καὶ ἐμὲ αἰτιάσῃ τὸν Δαίδαλον βαδίζοντας αὐτοὺς ποιεῖν, αὐτὸς ὢν πολύ γε τεχνικώτερος τοῦ Δαιδάλου καὶ κύκλῳ περιιόντα ποιῶν; ἢ οὐκ αἰσθάνῃ ὅτι ὁ λόγος ἡμῖν περιελθὼν πάλιν εἰς ταὐτὸν [15c] ἥκει; μέμνησαι γάρ που ὅτι ἐν τῷ πρόσθεν τό τε ὅσιον καὶ τὸ θεοφιλὲς οὐ ταὐτὸν ἡμῖν ἐφάνη ἀλλ᾽ ἕτερα ἀλλήλων· ἢ οὐ μέμνησαι;
그러면 당신은 놀랄 건가요 이러한 것들을 말하면서 만일 당신에게 그 말들이 머무르지 않고 오히려 나아가면, 그리고 저를 다이달로스라고 비난할 건가요 그것들을 나아가는 것들로 만들었다고, 당신 자신이 다이달로스보다 훨씬 더 능란하고 둘레를 돌도록 만들면서 말입니다? 아니면 그대는 모르시나요 그 말이 우리에게 있어서 돌고 돌아서 다시 똑같은 곳으로 왔다는 것을요? 왜냐하면 아마도 그대가 기억할 테니까요 앞선 곳에서(말에서?) 경건과 또 신이 사랑하는 것이 똑같은 것이 아니라 오히려 서로 다른 것들로 우리에게 여겨졌다는 것을요: 아니면 기억하지 못하시나요?
βαδίζοντες : go about
αἰτιάσῃ : accuse
Εὐθύφρων
ἔγωγε.
저로서는 (기억하지요).
Σωκράτης
νῦν οὖν οὐκ ἐννοεῖς ὅτι τὸ τοῖς θεοῖς φίλον φῂς ὅσιον εἶναι; τοῦτο δ᾽ ἄλλο τι ἢ θεοφιλὲς γίγνεται; ἢ οὔ;
그러니까 지금은 신들에게 사랑스러운 것이 경건한 것이라고 그대가 말하고 있다는 걸 알지 못하나요?
Εὐθύφρων
πάνυ γε.
물론입니다.
Σωκράτης
οὐκοῦν ἢ ἄρτι οὐ καλῶς ὡμολογοῦμεν, ἢ εἰ τότε καλῶς, νῦν οὐκ ὀρθῶς τιθέμεθα.
그러니 우리가 앞서 훌륭하게 동의하지는 못했거나, 만일 그 때 훌륭하게 했었다면, 지금 우리가 옳게 동의하지 못하고 있는 것이 아니겠나요.
Εὐθύφρων
ἔοικεν.
Σωκράτης
ἐξ ἀρχῆς ἄρα ἡμῖν πάλιν σκεπτέον τί ἐστι τὸ ὅσιον, ὡς ἐγὼ πρὶν ἂν μάθω ἑκὼν εἶναι οὐκ ἀποδειλιάσω. [15d] ἀλλὰ μή με ἀτιμάσῃς ἀλλὰ παντὶ τρόπῳ προσσχὼν τὸν νοῦν ὅτι μάλιστα νῦν εἰπὲ τὴν ἀλήθειαν· οἶσθα γὰρ εἴπερ τις ἄλλος ἀνθρώπων, καὶ οὐκ ἀφετέος εἶ ὥσπερ ὁ Πρωτεὺς πρὶν ἂν εἴπῃς. εἰ γὰρ μὴ ᾔδησθα σαφῶς τό τε ὅσιον καὶ τὸ ἀνόσιον, οὐκ ἔστιν ὅπως ἄν ποτε ἐπεχείρησας ὑπὲρ ἀνδρὸς θητὸς ἄνδρα πρεσβύτην πατέρα διωκάθειν φόνου, ἀλλὰ καὶ τοὺς θεοὺς ἂν ἔδεισας παρακινδυνεύειν μὴ οὐκ ὀρθῶς αὐτὸ ποιήσοις, καὶ τοὺς ἀνθρώπους ᾐσχύνθης· νῦν δὲ εὖ οἶδα ὅτι [15e] σαφῶς οἴει εἰδέναι τό τε ὅσιον καὶ μή. εἰπὲ οὖν, ὦ βέλτιστε Εὐθύφρων, καὶ μὴ ἀποκρύψῃ ὅτι αὐτὸ ἡγῇ.
그러니까 처음부터 우리에게 다시 한 번 무엇이 경건인지가 숙고되어야 하는 것이군요, 제 자신이 알기 전까지는 겁을 집어먹고 움츠러들지 않으려 하는 한 말이에요. 그러나 그대는 나를 업신여기지 않을 거에요, 오히려 무엇보다도 지금 진실을 말하는 것에 모든 방식으로 주의를 기울이면서 말이죠: 왜냐하면 설령 사람들 중에 다른 누구라 할지라도, 또한 마치 프로테우스 처럼 그대가 말하기 전까지 그대는 결코 풀려날 수 없을 테니까요. 왜냐하면 만일 그대가 정확하게 알고 있지 않았었다면 경건과 또한 불경건을, 그럴 수는 없을 테니 말이에요 도대체 품팔이 사내를 위해 아버지인 노인을 살인죄로 고발하는 일을 시도할, 하지만 그대가 신들을 두려워하지 않고 모험을 시도할 수도 없을 테지요 옳지 못하게 이러한 것을 그대가 하지 않을까, 또 사람들을 해하지는 않을까: 그러나 지금 나는 아주 잘 알고 있어요 그대가 정확하게 안다고 생각한다는 것을 경건한 것과 그렇지 않은 것을. 그러니 말씀하세요, 가장 뛰어난 사람 에우튀프론, 또 그대가 아는 것을 감추지는 마시고.
μάθω : μανθάνω 2nd-aor. 1st-sin.
ὡς ἑκὼν εἶναι : as far as depends one's will, as far as concerns one. S.2012.c.
ἀποδειλιάσω : to be very fearful
ἀτιμάσῃς : ἀτῖμάω aor. subj. 2nd-sin. dishonour, disdain.
ἔδεισας : δείδω aor. 2nd-sin.
ᾐσχύνθης : αἰσχύνω pass. aor. 2nd-sin. make ugly, disfigure.
Εὐθύφρων
εἰς αὖθις τοίνυν, ὦ Σώκρατες· νῦν γὰρ σπεύδω ποι, καί μοι ὥρα ἀπιέναι.
그러면 다음 기회에, 소크라테스: 왜냐하면 지금은 제가 어디를 바삐 가야 해서요, 또 제게 있어선 떠나야 할 것 같기도 하고요.
σπεύδω : press on.
ὥρα : with inf. it is seems to do a thing.
Σωκράτης
οἷα ποιεῖς, ὦ ἑταῖρε. ἀπ᾽ ἐλπίδος με καταβαλὼν μεγάλης ἀπέρχῃ ἣν εἶχον, ὡς παρὰ σοῦ μαθὼν τά τε ὅσια καὶ μὴ καὶ τῆς πρὸς Μέλητον γραφῆς ἀπαλλάξομαι, ἐνδειξάμενος [16a] ἐκείνῳ ὅτι σοφὸς ἤδη παρ᾽ Εὐθύφρονος τὰ θεῖα γέγονα καὶ ὅτι οὐκέτι ὑπ᾽ ἀγνοίας αὐτοσχεδιάζω οὐδὲ καινοτομῶ περὶ αὐτά, καὶ δὴ καὶ τὸν ἄλλον βίον ὅτι ἄμεινον βιωσοίμην.
그대는 무얼 하는 게요, 친구여. 그대는 큰 희망으로부터 나를 내팽개치고 떠나겠군요 내가 품고 있던 희망을, 그대에게서 경건한 것들도 경건하지 않은 것들도 배워 또한 멜레토스의 고발로부터 풀려날 것을, 저자에게 이미 제가 신적인 것들에 있어서 에우튀프론 곁에서 지혜로운 자가 되었다는 것과 또한 더 이상 무지에 의해 그 신적인 것들에 대해 그 어떤 새로운 것들로도 지어내지도 않는다는 것을 보여주어서, 특히나 더욱 훌륭하게 살아갈 그러한 다른 삶을.
ἀπέρχῃ : ἀπέρχομαι subj. 2nd-sin. go away.
ἀπαλλάξομαι : ἀπαλλάσσω mid. fut. sin.-1st. get off free, escape.
οὐκέτι : no more.
αὐτοσχεδιάζω : offhand, extemporize.
-蟲-
ΕΥΘ.6.
ἐπειδήπερ : inasmuch as, since, seeing that.
ἀπεργάζονται : άπεργάξομαι pl.-3nd. finish off, complete, bring to perfection.
Εὐθύφρων
ΕΥΘ.5.
ΕΥΘ.4.
Εὐθύφρων
οὕτω.
Σωκράτης
ταὔτ᾽ ἄρα, ὡς ἔοικεν, μισεῖταί τε ὑπὸ τῶν θεῶν καὶ φιλεῖται, καὶ θεομισῆ τε καὶ θεοφιλῆ ταὔτ᾽ ἂν εἴη.
그러니까 이러한 것들은, 보다시피, 신들에 의해 미움받고 또 사랑받으며, 신이 미워하는 것과 신이 사랑하는 것이 이러한 것들이겠군.
μισεῖταί : μῖσέω pas. sin.-3rd. to be hated.
Εὐθύφρων
ἔοικεν.
Σωκράτης
καὶ ὅσια ἄρα καὶ ἀνόσια τὰ αὐτὰ ἂν εἴη, ὦ Εὐθύφρων, τούτῳ τῷ λόγῳ.
그러니까 경건도 또한 불경도 똑같은 것들이겠군, 에우튀프론, 이 논변으로는.
Εὐθύφρων
κινδυνεύει.
그럴지도요.
κινδυνεύει : κινδύνεύω impers. it may be, possibly
Σωκράτης
οὐκ ἄρα ὃ ἠρόμην ἀπεκρίνω, ὦ θαυμάσιε. οὐ γὰρ τοῦτό γε ἠρώτων, ὃ τυγχάνει ταὐτὸν ὂν ὅσιόν τε καὶ ἀνόσιον· ὃ δ᾽ ἂν θεοφιλὲς ᾖ καὶ θεομισές ἐστιν, ὡς ἔοικεν. [8b] ὥστε, ὦ Εὐθύφρων, ὃ σὺ νῦν ποιεῖς τὸν πατέρα κολάζων, οὐδὲν θαυμαστὸν εἰ τοῦτο δρῶν τῷ μὲν Διὶ προσφιλὲς ποιεῖς, τῷ δὲ Κρόνῳ καὶ τῷ Οὐρανῷ ἐχθρόν, καὶ τῷ μὲν Ἡφαίστῳ φίλον, τῇ δὲ Ἥρᾳ ἐχθρόν, καὶ εἴ τις ἄλλος τῶν θεῶν ἕτερος ἑτέρῳ διαφέρεται περὶ αὐτοῦ, καὶ ἐκείνοις κατὰ τὰ αὐτά.
그러니까 내가 물었던 것을 그대는 대답하지 않았네, 놀라운 이여. 왜냐하면 바로 이러한 것을 내가 묻고 있지는 않았기 때문이지, 동일한 것이 경건하면서도 또한 불경한 것을: 만일 신들의 사랑을 받는 것이라면 또한 신들의 미움을 받는 것이라고, 그렇게 보이니. 그러니까, 에우튀프론, 그대가 지금 아비를 비난하면서 하고 있는 그 일이, 조금도 놀라울 것이 없다 만일 이러한 일을 행함으로써 한편으로 제우스에게는 사랑받을 만한 일을 하고, 다른 한편 크로노스와 우라노스에게는 분노를 살 만한 일을 한다면, 그리고 헤파이스토스에게는 사랑스러운 것이고, 헤라에게는 미움받을 것을, 또한 신들 중의 또 어떤 다른 신이 다른 신과 동일한 것에 대해 다르다면, 저 신들은 동일한 것들에 따라.
ἠρόμην : ἔρομαι 2.aor. mid. sin.-1st. ask.
ἀπεκρίνω : ἀποκρίνω mid. aor. sin.-2nd. give answer to, reply to a question.
ἠρώτων : ἐρωτάω impf. sin.-1st. ask.
κολάζων : κολάζω part. sin.-nom. check, chastise, punish.
δρῶν : δράω part. sin.-nom. do. accomplish.
Εὐθύφρων
ἀλλ᾽ οἶμαι, ὦ Σώκρατες, περί γε τούτου τῶν θεῶν οὐδένα ἕτερον ἑτέρῳ διαφέρεσθαι, ὡς οὐ δεῖ δίκην διδόναι ἐκεῖνον ὃς ἂν ἀδίκως τινὰ ἀποκτείνῃ.
그러나 생각됩니다, 소크라테스, 바로 이것에 대해서는 신들 중에 그 어떤 다른 신도 또 다른 신들과 다르지 않다고, 누군가를 부정의하게 살해하였다면 그러한 저 자를 처벌하지 말아야 한다고 할 것처럼.
Σωκράτης
τί δέ; ἀνθρώπων, ὦ Εὐθύφρων, ἤδη τινὸς ἤκουσας [8c] ἀμφισβητοῦντος ὡς τὸν ἀδίκως ἀποκτείναντα ἢ ἄλλο ἀδίκως ποιοῦντα ὁτιοῦν οὐ δεῖ δίκην διδόναι;
그렇다면 어떻지? 사람들 중에서, 에우튀프론, 어떤 자가 저항하는 것을 일찍이 그대는 들었는가 부정하게 살인한 자를 또는 다른 부정의하게 행한 자를 그 누구라도 처벌할 필요가 없다고?
Εὐθύφρων
οὐδὲν μὲν οὖν παύονται ταῦτα ἀμφισβητοῦντες καὶ ἄλλοθι καὶ ἐν τοῖς δικαστηρίοις· ἀδικοῦντες γὰρ πάμπολλα, πάντα ποιοῦσι καὶ λέγουσι φεύγοντες τὴν δίκην.
그러니까 이러한 것들을 반론하는 이들은 굴하지 않습니다 법정에서든 어디에서든: 왜냐하면 엄청나게 많은 부정의한 자들이, 온갖 짓들을 하고 또 온갖 말들을 하기 때문입니다 고소당하면서.
Σωκράτης
ἦ καὶ ὁμολογοῦσιν, ὦ Εὐθύφρων, ἀδικεῖν, καὶ ὁμολογοῦντες ὅμως οὐ δεῖν φασὶ σφᾶς διδόναι δίκην;
그들이 또한 동의합니까, 에우튀프론, 부정하다고, 그럼에도 그들 자신의 처벌이 필요 없다고(해서는 안된다고)도 동의하면서도?
ὅμως : nevertheless
σφᾶς : σφός. their own.
Εὐθύφρων
οὐδαμῶς τοῦτό γε.
Σωκράτης
οὐκ ἄρα πᾶν γε ποιοῦσι καὶ λέγουσι· τοῦτο γὰρ οἶμαι οὐ τολμῶσι λέγειν οὐδ᾽ ἀμφισβητεῖν, ὡς οὐχὶ εἴπερ [8d] ἀδικοῦσί γε δοτέον δίκην, ἀλλ᾽ οἶμαι οὔ φασιν ἀδικεῖν· ἦ γάρ;
Εὐθύφρων
ἀληθῆ λέγεις.
Σωκράτης
οὐκ ἄρα ἐκεῖνό γε ἀμφισβητοῦσιν, ὡς οὐ τὸν ἀδικοῦντα δεῖ διδόναι δίκην, ἀλλ᾽ ἐκεῖνο ἴσως ἀμφισβητοῦσιν, τὸ τίς ἐστιν ὁ ἀδικῶν καὶ τί δρῶν καὶ πότε.
Εὐθύφρων
ἀληθῆ λέγεις.
Σωκράτης
οὐκοῦν αὐτά γε ταῦτα καὶ οἱ θεοὶ πεπόνθασιν, εἴπερ στασιάζουσι περὶ τῶν δικαίων καὶ ἀδίκων ὡς ὁ σὸς λόγος, καὶ οἱ μέν φασιν ἀλλήλους ἀδικεῖν, οἱ δὲ οὔ φασιν; ἐπεὶ ἐκεῖνό γε δήπου, ὦ θαυμάσιε, οὐδεὶς οὔτε θεῶν οὔτε [8e] ἀνθρώπων τολμᾷ λέγειν, ὡς οὐ τῷ γε ἀδικοῦντι δοτέον δίκην.
Εὐθύφρων
ναί, τοῦτο μὲν ἀληθὲς λέγεις, ὦ Σώκρατες, τό γε κεφάλαιον.
네, 이것을 옳게 말씀하십니다, 소크라테스, 그것도 정곡을요.
Σωκράτης
ἀλλ᾽ ἕκαστόν γε οἶμαι, ὦ Εὐθύφρων, τῶν πραχθέντων ἀμφισβητοῦσιν οἱ ἀμφισβητοῦντες, καὶ ἄνθρωποι καὶ θεοί, εἴπερ ἀμφισβητοῦσιν θεοί· πράξεώς τινος πέρι διαφερόμενοι οἱ μὲν δικαίως φασὶν αὐτὴν πεπρᾶχθαι, οἱ δὲ ἀδίκως· ἆρ᾽ οὐχ οὕτω;
πάνυ γε.
Σωκράτης
[9a] ἴθι νυν, ὦ φίλε Εὐθύφρων, δίδαξον καὶ ἐμέ, ἵνα σοφώτερος γένωμαι, τί σοι τεκμήριόν ἐστιν ὡς πάντες θεοὶ ἡγοῦνται ἐκεῖνον ἀδίκως τεθνάναι, ὃς ἂν θητεύων ἀνδροφόνος γενόμενος, συνδεθεὶς ὑπὸ τοῦ δεσπότου τοῦ ἀποθανόντος, φθάσῃ τελευτήσας διὰ τὰ δεσμὰ πρὶν τὸν συνδήσαντα παρὰ τῶν ἐξηγητῶν περὶ αὐτοῦ πυθέσθαι τί χρὴ ποιεῖν, καὶ ὑπὲρ τοῦ τοιούτου δὴ ὀρθῶς ἔχει ἐπεξιέναι καὶ ἐπισκήπτεσθαι φόνου τὸν ὑὸν τῷ πατρί; ἴθι, περὶ τούτων πειρῶ τί μοι [9b] σαφὲς ἐνδείξασθαι ὡς παντὸς μᾶλλον πάντες θεοὶ ἡγοῦνται ὀρθῶς ἔχειν ταύτην τὴν πρᾶξιν· κἄν μοι ἱκανῶς ἐνδείξῃ, ἐγκωμιάζων σε ἐπὶ σοφίᾳ οὐδέποτε παύσομαι.
이제 가 봅시다, 에우튀프론, 또한 나에게도 알려주시오, 내가 더욱 지혜로워지도록, 당신에게 어떠한 증거가 있는지 모든 신들이 저 자가 부정의하게 죽었다고 믿을, 품팔이를 하면서 살인자가 되었을 그가, 죽임을 당한 자의 주인에 의해 묶여서, 먼저 포박으로 인해서 죽은 그가 묶은 자가 엑세게토스들에게서 그 자에 대해 어떻게 해야 할지 듣기도 전에, 또 이러한 자를 위하여 자식이 아버지를 살인죄로 고소하고 비난하는 것이 옳게 하는 것인가? 자, 이러한 일들에 대해서 나에게 정확하게 밝히려고 노력하시오 무엇보다도 모든 신들이 이러한 행위를 옳다고 믿는다고: 또한 만일 나에게 그대가 충분히 밝힌다면, 그대를 지혜에 대해서 칭찬하면서 결코 그치지 않을 것이오.
δίδαξον : διδάσκω aor. imper. sin.
τεκμήριόν : proof
τεθνάναι : θνῄσκω opt. inf. to be dead.
θητεύων : θητεύω part. sin.-nom. to be a serf or labourer
συνδεθεὶς : συνδέω pas. aor. part. to be bound.
δεσπότου : master, lord.
ἀποθανόντος : ἀποθνῄσκω aor. part. sin.-gen.
φθάσῃ : φθάνω aor. subj. sin.-3rd. come, arrive, reach. to be in time.
τελευτήσας : τελευτάω aor. part. sin.-nom. finish. end life, die.
δεσμὰ : δεσμός. bond.
συνδήσαντα : συνδέω aor. part. pl. nom/acc. bind.
πυθέσθαι : πυνθάνομαι. 듣다. 들어서 알다.
Εὐθύφρων
ἀλλ᾽ ἴσως οὐκ ὀλίγον ἔργον ἐστίν, ὦ Σώκρατες, ἐπεὶ πάνυ γε σαφῶς ἔχοιμι ἂν ἐπιδεῖξαί σοι.
그러나 쉬운 일이 아닐 것 같습니다, 소크라테스, 제가 당신께 나중에 꽤나 자세하게 보여드릴 수 있겠지요.
ἔχοιμι : ἔχω opt. sin.-1st. c.inf. to be able.
ἐπιδεῖξαί : ἐπιδείκνῡμι aor. inf. display, exhibit.
Σωκράτης
μανθάνω· ὅτι σοι δοκῶ τῶν δικαστῶν δυσμαθέστερος εἶναι, ἐπεὶ ἐκείνοις γε ἐνδείξῃ δῆλον ὅτι ὡς ἄδικά τέ ἐστιν καὶ οἱ θεοὶ ἅπαντες τὰ τοιαῦτα μισοῦσιν.
알겠습니다: 당신에게는 제가 배심원들보다도 더욱 더디게 배우는 것으로 보이기 때문이지요, 바로 저들에게는 부정의한 것들이고 또 신들이 이와 같은 모든 것들을 미워한다는 것이 명확히 드러날 테니까요.
ἐνδείξῃ : ἐνδείκνῡμι subj. sin.-3rd. exhibit, display.
Εὐθύφρων
πάνυ γε σαφῶς, ὦ Σώκρατες, ἐάνπερ ἀκούωσί γέ μου λέγοντος.
상당히 정확하게, 소크라테스, 만일 제가 말하는 것을 그들이 듣기만 한다면 말이죠.
Σωκράτης
[9c] ἀλλ᾽ ἀκούσονται. ἐάνπερ εὖ δοκῇς λέγειν. τόδε δέ σου ἐνενόησα ἅμα λέγοντος καὶ πρὸς ἐμαυτὸν σκοπῶ· “εἰ ὅτι μάλιστά με Εὐθύφρων διδάξειεν ὡς οἱ θεοὶ ἅπαντες τὸν τοιοῦτον θάνατον ἡγοῦνται ἄδικον εἶναι, τί μᾶλλον ἐγὼ μεμάθηκα παρ᾽ Εὐθύφρονος τί ποτ᾽ ἐστὶν τὸ ὅσιόν τε καὶ τὸ ἀνόσιον; θεομισὲς μὲν γὰρ τοῦτο τὸ ἔργον, ὡς ἔοικεν, εἴη ἄν. ἀλλὰ γὰρ οὐ τούτῳ ἐφάνη ἄρτι ὡρισμένα τὸ ὅσιον καὶ μή· τὸ γὰρ θεομισὲς ὂν καὶ θεοφιλὲς ἐφάνη”. ὥστε τούτου μὲν ἀφίημί σε, ὦ Εὐθύφρων· εἰ βούλει, πάντες αὐτὸ [9d] ἡγείσθων θεοὶ ἄδικον καὶ πάντες μισούντων. ἀλλ᾽ ἆρα τοῦτο ὃ νῦν ἐπανορθούμεθα ἐν τῷ λόγῳ -- ὡς ὃ μὲν ἂν πάντες οἱ θεοὶ μισῶσιν ἀνόσιόν ἐστιν, ὃ δ᾽ ἂν φιλῶσιν, ὅσιον· ὃ δ᾽ ἂν οἱ μὲν φιλῶσιν οἱ δὲ μισῶσιν, οὐδέτερα ἢ ἀμφότερα -- ἆρ᾽ οὕτω βούλει ἡμῖν ὡρίσθαι νῦν περὶ τοῦ ὁσίου καὶ τοῦ ἀνοσίου;
Εὐθύφρων
τί γὰρ κωλύει, ὦ Σώκρατες;
οὐδὲν ἐμέ γε, ὦ Εὐθύφρων, ἀλλὰ σὺ δὴ τὸ σὸν σκόπει, εἰ τοῦτο ὑποθέμενος οὕτω ῥᾷστά με διδάξεις ὃ ὑπέσχου.
Εὐθύφρων
[9e] ἀλλ᾽ ἔγωγε φαίην ἂν τοῦτο εἶναι τὸ ὅσιον ὃ ἂν πάντες οἱ θεοὶ φιλῶσιν, καὶ τὸ ἐναντίον, ὃ ἂν πάντες θεοὶ μισῶσιν, ἀνόσιον.
Σωκράτης
οὐκοῦν ἐπισκοπῶμεν αὖ τοῦτο, ὦ Εὐθύφρων, εἰ καλῶς λέγεται, ἢ ἐῶμεν καὶ οὕτω ἡμῶν τε αὐτῶν ἀποδεχώμεθα καὶ τῶν ἄλλων, ἐὰν μόνον φῇ τίς τι ἔχειν οὕτω συγχωροῦντες ἔχειν; ἢ σκεπτέον τί λέγει ὁ λέγων;
그러면 또한 이것을 살펴보아야 하지 않겠소, 에우튀프론, 만일 훌륭하게 이야기되었다면, 아니면 우리는 내버려 두고 받아들이겠는가 우리들 중에서도 다른 이들 중에서도, 누군가 단 한 명이 어떤 것이 우리들이 그렇다고 동의하듯 그러하다고 말하기만 하면 그를? 아니면 말한 사람이 무엇을 말하는지 살펴보아야 하겠소?
ἐῶμεν : ἐάω subj. pl.-1st. suffer, permit.
ἀποδεχώμεθα : ἀποδέχομαι mid.&pass. subj. pl.-1st. accept.
συγχωροῦντες : συγχωρέω part. pl.-nom. agree with.
σκεπτέον : one must reflect or consider.
Εὐθύφρων
σκεπτέον· οἶμαι μέντοι ἔγωγε τοῦτο νυνὶ καλῶς λέγεσθαι.
고려해 보아야만 하겠지요: 저로서는 물론 지금 이것이 훌륭하게 이야기되었다고 생각합니다.
-蟲-
Χαρ.5
- Τί οὖν; ἦν δ' ἐγώ, δοκεῖ ἄν σοι πόλις εὖ οἰκεῖσθαι ὑπὸ τούτου τοῦ νόμου τοῦ κελεύοντος τὸ ἑαυτοῦ ἱμάτιον ἕκαστον ὑφαίνειν καὶ πλύνειν, καὶ ὑποδήματα σκυτοτομεῖν, καὶ λήκυθον καὶ στλεγγίδα καὶ τἆλλα πάντα κατὰ τὸν αὐτὸν λόγον, [162a] τῶν μὲν ἀλλοτρίων μὴ ἅπτεσθαι, τὰ δὲ ἑαυτοῦ ἕκαστον ἐργάζεσθαί τε καὶ πράττειν;
- 어째서 그렇지? 내가 말했다, 그대에게는 폴리스가 이러한 법에 따라서 잘 운영되는 것으로 보이는가? 그 자신의 각각의 옷을 짓고 세탁하도록, 그리고 가죽신의 가죽을 자르도록, 또한 기름병과 때수건과 다른 모든 것들을 이 법령에 따라서, 외지인들에 관련되지 않고, 그 자신의 것들을 각자가 노동하고 생산하도록 명령하는.
οἰκεῖσθαι : οἰκέω pass inf. LS.1203.B.Ⅱ.2. to be governed or administered.
κελεύοντος : κελεύω part sin-gen. LS.936.1. order A to do B.
ὑφαίνειν : weave. acc.ἱμάτιον to weave a cloth.
πλύνειν : wash, clean. LS.1423.
ὑποδήματα : sandal. 가죽신.
σκυτοτομεῖν : cut leather for shoes.
λήκυθον : oil-flask, casket of unguents, consmetics.
στλεγγίδα : στλεγγίς. scraper, to remove the oil and dirt from the skin in the bath or after the exercises of the Palaestra. LS.1646.
ἀλλοτρίων : foreign, strange. mas pl gen.
ἅπτεσθαι : ἅπτω mid&pass inf. c.gen. fasten onself to, grasp. engage onself.
- Οὐκ ἔμοιγε δοκεῖ, ἦ δ' ὅς.
제 자신에게는 그렇게 보이지 않습니다, 그가 말했다.
- Ἀλλὰ μέντοι, ἔφην ἐγώ, σωφρόνως γε οἰκοῦσα εὖ ἂν οἰκοῖτο.
그렇긴 하지만, 내가 말했다, σωφροσύνη하게 다스려지는 것(폴리스)이 잘 다스려지겠지?
οἰκοῦσα : οἰκέω part fem sin nom. LS.1203.B.Ⅱ.2.
οἰκοῖτο : οἰκέω mid&pass opt sin-3rd.
- Πῶς δ' οὔκ; ἔφη.
어찌 아니겠습니까? 그가 말했다.
- Οὐκ ἄρα, ἦν δ' ἐγώ, τὸ τὰ τοιαῦτά τε καὶ οὕτω τὰ αὑτοῦ πράττειν σωφροσύνη ἂν εἴη.
그러니까, 내가 말했다, 이러한 것들과 이런 식으로 그 자신의 것들을 만드는 것은 σωφροσύνη가 아니겠군.
- Οὐ φαίνεται.
아닐 것 같습니다.
- Ἠινίττετο ἄρα, ὡς ἔοικεν, ὅπερ ἄρτι ἐγὼ ἔλεγον, ὁ λέγων τὸ τὰ αὑτοῦ πράττειν σωφροσύνην εἶναι· οὐ γάρ που οὕτω [162b] γε ἦν εὐήθης. Ἤ τινος ἠλιθίου ἤκουσας τουτὶ λέγοντος, ὦ Χαρμίδη;
그러니까 수수께끼 같이 이야기되었구나, 보다시피, 내가 말했던 바로 그것은, 내가 자신의 일들을 하는 것이 σωφροσύνη라고 말하면서: 왜냐하면 아마도 이렇게 단순하지는 않았으니까. 아니면 이러한 것을 말하는 어떤 어리석은 자에게서 들었는가?
Ἠινίττετο : αἰνίσσομαι mid&pass imp sin-3rd. speak darkly or in riddles.
- Ἥκιστά γε, ἔφη, ἐπεί τοι καὶ πάνυ ἐδόκει σοφὸς εἶναι.
최소한, 그가 말했다, 꽤나 지혜로운 자로 보였었으니까요.
- Παντὸς τοίνυν μᾶλλον, ὡς ἐμοὶ δοκεῖ, αἴνιγμα αὐτὸ προύβαλεν, ὡς ὂν χαλεπὸν τὸ τὰ αὑτοῦ πράττειν γνῶναι ὅτι ποτε ἔστιν.
그러니까 그 누구보다도 더, 내가 보기에는, 그는 이런 수수께끼를 냈고, 그 자신의 일들을 하는 것이 도대체 무엇인지 아는 것은 어려운 수수께끼니까.
προύβαλεν : προβάλλω. throw or lay before, throw to.
- Ἴσως, ἔφη.
그럴 것 같습니다, 그가 말했다.
- Τί οὖν ἂν εἴη ποτὲ τὸ τὰ αὑτοῦ πράττειν; Ἔχεις εἰπεῖν;
그렇다면 도대체 그 자신의 일들을 한다는 것은 무엇일까? 넌 이야기할 수 있겠니?
- Οὐκ οἶδα μὰ Δία ἔγωγε, ἦ δ' ὅς· ἀλλ' ἴσως οὐδὲν κωλύει μηδὲ τὸν λέγοντα μηδὲν εἰδέναι ὅτι ἐνόει.
제우스께 맹세코 저로서는 모릅니다, 그가 말했다: 그러나 그 누구도 그 말한 사람이 그가 생각했던 것을 알지 못하도록 방해하지는 않을 것 같습니다.
Καὶ ἅμα ταῦτα λέγων ὑπεγέλα τε καὶ εἰς τὸν Κριτίαν ἀπέβλεπεν. [162c] Καὶ ὁ Κριτίας δῆλος μὲν ἦν καὶ πάλαι ἀγωνιῶν καὶ φιλοτίμως πρός τε τὸν Χαρμίδην καὶ πρὸς τοὺς παρόντας ἔχων, μόγις δ' ἑαυτὸν ἐν τῷ πρόσθεν κατέχων τότε οὐχ οἷός τε ἐγένετο· δοκεῖ γάρ μοι παντὸς μᾶλλον ἀληθὲς εἶναι, ὃ ἐγὼ ὑπέλαβον, τοῦ Κριτίου ἀκηκοέναι τὸν Χαρμίδην ταύτην τὴν ἀπόκρισιν περὶ τῆς σωφροσύνης. Ὁ μὲν οὖν Χαρμίδης βουλόμενος μὴ αὐτὸς ὑπέχειν λόγον ἀλλ' ἐκεῖνον τῆς ἀποκρίσεως, [162d] ὑπεκίνει αὐτὸν ἐκεῖνον, καὶ ἐνεδείκνυτο ὡς ἐξεληλεγμένος εἴη· ὁ δ' οὐκ ἠνέσχετο, ἀλλά μοι ἔδοξεν ὀργισθῆναι αὐτῷ ὥσπερ ποιητὴς ὑποκριτῇ κακῶς διατιθέντι τὰ ἑαυτοῦ ποιήματα. Ὥστ' ἐμβλέψας αὐτῷ εἶπεν, - Oὕτως οἴει, ὦ Χαρμίδη, εἰ σὺ μὴ οἶσθα ὅτι ποτ' ἐνόει ὃς ἔφη σωφροσύνην εἶναι τὸ τὰ ἑαυτοῦ πράττειν, οὐδὲ δὴ ἐκεῖνον εἰδέναι;
그리고 이러한 것들을 말하면서 그는 미소지었고 크리티아스를 지그시 바라보았다. 또 크리티아스는 분명 한편으로는 진작부터 안절부절 못하고 있었고 카르미데스와 그리고 곁에 있는 이들과 겨루려 들고 있었으며, 다른 한편 어렵사리 그 자신을 앞선 시간동안 자제하고 있다가 이제는 그러지 못하게 되었다: 왜냐하면 나에게는 무엇보다도 진실이라고 여겨졌기 때문이다, 내가 가정하였던 것이, 카르미데스가 σωφροσύνη에 대해서 이와 같은 답변을 크리티아스로부터 들었다고. 그러므로 한편으로 카르미데스는 그 자신이 주장하기를 바라지 않고 오히려 저 사람(크리티아스)이 그 답변의 λόγος를 내세우기를 바랐기 때문에, 바로 그 사람을 재촉하였고, 또한 그가 논박당했다고 드러내 보였다: 그런데 그는 나서지 않았고, 그러나 나에게는 그가 그(카르미데스)에게 화가 난 것으로 보였다 마치 시인이 그 자신의 작품들을 망친 연기자에게 그러하듯이. 화가 나서 그(크리티아스)는 그(카르미데스)에게 말했다, - 그렇게 생각하나, 카르미데스, 만일 네가 σωφροσύνη는 자기 자신의 일들을 하는 것이라고 말하는 사람이 도대체 무엇을 생각하는지 알지 못한다면, 저 사람도 아는 것이 아니라고?
ὑπεγέλα : ὑπογελάω imp sin-3rd. laugh a little, smile LS.1877
ἀπέβλεπεν : ἀπόβλέπω imp sin-3rd. gaze steadfastly.
πάλαι : adv. long ago.
ἀγωνιῶν : ἀγωνιάω part sin nom. to be distressed or anxious, be in an agony.
φιλοτίμως : embitiously, emulously. ἔχω + φ. to vie emulously with.
ὑπέλαβον : ὑπολαμβάνω 2nd-aor sin-1st. LS.1886. Ⅲ. take up a notion, assume, suppose.
ἀκηκοέναι : ἀκούω pf inf.
ὑπέχειν : ὑπέχω inf. LS.1871. sustain, maintain.
ὑπεκίνει : ὑποκῖνέω LS.1884. 2. urge gently on.
ἐνεδείκνυτο : ἐνδείκνῦμι mid&pass imp sin-3rd. show forth onself.
ἐξεληλεγμένος εἴη: ἐξελέγχω pf opt sin-3rd. put to the proof.
ὡς + opt. : indirect discourse.
ἠνέσχετο : ἀνέχω mid&pass imp sin-3rd. hold up what is one's own
ὀργισθῆναι : ὀργίζω mid&pass inf. grow angry.
διατιθέντι : διατίθημι part sin dat. manage.
- Ἀλλ', ὦ βέλτιστε, ἔφην ἐγώ, Κριτία, τοῦτον μὲν οὐδὲν [162e] θαυμαστὸν ἀγνοεῖν τηλικοῦτον ὄντα· σὲ δέ που εἰκὸς εἰδέναι καὶ ἡλικίας ἕνεκα καὶ ἐπιμελείας. Εἰ οὖν συγχωρεῖς τοῦτ' εἶναι σωφροσύνην ὅπερ οὑτοσὶ λέγει καὶ παραδέχῃ τὸν λόγον, ἔγωγε πολὺ ἂν ἥδιον μετὰ σοῦ σκοποίμην εἴτ' ἀληθὲς εἴτε μὴ τὸ λεχθέν.
그러나, 뛰어난 자여, 내가 말했다, 크리티아스, 그 나이에 있는 아무도 이러한 가장 놀라운 것을 모릅니다: 그런데 그대는 아마 나이와 관심을 고려하여 알 수 있을 것 같습니다. 그러니 만일 그대가 그가 σωφροσύνη는 이러한 어떤 것이라고 말한 것에 동의하고 그 말을 받아들인다면, 나로서는 무척이나 기쁘게 그대와 더불어 들여다볼 것입니다 참이든 말이 안되는 것이든.
ἡλικίας : age
συγχωρεῖς : συγχωρέω. agree with.
παραδέχῃ : παραδέχομαι. admit, allow.
σκοποίμην : σκοπέω opt.
λεχθέν : λέγω 1st-aor pass part nom or acc.
- Ἀλλὰ πάνυ συγχωρῶ, ἔφη, καὶ παραδέχομαι.
얼마든지 동의합니다, 그가 말했다, 그리고 받아들이고요.
- Καλῶς γε σὺ τοίνυν, ἦν δ' ἐγώ, ποιῶν. Καί μοι λέγε, ἦ καὶ ἃ νυνδὴ ἠρώτων ἐγὼ συγχωρεῖς, τοὺς δημιουργοὺς πάντας ποιεῖν τι;
아주 좋습니다, 내가 말했다. 그리고 나에게 말하시오, 또한 지금 내가 묻고 있던 것들을 그대가 동의하는지, 모든 장인들은 무엇인가를 만든다고?
- Ἔγωγε.
저로서는(동의합니다).
-[163a] Ἦ οὖν δοκοῦσί σοι τὰ ἑαυτῶν μόνον ποιεῖν ἢ καὶ τὰ τῶν ἄλλων;
그러면 그대에게는 그들이 자신들의 것들만을 만드는 것으로 보입니까 다른 이들의 것들도 만드는 것으로 보입니까?
- Καὶ τὰ τῶν ἄλλων.
다른 이들의 것들도 만들지요.
- Σωφρονοῦσιν οὖν οὐ τὰ ἑαυτῶν μόνον ποιοῦντες;
그러면 σωφροσύνη하는 이들은 그 자신의 것들만을 만드는 이들이 아니겠군요?
- Τί γὰρ κωλύει; ἔφη.
무엇이 막겠습니까? 그가 말햇다.
- Οὐδὲν ἐμέ γε, ἦν δ' ἐγώ· ἀλλ' ὅρα μὴ ἐκεῖνον κωλύει, ὃς ὑποθέμενος σωφροσύνην εἶναι τὸ τὰ ἑαυτοῦ πράττειν ἔπειτα οὐδέν φησι κωλύειν καὶ τοὺς τὰ τῶν ἄλλων πράττοντας σωφρονεῖν.
내게 있어서는 아무것도요, 내가 말했다: 그러나 ὅρα μὴ ἐκεῖνον κωλύει, σωφροσύνη가 자신의 일들을 하는 것이라고 전제하고도 그 다음에 다른 이들의 일들을 하는 사람들이 σωφροσύνη이 하다는 것을 막을 것이 아무 것도 없다고 말하는.
κωλύει : κωλύω LS.1017.6.
- Ἐγὼ γάρ που, ἦ δ' ὅς, τοῦθ' ὡμολόγηκα, ὡς οἱ τὰ τῶν ἄλλων πράττοντες σωφρονοῦσιν, εἰ τοὺς ποιοῦντας ὡμολόγησα.
[163b] - Εἰπέ μοι, ἦν δ' ἐγώ, οὐ ταὐτὸν καλεῖς τὸ ποιεῖν καὶ τὸ πράττειν;
- Οὐ μέντοι, ἔφη· οὐδέ γε τὸ ἐργάζεσθαι καὶ τὸ ποιεῖν. Ἔμαθον γὰρ παρ' Ἡσιόδου, ὃς ἔφη ἔργον [δ'] οὐδὲν εἶναι ὄνειδος. Οἴει οὖν αὐτόν, εἰ τὰ τοιαῦτα ἔργα ἐκάλει καὶ ἐργάζεσθαι καὶ πράττειν, οἷα νυνδὴ σὺ ἔλεγες, οὐδενὶ ἂν ὄνειδος φάναι εἶναι σκυτοτομοῦντι ἢ ταριχοπωλοῦντι ἢ ἐπ' οἰκήματος καθημένῳ; Οὐκ οἴεσθαί γε χρή, ὦ Σώκρατες, ἀλλὰ καὶ ἐκεῖνος οἶμαι ποίησιν πράξεως καὶ ἐργασίας ἄλλο ἐνόμιζεν, [163c] καὶ ποίημα μὲν γίγνεσθαι ὄνειδος ἐνίοτε, ὅταν μὴ μετὰ τοῦ καλοῦ γίγνηται, ἔργον δὲ οὐδέποτε οὐδὲν ὄνειδος· τὰ γὰρ καλῶς τε καὶ ὠφελίμως ποιούμενα ἔργα ἐκάλει, καὶ ἐργασίας τε καὶ πράξεις τὰς τοιαύτας ποιήσεις. Φάναι δέ γε χρὴ καὶ οἰκεῖα μόνα τὰ τοιαῦτα ἡγεῖσθαι αὐτόν, τὰ δὲ βλαβερὰ πάντα ἀλλότρια· ὥστε καὶ Ἡσίοδον χρὴ οἴεσθαι καὶ ἄλλον ὅστις φρόνιμος τὸν τὰ αὑτοῦ πράττοντα τοῦτον σώφρονα καλεῖν.
[163d] - Ὦ Κριτία, ἦν δ' ἐγώ, καὶ εὐθὺς ἀρχομένου σου σχεδὸν ἐμάνθανον τὸν λόγον, ὅτι τὰ οἰκεῖά τε καὶ τὰ αὑτοῦ ἀγαθὰ καλοίης, καὶ τὰς τῶν ἀγαθῶν ποιήσεις πράξεις· καὶ γὰρ Προδίκου μυρία τινὰ ἀκήκοα περὶ ὀνομάτων διαιροῦντος. Ἀλλ' ἐγώ σοι τίθεσθαι μὲν τῶν ὀνομάτων δίδωμι ὅπῃ ἂν βούλῃ ἕκαστον· δήλου δὲ μόνον ἐφ' ὅτι ἂν φέρῃς τοὔνομα ὅτι ἂν λέγῃς. Νῦν οὖν πάλιν ἐξ ἀρχῆς σαφέστερον ὅρισαι· [163e] ἆρα τὴν τῶν ἀγαθῶν πρᾶξιν ἢ ποίησιν ἢ ὅπως σὺ βούλει ὀνομάζειν, ταύτην λέγεις σὺ σωφροσύνην εἶναι;
- Ἔγωγε, ἔφη.
- Οὐκ ἄρα σωφρονεῖ ὁ τὰ κακὰ πράττων, ἀλλ' ὁ τἀγαθά;
- Σοὶ δέ, ἦ δ' ὅς, ὦ βέλτιστε, οὐχ οὕτω δοκεῖ;
- Ἔα, ἦν δ' ἐγώ· μὴ γάρ πω τὸ ἐμοὶ δοκοῦν σκοπῶμεν, ἀλλ' ὃ σὺ λέγεις νῦν.
- Ἀλλὰ μέντοι ἔγωγε, ἔφη, τὸν μὴ ἀγαθὰ ἀλλὰ κακὰ ποιοῦντα οὔ φημι σωφρονεῖν, τὸν δὲ ἀγαθὰ ἀλλὰ μὴ κακὰ σωφρονεῖν· τὴν γὰρ τῶν ἀγαθῶν πρᾶξιν σωφροσύνην εἶναι σαφῶς σοι διορίζομαι.
-작성중-
χαρ.4.
[160a] - Ἡ δ' ἀγχίνοια οὐχὶ ὀξύτης τίς ἐστιν τῆς ψυχῆς ἀλλ' οὐχὶ ἡσυχία;
그런데 기민함은 영혼의 어떤 날카로움이 아니거나 고요함이 아니겠나?
ἀγχίνοια : ready wit, sagacity, shrewdness
ὀξύτης : sharpness, pointedness
- Ἀληθῆ.
참으로 그렇지요.
- Οὐκοῦν καὶ τὸ συνιέναι τὰ λεγόμενα, καὶ ἐν γραμματιστοῦ καὶ κιθαριστοῦ καὶ ἄλλοθι πανταχοῦ, οὐχ ὡς ἡσυχαίτατα ἀλλ' ὡς τάχιστά ἐστι κάλλιστα;
그렇다면 또 이야기된 것들에 있어서 따라나오는 것은, 또한 서기에게도 키타라연주자에게도 다른 모든 것들에서도, 가능한 한 고요한 것들이 아니라 최대한 빠른 것들이 가장 좋은 것 아닐까?
συνιέναι : σύνειμι. go or come together, to be contracted.
- Ναί.
네.
- Ἀλλὰ μὴν ἔν γε ταῖς ζητήσεσιν τῆς ψυχῆς καὶ τῷ βουλεύεσθαι οὐχ ὁ ἡσυχιώτατος, ὡς ἐγὼ οἶμαι, καὶ μόγις βουλευόμενός τε καὶ ἀνευρίσκων ἐπαίνου δοκεῖ ἄξιος εἶναι, [160b] ἀλλ' ὁ ῥᾷστά τε καὶ τάχιστα τοῦτο δρῶν.
그렇지만 영혼의 탐구와 숙고 속에서 가장 고요한 것이 아니라, 내 생각에는, 성취의 힘겹게 숙고하고 생각해내는 것은 가치 있어 보이지만, 그가 가장 쉽고도 가장 빠르게 이것을 해낸다.
ζητήσεσιν : seeking, search for, examining, inquiry, investigation.
βουλεύεσθαι : βουλεύω middle infinitive. deliberate
ἐπαίνου : approval, praise, commendation.
- Ἔστιν ταῦτα, ἔφη.
이러합니다, 그가 말했다.
- Οὐκοῦν πάντα, ἦν δ' ἐγώ, ὦ Χαρμίδη, ἡμῖν καὶ τὰ περὶ τὴν ψυχὴν καὶ τὰ περὶ τὸ σῶμα, τὰ τοῦ τάχους τε καὶ τῆς ὀξύτητος καλλίω φαίνεται ἢ τὰ τῆς βραδυτῆτός τε καὶ ἡσυχιότητος;
그렇다면 모든 것들은, 내가 말했다, 카르미데스여, 우리에게 또한 영혼에 대한 것들과 육체에 대한 것들은, 빠르고 날렵한 데에 속하는 것들이 더디고 고요한 데에 속하는 것들보다 더욱 빼어난 것으로 보이는가?
- Kινδυνεύει, ἔφη.
그럴 것 같습니다, 그가 말했다.
Kινδυνεύει : κινδύνεύω.
- Οὐκ ἄρα ἡσυχιότης τις ἡ σωφροσύνη ἂν εἴη, οὐδ' ἡσύχιος ὁ σώφρων βίος, ἔκ γε τούτου τοῦ λόγου, ἐπειδὴ καλὸν αὐτὸν δεῖ εἶναι σώφρονα ὄντα. Δυοῖν γὰρ δὴ τὰ ἕτερα· ἢ οὐδαμοῦ [160c] ἡμῖν ἢ πάνυ που ὀλιγαχοῦ αἱ ἡσύχιοι πράξεις ἐν τῷ βίῳ καλλίους ἐφάνησαν ἢ αἱ ταχεῖαί τε καὶ ἰσχυραί. Εἰ δ' οὖν, ὦ φίλε, ὅτι μάλιστα μηδὲν ἐλάττους αἱ ἡσύχιοι τῶν σφοδρῶν τε καὶ ταχειῶν πράξεων τυγχάνουσιν καλλίους οὖσαι, οὐδὲ ταύτῃ σωφροσύνη ἂν εἴη μᾶλλόν τι τὸ ἡσυχῇ πράττειν ἢ τὸ σφόδρα τε καὶ ταχέως, οὔτε ἐν βαδισμῷ οὔτε ἐν λέξει οὔτε ἄλλοθι οὐδαμοῦ, οὐδὲ ὁ ἡσύχιος βίος [κόσμιος] τοῦ μὴ ἡσυχίου [160d] σωφρονέστερος ἂν εἴη, ἐπειδὴ ἐν τῷ λόγῳ τῶν καλῶν τι ἡμῖν ἡ σωφροσύνη ὑπετέθη, καλὰ δὲ οὐχ ἧττον ταχέα τῶν ἡσυχίων πέφανται.
그렇다면 어떤 고요한 것은 σωφροσύνη가 아닐 것이고, 그 어떤 고요한 사람도 σωφροσύνη한 삶은 아닐 것이네, 이러한 말들로부터, σωφροσύνη한 것들은 그 자체로 빼어난 것이어야 할 테니까 말이지. 물론 두 가지로 서로 다른 것들이고: 우리에게는 삶 속에서 고요한 행위들이 빠르고도 건강한 행위들보다 더욱 빼어나 보이는 것은 아예 없거나 아주 드물게 있겠지. 그런데 만일, 친애하는 이여,
οὐδαμοῦ : nowhere.
ὀλιγαχοῦ : in a few places.
ἐλάττους : ἐλασσων. smaller, less. worse than, inferior to. fewer.
ὑπετέθη :
ἧττον :
- Ὀρθῶς μοι δοκεῖς, ἔφη, ὦ Σώκρατες, εἰρηκέναι.
제게는 맞는 것 같습니다, 그가 말했다, 소크라테스여, 말씀하신 것이.
εἰρηκέναι : ἐρῶ. perfect indicative infinitive.
- Πάλιν τοίνυν, ἦν δ' ἐγώ, ὦ Χαρμίδη, μᾶλλον προσέχων τὸν νοῦν καὶ εἰς σεαυτὸν ἐμβλέψας, ἐννοήσας ὁποῖόν τινά σε ποιεῖ ἡ σωφροσύνη παροῦσα καὶ ποία τις οὖσα τοιοῦτον ἀπεργάζοιτο ἄν, πάντα ταῦτα συλλογισάμενος εἰπὲ εὖ καὶ [160e] ἀνδρείως τί σοι φαίνεται εἶναι;
- 자 그러면 이제, 내가 말했다, 카르미데스야, 다시금 너 자신에게로 주의를 돌려 들여다 보면서, 어떤 방식이 너를 σωφροσύνη가 있게끔 만드는지 숙고하고 어떤 약초가 이와 같은 일을 성취해낼지 숙고함으로써, 이러한 모든 것들을 간추려서 잘, 그리고 남자답게 말해 보도록 하렴, 너에게는 그것이 무엇으로 보이지?
Πάλιν : of Place. back, back-wards. contradiction, contrariwise. again, once more. in turn.
τοίνυν : therefore, accordingly. well, well then, further, moreover, again. now.
μᾶλλον : more, rather. exceedingly.
προσέχων τὸν νοῦν : turn one's mind, attention to a thing, be intent on it. present participle masculine singular nominative.
ἐμβλέψας : ἔμβλέπω. look in the face, look at. 1-aor part m sin nom.
ἐννοήσας : ἐννοέω. w.acc. reflect upon, consider. 1-aor part m sin nom.
παροῦσα : πάρειμι. part f sin nom.
ποία : Ion. πόα. grass, herb. f.
τοιοῦτον : such as this. so(good, noble, bad and so on)
ἀπεργάζοιτο : ἀπεργάζομαι finish off, complete, bring to perfection. cause, produce. make so. present optative singular-3rd.
ἄν + optative : with protasis in present. might perhaps.
συλλογισάμενος : συλλογίζομαι. compute, reckon up. recapitulate.1-aor mid participle sin nom.
Καὶ ὃς ἐπισχὼν καὶ πάνυ ἀνδρικῶς πρὸς ἑαυτὸν διασκεψάμενος, δοκεῖ τοίνυν μοι, ἔφη, αἰσχύνεσθαι ποιεῖν ἡ σωφροσύνη καὶ αἰσχυντηλὸν τὸν ἄνθρωπον, καὶ εἶναι ὅπερ αἰδὼς ἡ σωφροσύνη.
약간의 시간을 지체하고 꽤나 남자답게 그 자신에 대하여 숙고하던 그는, 그러니까 제가 보기에는, 말했다, σωφροσύνη는 사람을 부끄러워하도록 만들고 겸손하게 만드는 것으로 보이고, 어떤 부끄러움이 σωφροσύνη인 것으로 보입니다.
ἐπισχὼν : ἐπέχω LS.619p. 1-aor part sin nom.
ἀνδρικῶς : like a man
διασκεψάμενος : διασκοπέω. look at in different ways, examine or consider well. 1-aor mid participle sin nom
αἰσχύνεσθαι : αἰσχύνω. LS43 B.Ⅱ.2.c.to be ashamed to do. present passive infinitive.
αἰσχυντηλὸν : modest
αἰδὼς : sense of honor, awe, respect for, shame, self-respect.
- Εἶεν, ἦν δ' ἐγώ, οὐ καλὸν ἄρτι ὡμολόγεις τὴν σωφροσύνην εἶναι;
좋지만, 내가 말했다, 지금 막 너는 σωφροσύνη가 빼어난 것이라고 동의하고 있지 않았니?
Εἶεν : well, quite so, very good.
ἄρτι : just
ὡμολόγεις : ὁμολογέω agree with. imperfect 2nd-imperfect.
- Πάνυ γ', ἔφη.
물론입니다, 그가 말했다.
- Οὐκοῦν καὶ ἀγαθοὶ ἄνδρες οἱ σώφρονες;
그렇다면 또한 훌륭한 사내들은 σωφροσύνη한 이들이겠군?
- Ναί.
네.
- Ἆρ' οὖν ἂν εἴη ἀγαθὸν ὃ μὴ ἀγαθοὺς ἀπεργάζεται;
그렇다면 좋은 사람들을 이루어내지 못하는 것은 좋은 것이겠니?
- Οὐ δῆτα.
결코 그렇지 않습니다.
- Οὐ μόνον οὖν ἄρα καλόν, ἀλλὰ καὶ ἀγαθόν ἐστιν.
그렇다면 오직 빼어난 것만이 아니라, 좋은 것이기도 하겠구나.
[161a] - Ἔμοιγε δοκεῖ.
제게는 그렇게 보입니다.
- Τί οὖν; ἦν δ' ἐγώ· Ὁμήρῳ οὐ πιστεύεις καλῶς λέγειν, λέγοντι ὅτι
왜 그렇지? 내가 말했다. 너는 호메로스가 빼어나게 말한 것으로 믿지 않니, 그는 이렇게 말했지,
Aἰδὼς δ' οὐκ ἀγαθὴ κεχρημένῳ ἀνδρὶ παρεῖναι; HOM. OD. 17.347
그러나 부끄러움은 빈곤한 사내들에게는 좋지 않은 것이다.
κεχρημένῳ : χράω. mid pf part
- Ἔγωγ', ἔφη.
제 자신으로서는요, 그가 말했다.
- Ἔστιν ἄρα, ὡς ἔοικεν, αἰδὼς οὐκ ἀγαθὸν καὶ ἀγαθόν.
그렇다면, 온당히, 부끄러움은 좋지 않은 것이면서 좋은 것이군.
- Φαίνεται.
그렇게 보입니다.
- Σωφροσύνη δέ γε ἀγαθόν, εἴπερ ἀγαθοὺς ποιεῖ οἷς ἂν παρῇ, κακοὺς δὲ μή.
그런데 바로 이 σωφροσύνη는 좋은 것인데,
- Ἀλλὰ μὴν οὕτω γε δοκεῖ μοι ἔχειν, ὡς σὺ λέγεις.
- Οὐκ ἄρα σωφροσύνη ἂν εἴη αἰδώς, εἴπερ τὸ μὲν ἀγαθὸν [161b] τυγχάνει ὄν, αἰδὼς δὲ [μὴ] οὐδὲν μᾶλλον ἀγαθὸν ἢ καὶ κακόν.
- Ἀλλ' ἔμοιγε δοκεῖ, ἔφη, ὦ Σώκρατες, τοῦτο μὲν ὀρθῶς λέγεσθαι· τόδε δὲ σκέψαι τί σοι δοκεῖ εἶναι περὶ σωφροσύνης. Ἄρτι γὰρ ἀνεμνήσθην - ὃ ἤδη του ἤκουσα λέγοντος - ὅτι σωφροσύνη ἂν εἴη τὸ τὰ ἑαυτοῦ πράττειν. Σκόπει οὖν τοῦτο εἰ ὀρθῶς σοι δοκεῖ λέγειν ὁ λέγων.
- Καὶ ἐγώ, ὦ μιαρέ, ἔφην, Κριτίου τοῦδε ἀκήκοας αὐτὸ ἢ [161c] ἄλλου του τῶν σοφῶν.
- Ἔοικεν, ἔφη ὁ Κριτίας, ἄλλου· οὐ γὰρ δὴ ἐμοῦ γε.
- Ἀλλὰ τί διαφέρει, ἦ δ' ὅς, ὁ Χαρμίδης, ὦ Σώκρατες, ὅτου ἤκουσα;
- Οὐδέν, ἦν δ' ἐγώ· πάντως γὰρ οὐ τοῦτο σκεπτέον, ὅστις αὐτὸ εἶπεν, ἀλλὰ πότερον ἀληθὲς λέγεται ἢ οὔ.
- Νῦν ὀρθῶς λέγεις, ἦ δ' ὅς.
- Νὴ Δία, ἦν δ' ἐγώ. Ἀλλ' εἰ καὶ εὑρήσομεν αὐτὸ ὅπῃ γε ἔχει, θαυμάζοιμ' ἄν· αἰνίγματι γάρ τινι ἔοικεν.
- Ὅτι δὴ τί γε; ἔφη.
[161d] - Ὅτι οὐ δήπου, ἦν δ' ἐγώ, ᾗ τὰ ῥήματα ἐφθέγξατο ταύτῃ καὶ ἐνόει, λέγων σωφροσύνην εἶναι τὸ τὰ αὑτοῦ πράττειν. Ἢ σὺ οὐδὲν ἡγῇ πράττειν τὸν γραμματιστὴν ὅταν γράφῃ ἢ ἀναγιγνώσκῃ;
- Ἔγωγε, ἡγοῦμαι μὲν οὖν, ἔφη.
- Δοκεῖ οὖν σοι τὸ αὑτοῦ ὄνομα μόνον γράφειν ὁ γραμματιστὴς καὶ ἀναγιγνώσκειν ἢ ὑμᾶς τοὺς παῖδας διδάσκειν, ἢ οὐδὲν ἧττον τὰ τῶν ἐχθρῶν ἐγράφετε ἢ τὰ ὑμέτερα καὶ τὰ τῶν φίλων ὀνόματα;
- Οὐδὲν ἧττον.
- Ἦ οὖν ἐπολυπραγμονεῖτε καὶ οὐκ ἐσωφρονεῖτε τοῦτο [161e] δρῶντες;
- Οὐδαμῶς.
- Καὶ μὴν οὐ τὰ ὑμέτερά γε αὐτῶν ἐπράττετε, εἴπερ τὸ γράφειν πράττειν τί ἐστιν καὶ τὸ ἀναγιγνώσκειν.
- Ἀλλὰ μὴν ἔστιν.
- Καὶ γὰρ τὸ ἰᾶσθαι, ὦ ἑταῖρε, καὶ τὸ οἰκοδομεῖν καὶ τὸ ὑφαίνειν καὶ τὸ ᾑτινιοῦν τέχνῃ ὁτιοῦν τῶν τέχνης ἔργων ἀπεργάζεσθαι πράττειν δήπου τί ἐστιν.
- Πάνυ γε.
- Τί οὖν; ἦν δ' ἐγώ, δοκεῖ ἄν σοι πόλις εὖ οἰκεῖσθαι ὑπὸ τούτου τοῦ νόμου τοῦ κελεύοντος τὸ ἑαυτοῦ ἱμάτιον ἕκαστον ὑφαίνειν καὶ πλύνειν, καὶ ὑποδήματα σκυτοτομεῖν, καὶ λήκυθον καὶ στλεγγίδα καὶ τἆλλα πάντα κατὰ τὸν αὐτὸν λόγον, [162a] τῶν μὲν ἀλλοτρίων μὴ ἅπτεσθαι, τὰ δὲ ἑαυτοῦ ἕκαστον ἐργάζεσθαί τε καὶ πράττειν;
-작성중-
χαρ.3.
καὶ γὰρ νῦν,” ἔφη, “τοῦτ' ἔστιν τὸ ἁμάρτημα περὶ τοὺς ἀνθρώπους, ὅτι χωρὶς ἑκατέρου, σωφροσύνης τε καὶ ὑγιείας, ἰατροί τινες ἐπιχειροῦσιν εἶναι:” καί μοι πάνυ σφόδρα ἐνετέλλετο μήτε πλούσιον οὕτω μηδένα εἶναι μήτε γενναῖον μήτε καλόν, ὃς [157c] ἐμὲ πείσει ἄλλως ποιεῖν. ἐγὼ οὖν--ὀμώμοκα γὰρ αὐτῷ, καί μοι ἀνάγκη πείθεσθαι--πείσομαι οὖν, καὶ σοί, ἐὰν μὲν βούλῃ κατὰ τὰς τοῦ ξένου ἐντολὰς τὴν ψυχὴν πρῶτον παρασχεῖν ἐπᾷσαι ταῖς τοῦ Θρᾳκὸς ἐπῳδαῖς, προσοίσω τὸ φάρμακον τῇ κεφαλῇ: εἰ δὲ μή, οὐκ ἂν ἔχοιμεν+ ὅτι ποιοῖμέν+ σοι, ὦ φίλε Χαρμίδη.
그가 말했다, "그럼 이제, 이러한 것은 사람들에 대해서 잘못이다, 둘 중 어느 하나 없이, 사려도 또한 건강도, 어떤 의사들이 있도록 하려는 것은:" 그리고 그는 나에게 아주 엄하게(대단하게) 명했다 재물도 이와 같은 그 어떤 것들도 고귀한 가문도 아름다움도 아니도록 하라고, 나를 다른 식으로 행하도록 설득할 자가. 그러므로 나 자신은 -- 그에게 약속했기 때문에, 그리고 나에게는 설득이 필요하므로 -- 물론 설득할 것인데, 그리고 그대에게, 만일 그대가 그 외국 친구의 명령에 따라 먼저 영혼에 있어서 트라키아의 주문들을 외우는 것을 보여주기를 원한다면, 내가 두통의 약을 내놓을 것이다: 만일 아니라면, 그대에게 하자고 그러하지 못할 것이고, 친애하는 카르미데스여.
χωρὶς : c.gen. without.
σφόδρα : very much.
ἐνετέλλετο : ἐντέλλω imperfect middle&passive. enjoin, command.
ἀκούσας οὖν μου ὁ Κριτίας ταῦτ' εἰπόντος, Ἕρμαιον, ἔφη, ὦ Σώκρατες, γεγονὸς ἂν εἴη ἡ τῆς κεφαλῆς ἀσθένεια τῷ νεανίσκῳ, εἰ ἀναγκασθήσεται καὶ τὴν διάνοιαν διὰ τὴν [157d] κεφαλὴν βελτίων γενέσθαι. λέγω+ μέντοι σοι ὅτι Χαρμίδης τῶν ἡλικιωτῶν οὐ μόνον τῇ ἰδέᾳ δοκεῖ διαφέρειν, ἀλλὰ καὶ αὐτῷ τούτῳ, οὗ σὺ φῂς τὴν ἐπῳδὴν ἔχειν: φῂς δὲ σωφροσύνης: ἦ γάρ;
크리티아스가 내 얘기를 듣고 이러한 것을 말하기를, 그는 말했다, "소크라테스, 헤르메스의 선물(예기치 않은 행운)이 될 것이오 저 소년에게 머리의 아픔이, 머리가 나아지는 것을 통해 지성을 또한 강요한다면. 나는 그대에게 또래들 중에 카르미데스가 그저 외모로만 남달라 보이지 않고, 또한 바로 이것으로도 남다르다고 말합니다, 그대가 주문을 외우는 것을 말하지 않고: 그런데 그대는 사려를 말하는데, 그렇지 않나요?
πάνυ γε, ἦν δ' ἐγώ.
나는 말했다, 물론이요.
εὖ τοίνυν ἴσθι, ἔφη, ὅτι πάνυ πολὺ δοκεῖ σωφρονέστατος εἶναι τῶν νυνί, καὶ τἆλλα πάντα, εἰς ὅσον ἡλικίας ἥκει, οὐδενὸς χείρων ὤν.
그가 말했다, 아주 잘 알아두십시오, 요즘 사람들 중 가장 뛰어나게 무척이나 사려깊어 보인다는 것을, 그리고 다른 많은 것들에 있어서도, 나이가 와 있는 만큼은, 그 무엇도 덜하지 않다는 것을.
καὶ γάρ, ἦν δ' ἐγώ, καὶ δίκαιον, ὦ Χαρμίδη, διαφέρειν σε [157e] τῶν ἄλλων πᾶσιν τοῖς τοιούτοις: οὐ γὰρ οἶμαι ἄλλον οὐδένα τῶν ἐνθάδε ῥᾳδίως ἂν ἔχειν ἐπιδεῖξαι ποῖαι δύο οἰκίαι συνελθοῦσαι εἰς ταὐτὸν τῶν Ἀθήνησιν ἐκ τῶν εἰκότων καλλίω ἂν καὶ ἀμείνω γεννήσειαν ἢ ἐξ ὧν σὺ γέγονας. ἥ τε γὰρ πατρῴα ὑμῖν οἰκία, ἡ Κριτίου τοῦ Δρωπίδου, καὶ ὑπὸ Ἀνακρέοντος καὶ ὑπὸ Σόλωνος καὶ ὑπ' ἄλλων πολλῶν ποιητῶν ἐγκεκωμιασμένη παραδέδοται ἡμῖν, ὡς διαφέρουσα κάλλει τε [158a] καὶ ἀρετῇ καὶ τῇ ἄλλῃ λεγομένῃ εὐδαιμονίᾳ, καὶ αὖ ἡ πρὸς μητρὸς ὡσαύτως: Πυριλάμπους γὰρ τοῦ σοῦ θείου οὐδεὶς τῶν ἐν τῇ ἠπείρῳ λέγεται καλλίων καὶ μείζων ἀνὴρ δόξαι εἶναι, ὁσάκις ἐκεῖνος ἢ παρὰ μέγαν βασιλέα ἢ παρὰ ἄλλον τινὰ τῶν ἐν τῇ ἠπείρῳ πρεσβεύων ἀφίκετο, σύμπασα δὲ αὕτη ἡ οἰκία οὐδὲν τῆς ἑτέρας ὑποδεεστέρα. ἐκ δὴ τοιούτων γεγονότα εἰκός σε εἰς πάντα πρῶτον εἶναι. τὰ μὲν οὖν ὁρώμενα+ τῆς [158b] ἰδέας+, ὦ φίλε παῖ Γλαύκωνος, δοκεῖς μοι οὐδένα τῶν πρὸ σοῦ ἐν οὐδενὶ ὑποβεβηκέναι: εἰ δὲ δὴ καὶ πρὸς σωφροσύνην καὶ πρὸς τἆλλα κατὰ τὸν τοῦδε λόγον ἱκανῶς πέφυκας, μακάριόν σε, ἦν δ' ἐγώ, ὦ φίλε Χαρμίδη, ἡ μήτηρ ἔτικτεν. ἔχει δ' οὖν οὕτως. εἰ μέν σοι ἤδη πάρεστιν, ὡς λέγει Κριτίας ὅδε, σωφροσύνη καὶ εἶ σώφρων ἱκανῶς, οὐδὲν ἔτι σοι ἔδει οὔτε τῶν Ζαλμόξιδος οὔτε τῶν Ἀβάριδος τοῦ Ὑπερβορέου ἐπῳδῶν, ἀλλ' αὐτό σοι ἂν ἤδη δοτέον εἴη τὸ [158c] τῆς κεφαλῆς φάρμακον: εἰ δ' ἔτι τούτων ἐπιδεὴς εἶναι δοκεῖς, ἐπᾳστέον πρὸ τῆς τοῦ φαρμάκου δόσεως. αὐτὸς οὖν μοι εἰπὲ πότερον ὁμολογεῖς τῷδε καὶ φῂς ἱκανῶς ἤδη σωφροσύνης μετέχειν ἢ ἐνδεὴς εἶναι;
내가 말했다, 더욱이, 카르미데스여, 또한 다른 이들 중에서 네가 이러한 모든 것들로 남다르다는 것이 합당한 것이다: 아니라면
ἀνερυθριάσας οὖν ὁ Χαρμίδης πρῶτον μὲν ἔτι καλλίων ἐφάνη--καὶ γὰρ τὸ αἰσχυντηλὸν αὐτοῦ τῇ ἡλικίᾳ ἔπρεψεν-- ἔπειτα καὶ οὐκ ἀγεννῶς ἀπεκρίνατο: εἶπεν γὰρ ὅτι οὐ ῥᾴδιον εἴη ἐν τῷ παρόντι οὔθ' ὁμολογεῖν οὔτε ἐξάρνῳ εἶναι τὰ [158d] ἐρωτώμενα. ἐὰν μὲν γάρ, ἦ δ' ὅς, μὴ φῶ εἶναι σώφρων, ἅμα μὲν ἄτοπον αὐτὸν καθ' ἑαυτοῦ τοιαῦτα λέγειν, ἅμα δὲ καὶ Κριτίαν τόνδε ψευδῆ ἐπιδείξω καὶ ἄλλους πολλούς, οἷς δοκῶ εἶναι σώφρων, ὡς ὁ τούτου λόγος: ἐὰν δ' αὖ φῶ καὶ ἐμαυτὸν ἐπαινῶ, ἴσως ἐπαχθὲς φανεῖται. ὥστε οὐκ ἔχω ὅτι σοι ἀποκρίνωμαι.
καὶ ἐγὼ εἶπον ὅτι μοι εἰκότα φαίνῃ λέγειν, ὦ Χαρμίδη. καί μοι δοκεῖ, ἦν δ' ἐγώ, κοινῇ ἂν εἴη σκεπτέον εἴτε κέκτησαι [158e] εἴτε μὴ ὃ πυνθάνομαι, ἵνα μήτε σὺ ἀναγκάζῃ λέγειν ἃ μὴ βούλει, μήτ' αὖ ἐγὼ ἀσκέπτως ἐπὶ τὴν ἰατρικὴν τρέπωμαι. εἰ οὖν σοι φίλον, ἐθέλω σκοπεῖν μετὰ σοῦ: εἰ δὲ μή, ἐᾶν.
그리고 나로서는 나에게 말하는 것이 있음직한 것들로 보인다고 말한다, 카르미데스. "그리고 나에게는 보인다," 내가 말했다, "공동으로 반성해 보아야만 할 것이다 그대가 지니고 있는지 아닌지 내가 물은 것이, 그대는 강제로 말하게 되지도 않을 것이고 그대가 원치 않는 것들을, 또한 나 자신이 경솔하게 치료로 돌아서지도 않을 것이다. 그러니 만일 그대에게 기쁨이라면, 자네와 함께 면밀히 살피고자 한다: 만일 아니라면, 내버려 두고.
εἰκότα : likelihood, probability.
φαίνῃ : φαίνω. present subjunctive singular-3rd(εἰκότα n.pl.). ⅢB.2. bring to light, cause to appear.
κοινῇ : κοινός B.Ⅱ. in common
σκεπτέον : one must reflect or consider.
εἴτε… εἴτε : whether or.
κέκτησαι : κτάομαι. perfect 2nd-singular. to have acquired, possess, hold.
πυνθάνομαι : learn by hearsay or by inquiry.
ἀναγκάζῃ : ἀναγκάζω. present subjunctive passive singular-2nd. compel.
βούλει : βούλομαι middle singular-2nd. wish.
ἀσκέπτως : inadvisebly.
τρέπωμαι : τρέπω. middle singular-1st. turn one's steps, turn in a certain direction.
σκοπεῖν : σκόπέω. infinitive. examine, inspect.
ἀλλὰ πάντων μάλιστα, ἔφη, φίλον: ὥστε τούτου γε ἕνεκα+, ὅπῃ αὐτὸς οἴει βέλτιον σκέψασθαι, ταύτῃ σκόπει.
그가 말했다, "하지만 무엇보다도 가장 더 반깁니다: 실로 이것에 관한 한, 바로 당신이 어떤 식으로 살펴보는 것이 가장 좋다고 생각하시는, 그런 식으로 살피도록 하십시오.
ἕνεκα : for the sake, as far as
σκέψασθαι : σκόπέω. aorist middle infinitive. behold, contemplate
σκόπει : imperative singular.
τῇδε τοίνυν, ἔφην ἐγώ, δοκεῖ μοι βελτίστη εἶναι ἡ σκέψις περὶ αὐτοῦ. δῆλον γὰρ ὅτι εἴ σοι πάρεστιν σωφροσύνη, [159a] ἔχεις τι περὶ αὐτῆς δοξάζειν. ἀνάγκη γάρ που ἐνοῦσαν αὐτήν, εἴπερ ἔνεστιν, αἴσθησίν τινα παρέχειν, ἐξ ἧς δόξα ἄν τίς σοι περὶ αὐτῆς εἴη ὅτι ἐστὶν καὶ ὁποῖόν τι ἡ σωφροσύνη: ἢ οὐκ οἴει;
그러니까 이 점에서, 내가 말했다, 내게는 당신 자신에 대해서 살펴봄이 가장 좋아 보인다. 왜냐하면 그대에게 σωφροσύνη가 속해 있다면, 그대가 동일한 것(σωφροσύνη)에 대해 어떤 견해를 가지고 있을 것은 분명하기 때문이다. 아마도 그 동일한 것이 안에 있다면, 그것이 안에 틀림없이 있을 터인데, 어떤 인상을 가지는 것이 필연적이니까, 그로부터 σωφροσύνη가 무엇이며 어떠한 종류의 것인지, 바로 그것에 대한 어떤 견해가 그대에게 있을(그런 인상이): 아니면 그렇게 생각하지 않는가?
σκέψις : viewing, perception, examination, speculation, consideration.
ἐνοῦσαν : ἔνειμι. participle feminine singular accusative.
αἴσθησίν : sense-perception, sensation, impression.
ἔγωγε, ἔφη, οἶμαι.
저로서는, 그가 말했다, 그렇게 생각하지요.
οὐκοῦν τοῦτό γε, ἔφην, ὃ οἴει, ἐπειδήπερ ἑλληνίζειν ἐπίστασαι, κἂν εἴποις δήπου αὐτὸ ὅτι σοι φαίνεται;
그렇다면 바로 이것이, 내가 말했다, 당신이 생각하는 것이, 그대가 그리스말을 할 줄 알 테니, 또한 틀림없이 그대에게 보이는 그것이라고 말하겠지?
ἐπειδήπερ : inasmuch as, since.
ἑλληνίζειν : ἑλληνίζω. speak Greek.
ἐπίστασαι : know how to do.
εἴποις : ἔπω optative singular-3rd.
ἴσως, ἔφη.
아마도요, 그가 말했다.
ἵνα τοίνυν τοπάσωμεν εἴτε σοι ἔνεστιν εἴτε μή, εἰπέ, ἦν δ' ἐγώ, τί φῂς εἶναι σωφροσύνην κατὰ τὴν σὴν δόξαν.
바로 이 점에서 우리는 그대에게 안에 있는지 아닌지 예측할 것이다, 말하라, 내가 말했다, 그대는 그대 자신의 견해에 따라 무엇을 σωφροσύνην라고 말하는지.
τοπάσωμεν : τοπάζω. aim at, guess, divine
[159b] καὶ ὃς τὸ μὲν πρῶτον ὤκνει τε καὶ οὐ πάνυ ἤθελεν ἀποκρίνασθαι: ἔπειτα μέντοι εἶπεν ὅτι οἷ δοκοῖ σωφροσύνη εἶναι τὸ κοσμίως πάντα πράττειν καὶ ἡσυχῇ, ἔν τε ταῖς ὁδοῖς βαδίζειν καὶ διαλέγεσθαι, καὶ τὰ ἄλλα πάντα ὡσαύτως ποιεῖν. καί μοι δοκεῖ, ἔφη, συλλήβδην ἡσυχιότης τις εἶναι ὃ ἐρωτᾷς.
그리고 그는 먼저 망설였고 또한 그다지 대답하고자 하지 않았다: 그리고 나서 그럼에도 불구하고 그가 말했다 어디에서나 σωφροσύνη는 조화롭게 모든 일을 행하는 것과 고요하게 (모든 일을 하는 것)으로, 또한 그 길들(방법들)로 나아가고 대화하는 것으로, 그리고 다른 모든 일들을 그렇게 이루는 것으로 보입니다. 그리고 저에게는, 그가 말했다, 결국 어떤 고요함이 사랑받을 만한 것이라고 생각됩니다.
ὤκνει : ὀκνέω. imperfect singular-3rd. shrink from doing.
ἤθελεν : ἐθέλω. imperfect singular-3rd. wish.
ἀποκρίνασθαι : ἀποκρίνω. middle infinitive. give answer to, reply to a question.
οἷ : whither.
δοκοῖ : δοκέω. optative singular-3rd / middle&passive singular 2nd. seem
κοσμίως : cosmically.
βαδίζειν : walk, go, proceed.
ὡσαύτως : in like manner, just so.
συλλήβδην : collectively, in sum, in short.
ἆρ' οὖν, ἦν δ' ἐγώ, εὖ λέγεις; φασί γέ τοι, ὦ Χαρμίδη, τοὺς ἡσυχίους σώφρονας εἶναι: ἴδωμεν δὴ εἴ τι λέγουσιν. [159c] εἰπὲ γάρ μοι, οὐ τῶν καλῶν μέντοι ἡ σωφροσύνη ἐστίν;
정말로, 내가 말했다, 그대는 잘 말하는가? 최소한 사람들은 말하지, 카르미데스여, 고요한 것들을 σωφροσύνη한 것들이라고: 이제 우리는 그들이 무엇을 말하는지 보도록 하자. 그러면 나에게 말해다오, 그럼에도 빼어난 것들 중에 σωφροσύνη가 있지 않나?
πάνυ γε, ἔφη.
분명히요, 그가 말했다.
πότερον οὖν κάλλιστον ἐν γραμματιστοῦ τὰ ὅμοια γράμματα γράφειν ταχὺ ἢ ἡσυχῇ;
그러면 학교의 글을 쓰는 방식들에서 가장 빼어난 것은 빠르게 하는 것일까 아니면 고요하게 하는 것일까?
ταχύ.
빠르게요.
τί δ' ἀναγιγνώσκειν; ταχέως ἢ βραδέως;
그런데 되새기는 것(읽는 것)은? 빠르게 혹은 더디게?
ἀναγιγνώσκειν : know again, read.
ταχέως.
빠르게요.
καὶ μὲν δὴ καὶ τὸ κιθαρίζειν ταχέως καὶ τὸ παλαίειν ὀξέως πολὺ κάλλιον τοῦ ἡσυχῇ τε καὶ βραδέως;
그렇다면 한편으로 또한 더욱이 빠르게 키타라를 연주하는 것도 또 레슬링을 날렵하게 하는 것도 고요하고도 더디게 하는 것보다 훨씬 빼어난 것이니?
παλαίειν : παλαίω. wrestle.
ναί.
네.
τί δὲ πυκτεύειν τε καὶ παγκρατιάζειν; οὐχ ὡσαύτως;
다른 한편 스파링을 하는 것과 팡크라티온을 하는 것은 어떠니? 더디게 하는 것은 아니지?
πάνυ γε.
물론이죠.
θεῖν δὲ καὶ ἅλλεσθαι καὶ τὰ τοῦ σώματος ἅπαντα ἔργα, [159d] οὐ τὰ μὲν ὀξέως καὶ ταχὺ γιγνόμενα τὰ τοῦ καλοῦ ἐστιν, τὰ δὲ [βραδέα] μόγις τε καὶ ἡσυχῇ τὰ τοῦ αἰσχροῦ;
다른 한편 달리기와 뛰어 오르기 그리고 육체의 어떠한 행위들이든, 한편으로 날렵하고 재빠르게 이루어지는 일들이 아름다움에 속하는 것들이 아니고, 다른 한편 힘겹고도 고요하게 (이루어지는 일들은) 추함에 속하는 것들이 아닌가?
ἅλλεσθαι : ἅλλομαι. leap upon.
μόγις : with toil and pain
φαίνεται.
그렇게 보이네요.
φαίνεται ἄρα ἡμῖν, ἔφην ἐγώ, κατά γε τὸ σῶμα οὐ τὸ ἡσύχιον, ἀλλὰ τὸ τάχιστον καὶ ὀξύτατον κάλλιστον ὄν. ἦ γάρ;
곧 우리에게는 그렇게 보이는군, 내가 말했다, 바로 육체에 있어서는 고요한 것이 아니라, 오히려 가장 빠르고 가장 날렵한 것이 가장 빼어난 것으로 말이야. 참으로?
πάνυ γε.
물론이요.
ἡ δέ γε σωφροσύνη καλόν τι ἦν;
그런데 이 σωφροσύνη란 어떤 빼어난 것이었지?
ναί.
네.
οὐ τοίνυν κατά γε τὸ σῶμα ἡ ἡσυχιότης ἂν ἀλλ' ἡ ταχυτὴς σωφρονέστερον εἴη, ἐπειδὴ καλὸν ἡ σωφροσύνη.
이 점에서 바로 육체에 따르면 고요함이 아니라 오히려 빠름이 더 σωφροσύνη한 것이겠군, σωφροσύνη가 빼어난 것일 테니.
ἔοικεν, ἔφη.
그럴 것 같아요, 그가 말했다.
[159e] τί δέ; ἦν δ' ἐγώ, εὐμαθία κάλλιον ἢ δυσμαθία;
그러면 어떤가? 내가 말했다, 눈치 빠른 것과 둔한 것 중 어느 것이 더 빼어날까?
εὐμαθία : readiness in learning, docility.
δυσμαθία : slowness at learning.
εὐμαθία.
눈치 빠른 것이요.
ἔστιν δέ γ', ἔφην, ἡ μὲν εὐμαθία ταχέως μανθάνειν, ἡ δὲ δυσμαθία ἡσυχῇ καὶ βραδέως;
그게 그렇다면은, 내가 말했다, 한편으로 눈치 빠른 것은 빠르게 아는 것이고, 다른 한편 둔한 것은 고요하고 더디게 (아는 것) 일까?
ναί.
네.
διδάσκειν δὲ ἄλλον οὐ ταχέως [καὶ] κάλλιον καὶ σφόδρα μᾶλλον ἢ ἡσυχῇ τε καὶ βραδέως;
그런데 빠르게 다른 이를 가르치는 것은 고요하고도 더디게 하는 것보다 또한 훨씬 더 두드러지게 빼어나지 않을까?
ναί.
네.
τί δέ; ἀναμιμνῄσκεσθαι καὶ μεμνῆσθαι ἡσυχῇ τε καὶ βραδέως κάλλιον ἢ σφόδρα καὶ ταχέως;
그러면 어떤가? 기억나게 하는 것과 기억하는 것은 고요하고 더디게 하는 편과 빠르게 하는 것 중 어느 것이 훨씬 더 좋을까?
σφόδρ', ἔφη, καὶ ταχέως.
훨씬 더, 그가 말했다, 빠르게 하는 것이요.
-작성중-
Χαρ.2.
τοῦτο μέν, ἦν δ' ἐγώ, ὦ φίλε Κριτία, πόῤῥωθεν ὑμῖν τὸ καλὸν ὑπάρχει ἀπὸ τῆς Σόλωνος συγγενείας. ἀλλὰ τί οὐκ ἐπέδειξάς μοι τὸν νεανίαν καλέσας δεῦρο; οὐδὲ γὰρ ἄν που εἰ ἔτι ἐτύγχανε νεώτερος ὤν, αἰσχρὸν ἂν ἦν αὐτῷ διαλέγεσθαι ἡμῖν ἐναντίον γε σοῦ, ἐπιτρόπου τε ἅμα καὶ ἀνεψιοῦ ὄντος.
내가 말했다, 친애하는 크리티아스, 오래 전부터 이러한 아름다움이 그대들에게 솔론의 혈통에서부터 시작합니다. 허나 어째서 그 아름다운 소년을 여기로 나에게 보여주지 않소? 그가 마침 아직까지 더 어리지도 않으면서, 당신의 맞은편에서 우리에게 대화하는 것이 그에게 부끄러울 것도 아니라면, 당신은 후견인이자 사촌이기도 하니까요.
πόῤῥωθεν: LS.1533 Ⅱ. from long ago.
ἐπέδειξάς : ἐπιδείκνῡμι aorist. 2nd singular.
ἐτύγχανε : τυγχάνω aorist. 3rd singular.
ἀλλὰ καλῶς, ἔφη, λέγεις, καὶ καλοῦμεν αὐτόν. καὶ [155b] ἅμα πρὸς τὸν ἀκόλουθον, Παῖ, ἔφη, κάλει Χαρμίδην, εἰπὼν ὅτι βούλομαι αὐτὸν ἰατρῷ συστῆσαι περὶ τῆς ἀσθενείας ἧς πρῴην πρός με ἔλεγεν ὅτι ἀσθενοῖ. πρὸς οὖν ἐμὲ ὁ Κριτίας, Ἔναγχός τοι ἔφη βαρύνεσθαί τι τὴν κεφαλὴν ἕωθεν ἀνιστάμενος: ἀλλὰ τί σε κωλύει προσποιήσασθαι πρὸς αὐτὸν ἐπίστασθαί τι κεφαλῆς φάρμακον;
Ἔναγχός : recent
τοι : in truth
βαρύνεσθαί : βαρύνω depress.
ἕωθεν : from morn.
ἀνιστάμενος : 일어나면서
κωλύει : κωλύω. 3rd singular.
ἐπίστασθαί : ἐπίστᾰμαι middle infinitive. know how to do
οὐδέν, ἦν δ' ἐγώ: μόνον ἐλθέτω.
내가 말했다, 아무것도: 그저 그가 오도록.
ἐλθέτω : ἔρχομαι aorist imperative 3rd singular.
ἀλλ' ἥξει, ἔφη.
그가 말했다, 그는 올 것입니다.
ἥξει : future.
ὃ οὖν καὶ ἐγένετο. ἧκε γάρ, καὶ ἐποίησε γέλωτα [155c] πολύν: ἕκαστος γὰρ ἡμῶν τῶν καθημένων συγχωρῶν τὸν πλησίον ἐώθει σπουδῇ, ἵνα παρ' αὑτῷ καθέζοιτο, ἕως τῶν ἐπ' ἐσχάτῳ καθημένων τὸν μὲν ἀνεστήσαμεν, τὸν δὲ πλάγιον κατεβάλομεν. ὁ δ' ἐλθὼν μεταξὺ ἐμοῦ τε καὶ τοῦ Κριτίου ἐκαθέζετο. ἐνταῦθα μέντοι, ὦ φίλε, ἐγὼ ἤδη ἠπόρουν, καί μου ἡ πρόσθεν θρασύτης ἐξεκέκοπτο, ἣν εἶχον ἐγὼ ὡς πάνυ ῥᾳδίως αὐτῷ διαλεξόμενος: ἐπειδὴ δέ, φράσαντος τοῦ Κριτίου ὅτι ἐγὼ εἴην ὁ τὸ φάρμακον ἐπιστάμενος, ἐνέβλεψέν τέ μοι [155d] τοῖς ὀφθαλμοῖς ἀμήχανόν τι οἷον καὶ ἀνήγετο ὡς ἐρωτήσων, καὶ οἱ ἐν τῇ παλαίστρᾳ ἅπαντες περιέῤῥεον ἡμᾶς κύκλῳ κομιδῇ, τότε δή, ὦ γεννάδα, εἶδόν τε τὰ ἐντὸς τοῦ ἱματίου καὶ ἐφλεγόμην καὶ οὐκέτ' ἐν ἐμαυτοῦ ἦν καὶ ἐνόμισα σοφώτατον εἶναι τὸν Κυδίαν τὰ ἐρωτικά, ὃς εἶπεν ἐπὶ καλοῦ λέγων παιδός, ἄλλῳ ὑποτιθέμενος, εὐλαβεῖσθαι μὴ κατέναντα λέοντος νεβρὸν ἐλθόντα μοῖραν αἱρεῖσθαι [155e] κρεῶν: αὐτὸς γάρ μοι ἐδόκουν ὑπὸ τοῦ τοιούτου θρέμματος ἑαλωκέναι. ὅμως δὲ αὐτοῦ ἐρωτήσαντος εἰ ἐπισταίμην τὸ τῆς κεφαλῆς φάρμακον, μόγις πως ἀπεκρινάμην ὅτι ἐπισταίμην.
그리고 그가 왔다. 그는 와서, 많은 웃음을 지었다: 왜냐하면 앉아있던 우리들 각자가 서로 곁을 열심으로 밀치고 있었고, 다른 한편 힘으로 자신의 곁에 앉히고자 했다, 앉아 있던 이들 중의 끄트머리에서 한 사람을 일으키고, 다른 한 사람을 옆으로 떨어뜨릴 때까지. 그가 나와 크리톤 곁으로 와서 앉았다. 바로 그 때 물론, 친애하는 이여, 나 자신은 즉각 어찌할 줄을 몰랐고, 나의 앞서의 넘치던 자신감은 끝장났다, 내가 얼마나 쉽사리 그에게 이야기를 할 것인지에 대한 자신감을 지녔던: 그런데 그 다음에, 크리티아스가 내가 약을 알고 있는 사람일 것이라고 말했고, 그가 무어라 형언할 수 없는 눈으로 나를 바라보았고 물어 보고자 준비하는데, 레슬링 학원 안의 대부분의 사람들이 우리를 원형으로 완전히 둘러쌌고, 바로 그 때, 고결한 자여, 나는 바로 히마티온 속을 보았고 상기되었고 생각했네 사랑의 일들에 있어서 퀴디아스는 가장 현명하다고, 그가 아름다운 소년에 대해서 말하면서 다른 이에게 제안하여 말하기를, 사자 앞에 온 사슴은 살점을 잡히지 않는 것을 주의한다고 말했던: 왜냐하면 나에게는 나 자신이 바로 이러한 짐승 밑에 사로잡힌 것으로 생각되기 때문이다. 그런데 그럼에도 불구하고 바로 그가 머리의 약을 혹시 아는지에 대해 물었고, 간신히 어떤 식으로 내가 알 것이라고 답했다.
καθημένων : κάθημαι. participle. sit still.
συγχωρῶν : συγχωρέω participle. together
πλησίον : near.
ἐώθει : ὠθέω imperfect. push.
σπουδῇ : be eager
ἵνα : 힘
καθέζοιτο : καθέζομαι passive optative singular 3rd.
ἕως : until.
ἐσχάτῳ : farthest
ἀνεστήσαμεν : ἀνίστημι aorist 1st plural. rise up.
πλάγιον : placed
κατεβάλομεν : καταβάλλω aorist 1st plural. thrown.
ἤδη : forthwith
ἠπόρουν : ἀπορέω.
θρασύτης : over-boldness.b. metaph., cut off, make an end of,
φράσαντος : φράζω aorist participle genitive. declare, point out.
φράσαντος τοῦ Κριτίου : absolute construction.
ἐνέβλεψέν : ἐμβλέπω look at.
ὀφθαλμοῖς : to eyes.
ἀμήχανόν τι οἷον : it is impossible to say. LS.82
ἀνήγετο : ἀνάγω imperfect middle singular 3rd. LS.102.B. prepare oneself
περιέῤῥεον : περιρρέω imperfect plural 3rd. 둘러싸다
ἐφλεγόμην : φλέγω imperfect middle&passive.
ἐν ἐμαυτοῦ ~ εἶναι : to be master of oneself
ὑποτιθέμενος : ὑποτίθημι present middle participle nominative. propose.
εὐλαβεῖσθαι : εὐλάβέομαι present middle infinitive. take care.
αἱρεῖσθαι : αἱρέω present middle infinitive, catch. overtake.
κρεῶν : body, flesh.
ἐδόκουν : δοκέω imperfect 1st singular.
ἑαλωκέναι : ἁλίσκομαι. 사로잡히다.
ἐρωτήσαντος : ἐρωτάω. ask.
ἐπισταίμην : ἐπίσταμαι middle&passive optative singular 3rd. know.
μόγις : LS.1140. hardly.
ἀπεκρινάμην : ἀποκρίνω. aorist meddle 1st singular. LS.204. Ⅳ. reply.
τί οὖν, ἦ δ' ὅς, ἐστίν;
그가 말했다, 그게 무엇인가요?
καὶ ἐγὼ εἶπον ὅτι αὐτὸ μὲν εἴη φύλλον τι, ἐπῳδὴ δέ τις ἐπὶ τῷ φαρμάκῳ εἴη, ἣν εἰ μέν τις ἐπᾴδοι ἅμα καὶ χρῷτο αὐτῷ, παντάπασιν ὑγιᾶ ποιοῖ τὸ φάρμακον: ἄνευ δὲ τῆς ἐπῳδῆς οὐδὲν ὄφελος εἴη τοῦ φύλλου.
그리고 내가 말하기를 바로 그것은 어떤 식물인데, 다른 한편으로는 약에 대한 어떤 주문이고, 만일 누군가 주문을 외운다면 곧장 그에게 쓰일 것이고, 전적으로 건강에 있어서 어떤 식으로든 약이다: 그런데 주문 없이는 아무런 쓸모도 없는 이파리일 것라고.
παντάπασιν : wholly.
ποιοῖ : how.
ὄφελος : advantage, help.
[156a] καὶ ὅς, Ἀπογράψομαι τοίνυν, ἔφη, παρὰ σοῦ τὴν ἐπῳδήν.
그가 말했다, 그러니 적을 것입니다 당신 곁에서 그 주문을.
Ἀπογράψομαι : ἀπογρᾰφω. 명심하다. meddle.
πότερον, ἦν δ' ἐγώ, ἐάν με πείθῃς ἢ κἂν μή;
내가 말했다, 그대가 나를 설득하든, 아니든?
γελάσας οὖν, ἐάν σε πείθω, ἔφη, ὦ Σώκρατες.
그러더니 웃으면서 그가 말했다, 제가 당신을 설득하기를, 소크라테스.
εἶεν, ἦν δ' ἐγώ: καὶ τοὔνομά μου σὺ ἀκριβοῖς;
내가 말했다, 그렇게 될 것이다: 그리고 나의 이름을 너는 확신하는가?
ἀκριβοῖς : ἀκρῑβόω LS.55.2. are you sure of … ?
εἰ μὴ ἀδικῶ γε, ἔφη: οὐ γάρ τι σοῦ ὀλίγος λόγος ἐστὶν ἐν τοῖς ἡμετέροις ἡλικιώταις, μέμνημαι δὲ ἔγωγε καὶ παῖς ὢν Κριτίᾳ τῷδε συνόντα σε.
그가 말했다, 제가 틀리지 않다면요: 왜냐하면 우리 또래들 안에서 당신에 대한 말이 적지 않기 때문이다, 나로서는 또한 소년이었고 그 때 크리티아스와 함께 있는 당신을 기억한다.
ἀδικῶ : ἀδῐκέω LS.23. b. if I am not mistaken.
μέμνημαι : μιμνήσκω. LS.1134. B.3. ~하는 것을 기억한다.
καλῶς γε σύ, ἦν δ' ἐγώ, ποιῶν: μᾶλλον γάρ σοι παῤῥησιάσομαι [156b] περὶ τῆς ἐπῳδῆς οἵα τυγχάνει οὖσα: ἄρτι δ' ἠπόρουν τίνι τρόπῳ σοι ἐνδειξαίμην τὴν δύναμιν αὐτῆς. ἔστι γάρ, ὦ Χαρμίδη, τοιαύτη οἵα μὴ δύνασθαι τὴν κεφαλὴν μόνον ὑγιᾶ ποιεῖν, ἀλλ' ὥσπερ ἴσως ἤδη καὶ σὺ ἀκήκοας τῶν ἀγαθῶν ἰατρῶν, ἐπειδάν τις αὐτοῖς προσέλθῃ τοὺς ὀφθαλμοὺς ἀλγῶν, λέγουσί που ὅτι οὐχ οἷόν τε αὐτοὺς μόνους ἐπιχειρεῖν τοὺς ὀφθαλμοὺς ἰᾶσθαι, ἀλλ' ἀναγκαῖον εἴη ἅμα καὶ τὴν κεφαλὴν θεραπεύειν, εἰ μέλλοι [156c] καὶ τὰ τῶν ὀμμάτων εὖ ἔχειν: καὶ αὖ τὸ τὴν κεφαλὴν οἴεσθαι ἄν ποτε θεραπεῦσαι αὐτὴν ἐφ' ἑαυτῆς ἄνευ ὅλου τοῦ σώματος πολλὴν ἄνοιαν εἶναι. ἐκ δὴ τούτου τοῦ λόγου διαίταις ἐπὶ πᾶν τὸ σῶμα τρεπόμενοι μετὰ τοῦ ὅλου τὸ μέρος ἐπιχειροῦσιν θεραπεύειν τε καὶ ἰᾶσθαι: ἢ οὐκ ᾔσθησαι ὅτι ταῦτα οὕτως λέγουσίν τε καὶ ἔχει;
내가 말했다, 바로 네가 잘 한 것이다: 왜냐하면 너에게 내가 주문에 대해서 그것이 어떠한 것인지 더 많은 것을 자유롭게 말할 것이니까: 정확히 어떤 방식으로 너에게 그 주문의 힘을 보여줄지 어찌할 줄 몰랐지. 카르미데스여, 이와 같은 주문은 머리만을 건강하게 하는 그런 식의 것이 아니라, 바로 네가 실제로 훌륭한 의사들에게서 들었던 것과 마찬가지로, 누군가 바로 그들에게 눈이 아파서 갈 때라면 언제라도, 그들은 아마 말한다 오로지 바로 그 눈만을 치료하고자 시도하는 그런 식이 아니고, 오히려 동시에 머리를 치유하는 것이 필요할 것이라고, 만일 눈에 속하는 것들을 낫게 하고 싶다면: 그리고 또 머리를 생각함에 있어서 그것을 치료할 때 대해 몸 전체에 대해서가 아니라 그것 자체에 대해서 치료할 것은 상당히 정신나간 것이다. 이와 같은 말들로부터 삶의 방식에 있어서 몸 전부를 향해 있는 이들이 전체와 더불어 부분을 보살피고 치료하고자 시도한다. 혹시 이와 같은 것들을 그들이 그렇게 말하고 또한 행한다는 것을 깨닫지 못했나?
ἐνδειξαίμην : ἐνδείκνῡμι 1st-aorist optative middle singular 1st. show.
ἀκήκοας : ἀκούω. perfect singular 2nd.
ᾔσθησαι : αἰσθάνομαι. perceive.
πάνυ γε, ἔφη.
그가 말했다, 물론이죠.
οὐκοῦν καλῶς σοι δοκεῖ λέγεσθαι καὶ ἀποδέχῃ τὸν λόγον;
너에게는 잘 이야기된 것으로 보이고 그 말을 받아들이겠니?
πάντων μάλιστα, ἔφη.
그가 말했다, 모든 것보다도 더욱 더.
[156d] κἀγὼ ἀκούσας αὐτοῦ ἐπαινέσαντος ἀνεθάῤῥησά τε, καί μοι κατὰ σμικρὸν πάλιν ἡ θρασύτης συνηγείρετο, καὶ ἀνεζωπυρούμην. καὶ εἶπον: τοιοῦτον τοίνυν ἐστίν, ὦ Χαρμίδη, καὶ τὸ ταύτης τῆς ἐπῳδῆς. ἔμαθον δ' αὐτὴν ἐγὼ ἐκεῖ ἐπὶ στρατιᾶς παρά τινος τῶν Θρᾳκῶν τῶν Ζαλμόξιδος ἰατρῶν, οἳ λέγονται καὶ ἀπαθανατίζειν. ἔλεγεν δὲ ὁ Θρᾲξ οὗτος ὅτι ταῦτα μὲν [ἰατροὶ] οἱ Ἕλληνες, ἃ νυνδὴ ἐγὼ ἔλεγον, καλῶς λέγοιεν: ἀλλὰ Ζάλμοξις, ἔφη, λέγει ὁ ἡμέτερος βασιλεύς, θεὸς ὤν, [156e] ὅτι ὥσπερ ὀφθαλμοὺς ἄνευ κεφαλῆς οὐ δεῖ ἐπιχειρεῖν ἰᾶσθαι οὐδὲ κεφαλὴν ἄνευ σώματος, οὕτως οὐδὲ σῶμα ἄνευ ψυχῆς, ἀλλὰ τοῦτο καὶ αἴτιον εἴη τοῦ διαφεύγειν τοὺς παρὰ τοῖς Ἕλλησιν ἰατροὺς τὰ πολλὰ νοσήματα, ὅτι τοῦ ὅλου ἀμελοῖεν οὗ δέοι τὴν ἐπιμέλειαν ποιεῖσθαι, οὗ μὴ καλῶς ἔχοντος ἀδύνατον εἴη τὸ μέρος εὖ ἔχειν. πάντα γὰρ ἔφη ἐκ τῆς ψυχῆς ὡρμῆσθαι καὶ τὰ κακὰ καὶ τὰ ἀγαθὰ τῷ σώματι καὶ παντὶ τῷ ἀνθρώπῳ, καὶ ἐκεῖθεν ἐπιῤῥεῖν ὥσπερ ἐκ τῆς κεφαλῆς ἐπὶ [157a] τὰ ὄμματα: δεῖν οὖν ἐκεῖνο καὶ πρῶτον καὶ μάλιστα θεραπεύειν, εἰ μέλλει καὶ τὰ τῆς κεφαλῆς καὶ τὰ τοῦ ἄλλου σώματος καλῶς ἔχειν. θεραπεύεσθαι δὲ τὴν ψυχὴν ἔφη, ὦ μακάριε, ἐπῳδαῖς τισιν, τὰς δ' ἐπῳδὰς ταύτας τοὺς λόγους εἶναι τοὺς καλούς: ἐκ δὲ τῶν τοιούτων λόγων ἐν ταῖς ψυχαῖς σωφροσύνην ἐγγίγνεσθαι, ἧς ἐγγενομένης καὶ παρούσης ῥᾴδιον ἤδη εἶναι τὴν ὑγίειαν καὶ τῇ κεφαλῇ καὶ τῷ ἄλλῳ [157b] σώματι πορίζειν. διδάσκων οὖν με τό τε φάρμακον καὶ τὰς ἐπῳδάς, “ὅπως,” ἔφη, “τῷ φαρμάκῳ τούτῳ μηδείς σε πείσει τὴν αὑτοῦ κεφαλὴν θεραπεύειν, ὃς ἂν μὴ τὴν ψυχὴν πρῶτον παράσχῃ τῇ ἐπῳδῇ ὑπὸ σοῦ θεραπευθῆναι.
-작성중-
Χαρμίδης.1.
[153a] Σωκράτης
ἥκομεν τῇ προτεραίᾳ ἑσπέρας ἐκ Ποτειδαίας ἀπὸ τοῦ στρατοπέδου, οἷον δὲ διὰ χρόνου ἀφιγμένος ἁσμένως ᾖα ἐπὶ τὰς συνήθεις διατριβάς. καὶ δὴ καὶ εἰς τὴν Ταυρέου παλαίστραν τὴν καταντικρὺ τοῦ τῆς Βασίλης ἱεροῦ εἰσῆλθον, καὶ αὐτόθι κατέλαβον πάνυ πολλούς, τοὺς μὲν καὶ ἀγνῶτας ἐμοί, τοὺς δὲ πλείστους γνωρίμους. καί με ὡς [153b] εἶδον εἰσιόντα ἐξ ἀπροσδοκήτου, εὐθὺς πόῤῥωθεν ἠσπάζοντο ἄλλος ἄλλοθεν: Χαιρεφῶν δέ, ἅτε καὶ μανικὸς ὤν, ἀναπηδήσας ἐκ μέσων ἔθει πρός με, καί μου λαβόμενος+ τῆς χειρός+, ὦ Σώκρατες, ἦ δ' ὅς, πῶς ἐσώθης ἐκ τῆς μάχης; Ὀλίγον δὲ πρὶν ἡμᾶς ἀπιέναι μάχη ἐγεγόνει ἐν τῇ Ποτειδαίᾳ, ἣν ἄρτι ἦσαν οἱ τῇδε πεπυσμένοι.
소크라테스 : 우리는 이전 전날 밤 포테다이아로부터 진지에서 왔다, 시간이 지나 도착해서 나는 기쁘게 지인들이 시간을 보내는 곳으로 갔다. 그리고 또 바실레아 신전 바로 아래 타우레오스 레슬링장으로 들어갔고, 곧장 나는 실로 많은 이들을 알아봤다, 일부는 나에게는 모르는 사람들이고, 나머지는 거의 아는 사람들을 그리고 예상치 않게 들어서는 나를 본 듯, 그들이 당장에 멀리서 반갑게 환영했고 다른 이들은 다른 곳에서 (환영했다): 그런데 카이레폰은, 정말로 미친 사람처럼, 내 앞으로 습관적으로 뛰어올랐고, 나의 손을 잡고서, "소크라테스", 그가 말했다, "어떻게 그 전쟁에서 살아남으셨습니까? 여러분들이 떠나기 조금 전에 포테다이아에서 전쟁이 일어났습니다, 최근에 여기 사람들이 들었는데.
καὶ ἐγὼ πρὸς αὐτὸν ἀποκρινόμενος, Οὑτωσί, ἔφην, ὡς σὺ ὁρᾷς.
그리고 나는 그에게 대답하면서, "이렇게", 말했다, "그대가 보듯이."
καὶ μὴν ἤγγελταί γε δεῦρο, ἔφη, ἥ τε μάχη πάνυ ἰσχυρὰ [153c] γεγονέναι καὶ ἐν αὐτῇ πολλοὺς τῶν γνωρίμων τεθνάναι.
"그 뿐만 아니라 이곳으로 전해졌습니다", 그가 말했다, "그 전쟁이 매우 격렬하게 일어났다는 것과 그 전쟁에서 유명한 사람들(잘 알려진 사람들)이 죽었다는 것이."
καὶ μὴν : LS.1127. Ⅱ.2
ἤγγελταί : ἀγγέλλω. passive perfect.
καὶ ἐπιεικῶς, ἦν δ' ἐγώ, ἀληθῆ ἀπήγγελται.
"또한 알맞게", 내가 말했다, "진실이 전해졌습니다."
παρεγένου μέν, ἦ δ' ὅς, τῇ μάχῃ;
그러면 곁에 계셨습니까, 그가 말했다, 전쟁에?
παρεγένου : παραγίγνομαι.
παρεγενόμην.
δεῦρο δή, ἔφη, καθεζόμενος ἡμῖν διήγησαι: οὐ γάρ τί πω πάντα+ σαφῶς πεπύσμεθα. καὶ ἅμα με καθίζει ἄγων παρὰ Κριτίαν τὸν Καλλαίσχρου.
그러면 여기에, 그가 말했다, 앉아서 우리들에게 자세히 말해 주십시오: 왜냐하면 아직 무엇인가 모든 것을 정확하게 듣지 않았으니까요. 그리고 동시에 당신이 나를 칼라이스크로스의 크리티아스 곁에 앉도록 합니다.
καθεζόμενος : καθέζομαι sit down in, encamp.
διήγησαι : διηγέομαι. set out in detail.
οὐ γάρ : S.2805.b. is it not so?
πω : yet.
πεπύσμεθα : πέπυσμαι hear.
παρακαθεζόμενος οὖν+ ἠσπαζόμην τόν τε Κριτίαν καὶ τοὺς ἄλλους, καὶ διηγούμην αὐτοῖς τὰ ἀπὸ στρατοπέδου, ὅτι μέ [153d] τις ἀνέροιτο: ἠρώτων δὲ ἄλλος ἄλλο.
그러면 함께 앉아서 크리티아스와 다른 사람들을 반갑게 맞이하면서, 그리고 이들에게 진영으로부터의 것들을 자세히 이야기 함으로써,
ἠσπαζόμην : ἀσπάζομαι. wellcome.
ἐπειδὴ δὲ τῶν τοιούτων ἅδην+ εἴχομεν, αὖθις ἐγὼ αὐτοὺς ἀνηρώτων τὰ τῇδε, περὶ φιλοσοφίας ὅπως ἔχοι τὰ νῦν, περί τε τῶν νέων, εἴ τινες ἐν αὐτοῖς διαφέροντες ἢ σοφίᾳ ἢ κάλλει ἢ ἀμφοτέροις ἐγγεγονότες εἶεν. καὶ ὁ Κριτίας ἀποβλέψας [154a] πρὸς τὴν θύραν, ἰδών τινας νεανίσκους εἰσιόντας καὶ λοιδορουμένους ἀλλήλοις καὶ ἄλλον ὄχλον ὄπισθεν ἑπόμενον, περὶ μὲν τῶν καλῶν, ἔφη, ὦ Σώκρατες, αὐτίκα μοι δοκεῖς εἴσεσθαι: οὗτοι γὰρ τυγχάνουσιν οἱ εἰσιόντες πρόδρομοί τε καὶ ἐρασταὶ ὄντες τοῦ δοκοῦντος καλλίστου εἶναι τά γε δὴ νῦν, φαίνεται δέ μοι καὶ αὐτὸς ἐγγὺς ἤδη που εἶναι προσιών.
ἔστιν δέ, ἦν δ' ἐγώ, τίς τε καὶ τοῦ;
οἶσθά που σύ γε, ἔφη, ἀλλ' οὔπω ἐν ἡλικίᾳ ἦν πρίν σε [154b] ἀπιέναι, Χαρμίδην τὸν τοῦ Γλαύκωνος τοῦ ἡμετέρου θείου ὑόν, ἐμὸν δὲ ἀνεψιόν.
οἶδα μέντοι νὴ Δία, ἦν δ' ἐγώ: οὐ γάρ τι φαῦλος οὐδὲ τότε ἦν ἔτι παῖς ὤν, νῦν δ' οἶμαί που εὖ μάλα ἂν ἤδη μειράκιον εἴη.
αὐτίκα, ἔφη, εἴσῃ καὶ ἡλίκος καὶ οἷος γέγονεν. καὶ ἅμα ταῦτ' αὐτοῦ λέγοντος ὁ Χαρμίδης εἰσέρχεται.
ἐμοὶ μὲν οὖν, ὦ ἑταῖρε, οὐδὲν σταθμητόν: ἀτεχνῶς γὰρ λευκὴ στάθμη εἰμὶ πρὸς τοὺς καλούς--σχεδὸν γάρ τί μοι πάντες οἱ ἐν τῇ ἡλικίᾳ καλοὶ φαίνονται--ἀτὰρ οὖν δὴ καὶ [154c] τότε ἐκεῖνος ἐμοὶ θαυμαστὸς ἐφάνη τό τε μέγεθος καὶ τὸ κάλλος, οἱ δὲ δὴ ἄλλοι πάντες ἐρᾶν ἔμοιγε ἐδόκουν αὐτοῦ-- οὕτως ἐκπεπληγμένοι τε καὶ τεθορυβημένοι ἦσαν, ἡνίκ' εἰσῄει--πολλοὶ δὲ δὴ ἄλλοι ἐρασταὶ καὶ ἐν τοῖς ὄπισθεν εἵποντο. καὶ τὸ μὲν ἡμέτερον τὸ τῶν ἀνδρῶν ἧττον θαυμαστὸν ἦν: ἀλλ' ἐγὼ καὶ τοῖς παισὶ προσέσχον τὸν νοῦν, ὡς οὐδεὶς ἄλλοσ' ἔβλεπεν αὐτῶν, οὐδ' ὅστις σμικρότατος ἦν, ἀλλὰ πάντες ὥσπερ ἄγαλμα ἐθεῶντο αὐτόν. καὶ ὁ [154d] Χαιρεφῶν καλέσας με, τί σοι φαίνεται ὁ νεανίσκος, ἔφη, ὦ Σώκρατες; οὐκ εὐπρόσωπος;
ὑπερφυῶς, ἦν δ' ἐγώ.
οὗτος μέντοι, ἔφη, εἰ ἐθέλοι ἀποδῦναι, δόξει σοι ἀπρόσωπος εἶναι: οὕτως τὸ εἶδος πάγκαλός ἐστιν.
συνέφασαν οὖν καὶ οἱ ἄλλοι ταὐτὰ ταῦτα+ τῷ Χαιρεφῶντι: κἀγώ, Ἡράκλεις, ἔφην, ὡς ἄμαχον λέγετε τὸν ἄνδρα, εἰ ἔτι αὐτῷ ἓν δὴ μόνον τυγχάνει προσὸν σμικρόν τι.
τί; ἔφη ὁ Κριτίας.
[154e] εἰ τὴν ψυχήν, ἦν δ' ἐγώ, τυγχάνει εὖ πεφυκώς. πρέπει δέ που, ὦ Κριτία, τοιοῦτον αὐτὸν εἶναι τῆς γε ὑμετέρας ὄντα οἰκίας.
ἀλλ', ἔφη, πάνυ καλὸς καὶ ἀγαθός ἐστιν καὶ ταῦτα.
τί οὖν, ἔφην, οὐκ ἀπεδύσαμεν αὐτοῦ αὐτὸ τοῦτο καὶ ἐθεασάμεθα πρότερον τοῦ εἴδους; πάντως γάρ που τηλικοῦτος ὢν ἤδη ἐθέλει διαλέγεσθαι.
καὶ πάνυ γε, ἔφη ὁ Κριτίας, ἐπεί τοι καὶ ἔστιν φιλόσοφός [155a] τε καί, ὡς δοκεῖ ἄλλοις τε καὶ ἑαυτῷ, πάνυ ποιητικός.
-작성중-
ΕΥΘ.3.
Σωκράτης
ἆρά γε, ὦ Εὐθύφρων, τοῦτ᾽ ἔστιν [οὗ] οὕνεκα τὴν γραφὴν φεύγω, ὅτι τὰ τοιαῦτα ἐπειδάν τις περὶ τῶν θεῶν λέγῃ, δυσχερῶς πως ἀποδέχομαι; διὸ δή, ὡς ἔοικε, φήσει τίς με ἐξαμαρτάνειν. νῦν οὖν εἰ καὶ σοὶ ταῦτα συνδοκεῖ τῷ [6b] εὖ εἰδότι περὶ τῶν τοιούτων, ἀνάγκη δή, ὡς ἔοικε, καὶ ἡμῖν συγχωρεῖν. τί γὰρ καὶ φήσομεν, οἵ γε καὶ αὐτοὶ ὁμολογοῦμεν περὶ αὐτῶν μηδὲν εἰδέναι; ἀλλά μοι εἰπὲ πρὸς Φιλίου, σὺ ὡς ἀληθῶς ἡγῇ ταῦτα οὕτως γεγονέναι;
Φιλίου : Φίλιος. LS 1934page. Ⅰ.2. πρὸς φιλίου .Euthphr.6b; Pl
ἡγῇ : ἡγέομαι. present subjunctive singular-2nd. III. post-Hom., believe, hold, post-Homeric
γεγονέναι : γίγνομαι. 2nd-perfect infinitive.
Εὐθύφρων
καὶ ἔτι γε τούτων θαυμασιώτερα, ὦ Σώκρατες, ἃ οἱ πολλοὶ οὐκ ἴσασιν.
Σωκράτης
καὶ πόλεμον ἆρα ἡγῇ σὺ εἶναι τῷ ὄντι ἐν τοῖς θεοῖς πρὸς ἀλλήλους, καὶ ἔχθρας γε δεινὰς καὶ μάχας καὶ ἄλλα τοιαῦτα πολλά, οἷα λέγεταί τε ὑπὸ τῶν ποιητῶν, καὶ ὑπὸ τῶν [6c] ἀγαθῶν γραφέων τά τε ἄλλα ἱερὰ ἡμῖν καταπεποίκιλται, καὶ δὴ καὶ τοῖς μεγάλοις Παναθηναίοις ὁ πέπλος μεστὸς τῶν τοιούτων ποικιλμάτων ἀνάγεται εἰς τὴν ἀκρόπολιν; ταῦτα ἀληθῆ φῶμεν εἶναι, ὦ Εὐθύφρων;
소크라테스 : 또한 그렇다면 당신은 신들에게 서로에게 전쟁이 정말로 있다고, 그리고 그렇게 무시무시한 미움들과 다툼들과 그뿐만 아니라 그런 종류의 숱한 것들이 있다고, 그와 같은 것들이 잘 만든 것들 아래에서 이야기 되는 것처럼, 그리고 훌륭하게 그린 것들 아래에서 성소들이 우리에게 형형색색으로 꾸며지는 것처럼, 특히나 판아테나이아 대(大)축제에서 이와 같은 자수로 가득 찬 페플로스가 아크로폴리스로 이끌어 올려지는 것처럼, 그렇게 믿습니까? 에우튀프론, 우리는 이러한 일들이 진실들이라고 말할 건가요?
τῷ ὄντι : εἰμί participle dative with definite article. A.Ⅲ. in reality, in fact.
οἷα : such as, what sort of nature.
καταπεποίκιλται : καταποικίλλω passive. be decked with various colour.
καὶ δὴ καὶ : S.2890. and especially, and in particular, and what is more
Παναθηναίοις : festival at Athens.
πέπλος : woven cloth
μεστὸς : LS.1108. Ⅱ.1. c.gen. full of.
φῶμεν : φημί. present subjunctive plural-1st.
Εὐθύφρων
μὴ μόνον γε, ὦ Σώκρατες, ἀλλ᾽ ὅπερ ἄρτι εἶπον, καὶ ἄλλα σοι ἐγὼ πολλά, ἐάνπερ βούλῃ, περὶ τῶν θείων διηγήσομαι, ἃ σὺ ἀκούων εὖ οἶδ᾽ ὅτι ἐκπλαγήσῃ.
Σωκράτης
οὐκ ἂν θαυμάζοιμι. ἀλλὰ ταῦτα μέν μοι εἰς αὖθις ἐπὶ σχολῆς διηγήσῃ· νυνὶ δὲ ὅπερ ἄρτι σε ἠρόμην πειρῶ [6d] σαφέστερον εἰπεῖν. οὐ γάρ με, ὦ ἑταῖρε, τὸ πρότερον ἱκανῶς ἐδίδαξας ἐρωτήσαντα τὸ ὅσιον ὅτι ποτ᾽ εἴη, ἀλλά μοι εἶπες ὅτι τοῦτο τυγχάνει ὅσιον ὂν ὃ σὺ νῦν ποιεῖς, φόνου ἐπεξιὼν τῷ πατρί.
소크라테스 : 저는 놀라지 않을 것입니다. 그러나 당신은 나에게 이러한 것들을 나중에 여가에 들려줄 것입니다: 하지만 지금은 내가 그대에게 무엇인지 물었던 바로 그 어떤 것을 가장 확실한 것을 말하도록 노력하시오. 왜냐하면, 동지여, 그대는 먼저 경건이 먼저 무엇일지 물은 나를 충분히 가르쳐주지 않았고, 오히려 나에게 이것, 즉 그대가 지금 아버지를 살인죄로 고발하는 것이 경건한 것이라는 이야기를 하기 때문이오.
ἠρόμην : ἔρομαι 2nd-aorist singular-1st. ask
πειρῶ : πειράω. pres mid&pass imper singular. 노력하라, 애써라.
ἱκανῶς : sufficiently.
ἐδίδαξας : διδάσκω. aorist singular-2nd.
Εὐθύφρων
καὶ ἀληθῆ γε ἔλεγον, ὦ Σώκρατες.
또한 바로 진실을 이야기하였죠, 소크라테스.
Σωκράτης
ἴσως. ἀλλὰ γάρ, ὦ Εὐθύφρων, καὶ ἄλλα πολλὰ φῂς εἶναι ὅσια.
Εὐθύφρων
καὶ γὰρ ἔστιν.
또한 그러할 테니까요.
Σωκράτης
μέμνησαι οὖν ὅτι οὐ τοῦτό σοι διεκελευόμην, ἕν τι ἢ δύο με διδάξαι τῶν πολλῶν ὁσίων, ἀλλ᾽ ἐκεῖνο αὐτὸ τὸ εἶδος ᾧ πάντα τὰ ὅσια ὅσιά ἐστιν; ἔφησθα γάρ που μιᾷ ἰδέᾳ [6e] τά τε ἀνόσια ἀνόσια εἶναι καὶ τὰ ὅσια ὅσια· ἢ οὐ μνημονεύεις;
그러면 그대는 기억하는가 내가 그대에게 이러한 것을 명하지 않았던 것을, 많은 경건한 것들 중에 어느 쪽인가를 그대가 논증하는, εἶδος 그것으로 모든 경건한 것들이 경건한 것들인? 왜냐하면 그대는 아마도 유일한 ἰδέᾳ로 불경한 것들이 불경한 것들이고 또한 경건한 것들이 경건한 것들이라고 말했으니까: 아니면 그대는 기억하지 못하는가?
μιμνήσκω : mid&pass sin-2nd. 기억하다
διακέλεύομαι : mid&pass impf sin-1st. 권하다, 명하다.
Εὐθύφρων
ἔγωγε.
Σωκράτης
ταύτην τοίνυν με αὐτὴν δίδαξον τὴν ἰδέαν τίς ποτέ ἐστιν, ἵνα εἰς ἐκείνην ἀποβλέπων καὶ χρώμενος αὐτῇ παραδείγματι, ὃ μὲν ἂν τοιοῦτον ᾖ ὧν ἂν ἢ σὺ ἢ ἄλλος τις πράττῃ φῶ ὅσιον εἶναι, ὃ δ᾽ ἂν μὴ τοιοῦτον, μὴ φῶ.
그러니까 이와 같은 똑같은 것을 말하시오 그 ἰδέα가 대체 무엇인지, 그것을 보고 그것을 본으로 사용할 수 있도록, 그대이든 다른 누구이든 이와 같은 것을 행한다면 내가 경건하다고 말할, 다른 한편으로 이와 같지 않다면, 말하지 않을.
ἀπόβλέπω : regard, look
Εὐθύφρων
ἀλλ᾽ εἰ οὕτω βούλει, ὦ Σώκρατες, καὶ οὕτω σοι φράσω.
그렇게 하기를 그대가 바란다면, 소크라테스, 그대에게 그렇게 말할 것입니다.
Σωκράτης
ἀλλὰ μὴν βούλομαί γε.
Εὐθύφρων
ἔστι τοίνυν τὸ μὲν τοῖς θεοῖς προσφιλὲς ὅσιον, τὸ [7a] δὲ μὴ προσφιλὲς ἀνόσιον.
Σωκράτης
παγκάλως, ὦ Εὐθύφρων, καὶ ὡς ἐγὼ ἐζήτουν ἀποκρίνασθαί σε, οὕτω νῦν ἀπεκρίνω. εἰ μέντοι ἀληθῶς, τοῦτο οὔπω οἶδα, ἀλλὰ σὺ δῆλον ὅτι ἐπεκδιδάξεις ὡς ἔστιν ἀληθῆ ἃ λέγεις.
ἐζήτουν : ξητέω impf sin-1st. seek, inquire for, search after, require, demand.
ἀποκρίνασθαί : ἀποκρίνω aor-1st infinitive
ἀπεκρίνω : ἀποκρίνω aor-1st mid sin-2nd.
οὔπω : not yet.
οἶδα : εἴδω pf(in pres.sense.) know.
ἐπεκδιδάξεις : ἐπεκδῐδάσκω fut sin-2nd. teach or explain besides.
Εὐθύφρων
πάνυ μὲν οὖν.
Σωκράτης
φέρε δή, ἐπισκεψώμεθα τί λέγομεν. τὸ μὲν θεοφιλές τε καὶ θεοφιλὴς ἄνθρωπος ὅσιος, τὸ δὲ θεομισὲς καὶ ὁ θεομισὴς ἀνόσιος· οὐ ταὐτὸν δ᾽ ἐστίν, ἀλλὰ τὸ ἐναντιώτατον, τὸ ὅσιον τῷ ἀνοσίῳ· οὐχ οὕτως;
그러면 이제, 우리가 무엇을 말하고 있는지 살펴 봅시다. 한편으로 신들이 기꺼워하는 것들과 또한 신들이 기꺼워하는 사람들은 경건하고, 신들이 미워하는 것들과 신들이 미워하는 사람들은 불경하다: 또 한편 똑같은 것이 아니고, 오히려 경건한 것은 불경한 것과 매우 반대인 것, 그렇지 않습니까?
φέρε δή : φέρω A. Ⅸ. imper. as Adv. come, now, well.
ἐπισκεψώμεθα : ἐπισκοπέω mid.&pas. aor. sub. pl.-1st. look upon or at, inspect, observe.
Εὐθύφρων
οὕτω μὲν οὖν.
사실 확실히 그렇습니다.
Σωκράτης
καὶ εὖ γε φαίνεται εἰρῆσθαι;
Εὐθύφρων
[7b] δοκῶ, ὦ Σώκρατες. [εἴρηται γάρ.]
Σωκράτης
οὐκοῦν καὶ ὅτι στασιάζουσιν οἱ θεοί, ὦ Εὐθύφρων, καὶ διαφέρονται ἀλλήλοις καὶ ἔχθρα ἐστὶν ἐν αὐτοῖς πρὸς ἀλλήλους, καὶ τοῦτο εἴρηται;
또한 신들이 의견을 맞세운다는 것과, 에우튀프론, 또한 그들이 서로에게 반목한다는 것과 그들 속에서 서로에 대해 적의가 있다는 것, 또한 이러한 것도 언급되었지 않습니까?
διαφέρονται : διαφέρω mid.&pas. pl.-3rd. differ with.
ἔχθρα : 적의.
εἴρηται : ἐρῶ pas. pf. sin.-3rd. be mentioned.
Εὐθύφρων
εἴρηται γάρ.
Σωκράτης
ἔχθραν δὲ καὶ ὀργάς, ὦ ἄριστε, ἡ περὶ τίνων διαφορὰ ποιεῖ; ὧδε δὲ σκοπῶμεν. ἆρ᾽ ἂν εἰ διαφεροίμεθα ἐγώ τε καὶ σὺ περὶ ἀριθμοῦ ὁπότερα πλείω, ἡ περὶ τούτων διαφορὰ ἐχθροὺς ἂν ἡμᾶς ποιοῖ καὶ ὀργίζεσθαι ἀλλήλοις, ἢ ἐπὶ λογισμὸν ἐλθόντες περί γε τῶν τοιούτων ταχὺ ἂν [7c] ἀπαλλαγεῖμεν;
적의와 또한 분노들을, 빼어난 자여, 어떤 것들에 대한 다름이 만드는가? 우리는 다음과 같이 살펴볼 것이네. 만일 나와 그대가 셈에 대해서 둘 중 어느 것이 더 큰가 하는 것으로 다르다면, 이러한 것들에 대한 다름이 적의들을 우리들에게 있어서 만들 것이고 우리들이 서로에게 분노하도록 만들 것인가, 아니면 우리가 바로 이러한 것들에 대해 계산을 시작해서 빠르게 벗어나겠지?
πάνυ γε.
Σωκράτης
οὐκοῦν καὶ περὶ τοῦ μείζονος καὶ ἐλάττονος εἰ διαφεροίμεθα, ἐπὶ τὸ μετρεῖν ἐλθόντες ταχὺ παυσαίμεθ᾽ ἂν τῆς διαφορᾶς;
그러면 또한 우리가 더 크거나 더 작은 것에 대해서도 서로 달리 한다면, 우리가 측정을 시작함으로써 (우리를) 그러한 다름으로부터 막지 않겠나?
μείζονος : μέγᾰς comp. degrees of comparison. gen.
ἐλάττονος : ἐλάσσων smaller. gen.
παυσαίμεθ᾽ : παύω mid. aor. opt. pl.-1st. make to end. stop. Ⅰ.2. c.acc.pers. et gen.
Εὐθύφρων
ἔστι ταῦτα.
ἔστι ταῦτα : οὗτος C.Ⅶ.1.
Σωκράτης
καὶ ἐπί γε τὸ ἱστάναι ἐλθόντες, ὡς ἐγᾦμαι, περὶ τοῦ βαρυτέρου τε καὶ κουφοτέρου διακριθεῖμεν ἄν;
또한 우리가 이 세우는 것을 시작함으로써, 내가 생각하기에, 만일 더 무거운 것과 더 가벼운 것에 대해서 우리가 다르다면?
βαρυτέρου : βαρύς comp. gen. 더 무거운 것
κουφοτέρου : 더 가벼운 것.
Εὐθύφρων
πῶς γὰρ οὔ;
Σωκράτης
περὶ τίνος δὲ δὴ διενεχθέντες καὶ ἐπὶ τίνα κρίσιν οὐ δυνάμενοι ἀφικέσθαι ἐχθροί γε ἂν ἀλλήλοις εἶμεν καὶ ὀργιζοίμεθα; ἴσως οὐ πρόχειρόν σοί ἐστιν, ἀλλ᾽ ἐμοῦ λέγοντος [7d] σκόπει εἰ τάδε ἐστὶ τό τε δίκαιον καὶ τὸ ἄδικον καὶ καλὸν καὶ αἰσχρὸν καὶ ἀγαθὸν καὶ κακόν. ἆρα οὐ ταῦτά ἐστιν περὶ ὧν διενεχθέντες καὶ οὐ δυνάμενοι ἐπὶ ἱκανὴν κρίσιν αὐτῶν ἐλθεῖν ἐχθροὶ ἀλλήλοις γιγνόμεθα, ὅταν γιγνώμεθα, καὶ ἐγὼ καὶ σὺ καὶ οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι πάντες;
그런데 무엇에 대해 다르고 또 어떠한 판단에 도달하지 못하여 우리들이 다른 이들에게 적대하는 이들일 것이고 또 화를 낼까? 그대에게 쉬울 것 같지는 않지만, 나는 말했으니까 그대가 살펴보라고 이러한 것들일지 정의로운 것과 부정의한 것 그리고 빼어난 것과 수치스러운 것과 훌륭한 것과 나쁜 것. 그러니 이러한 것들이 아닐까 어떠한 것들에 대해 서로 다르면서 또한 이것들의 만족스러운 결론에 도달할 수 없어서 우리는 서로에게 적대하는 이들이 되고, 언제나 그렇게 되는 것은, 나 자신도 그대도 또한 다른 모든 사람들도 말일세?
διενεχθέντες : διαφέρω aor. pas. part. pl.-nom.
κρίσιν : judgement, decision.
δυνάμενοι : δύναμαι aor. part. pl.-nom. to be able.
ἀφικέσθαι : ἀφικνέομαι aor. inf. arrive at, come to, reach.
εἶμεν : εἰμί opt. pl.-1st.
ὀργιζοίμεθα : ὀργίζω mid.&pas. opt. pl.-1st.
πρόχειρόν : 손 안에 있는, 쉬운.
ἱκανὴν : sufficing.
Εὐθύφρων
ἀλλ᾽ ἔστιν αὕτη ἡ διαφορά, ὦ Σώκρατες, καὶ περὶ τούτων.
그러나 그 다름은 이러한 것입니다, 소크라테스, 또한 이러한 것들에 대한 것이고요.
Σωκράτης
τί δὲ οἱ θεοί, ὦ Εὐθύφρων; οὐκ εἴπερ τι διαφέρονται, δι᾽ αὐτὰ ταῦτα διαφέροιντ᾽ ἄν;
신들은 어떨까, 에우튀프론? 만일 정말로 어떠한 것에서 그들이 다르다면, 이와 같은 것들 때문에 그들이 다르지 않겠소?
Εὐθύφρων
πολλὴ ἀνάγκη.
Σωκράτης
[7e] καὶ τῶν θεῶν ἄρα, ὦ γενναῖε Εὐθύφρων, ἄλλοι ἄλλα δίκαια ἡγοῦνται κατὰ τὸν σὸν λόγον, καὶ καλὰ καὶ αἰσχρὰ καὶ ἀγαθὰ καὶ κακά· οὐ γὰρ ἄν που ἐστασίαζον ἀλλήλοις εἰ μὴ περὶ τούτων διεφέροντο· ἦ γάρ;
그러니까 또한 신들 중에서, 고귀한 에우튀프론, 그대 말대로라면 다른 이들이 다른 것들을(각자 서로 다른 것들을) 정의로운 것들로 믿는군, 또한 빼어난 것들과 수치스러운 것들 그리고 훌륭한 것들과 나쁜 것들이라고 말일세: 왜냐하면 아마도 그들이 서로 다른 이들에게 반대하지 않을 테니까 만일 이러한 것들에 대해 다르지 않다면: 그렇지 않은가?
ἡγοῦνται : ἡγέομαι mid.&pas. pl.-3rd. believe.
Εὐθύφρων
ὀρθῶς λέγεις.
옳은 말씀이십니다.
Σωκράτης
οὐκοῦν ἅπερ καλὰ ἡγοῦνται ἕκαστοι καὶ ἀγαθὰ καὶ δίκαια, ταῦτα καὶ φιλοῦσιν, τὰ δὲ ἐναντία τούτων μισοῦσιν;
그러니 각각의 그들이 빼어나고 또한 훌륭하며 정의롭다고 믿는 그러한 것들을, 또한 이러한 것들을 그들이 사랑하고, 이것들에 반대되는 것들은 미워하지 않겠나?
Εὐθύφρων
πάνυ γε.
물론 그렇지요.
Σωκράτης
ταὐτὰ δέ γε, ὡς σὺ φῄς, οἱ μὲν δίκαια ἡγοῦνται, [8a] οἱ δὲ ἄδικα, περὶ ἃ καὶ ἀμφισβητοῦντες στασιάζουσί τε καὶ πολεμοῦσιν ἀλλήλοις· ἆρα οὐχ οὕτω;
그런데 이러한 것들에 있어서, 그대가 말한 것처럼, 한 편의 신들은 정의롭다 믿고, 다른 한편에서는 부정의하다고, 그들이 또한 논쟁하는 것들에 대해 반대하고 또 서로 다른 이들에게 전쟁을 일으키지: 그렇지 않은가?
ἀμφισβητοῦντες : ἀμφισβητέω part. pl. nom. dispute.
-蟲-
ΕΥΘ.2.
Εὐθύφρων
[4a] ὃν διώκων αὖ δοκῶ μαίνεσθαι.
Σωκράτης
τί δέ; πετόμενόν τινα διώκεις;
Εὐθύφρων
πολλοῦ γε δεῖ πέτεσθαι, ὅς γε τυγχάνει ὢν εὖ μάλα πρεσβύτης.
Σωκράτης
τίς οὗτος;
Εὐθύφρων
ὁ ἐμὸς πατήρ.
Σωκράτης
ὁ σός, ὦ βέλτιστε;
Εὐθύφρων
πάνυ μὲν οὖν.
Σωκράτης
ἔστιν δὲ τί τὸ ἔγκλημα καὶ τίνος ἡ δίκη;
Εὐθύφρων
φόνου, ὦ Σώκρατες.
Σωκράτης
Ἡράκλεις. ἦ που, ὦ Εὐθύφρων, ἀγνοεῖται ὑπὸ τῶν πολλῶν ὅπῃ ποτὲ ὀρθῶς ἔχει· οὐ γὰρ οἶμαί γε τοῦ ἐπιτυχόντος [4b] [ὀρθῶς] αὐτὸ πρᾶξαι ἀλλὰ πόρρω που ἤδη σοφίας ἐλαύνοντος.
소크라테스 : 헤라클레이스여, 에우튀프론, 아마 사실은 많은 이들에 있어서 도대체 어떤 방식으로 올바르게 취할지 알려지지 않을 것입니다: 왜냐하면 누구의 그것(방식)이든 [올바르게] 처리하는 것들이 아니라 오히려 아마도 이미 지혜의 멀리 나아간 자의 것(방식)이 (올바르게 처리하는 것으로) 보이기 때문입니다.
ἦ που : ἦ Adv. Ⅰ. 사실은.
ἀγνοεῖται : ἀγνοέω present passive singular-3rd. not know
ἐπιτυχόντος : ἐπιτυγχάνω participle masculine singular genitive. the first person one meets, any one.
αὐτὸ : τῶν πολλῶν을 받는다. 중성 복수는 단수취급.
πρᾶξαι : πρᾶξις pl. 1. transaction 처리, 취급
πόρρω: πρόσω later Att. onward
ἤδη : εἴδω plqpf.
ἐλαύνοντος : ἐλαύνω participle masculine singular genitive. drive.
Εὐθύφρων
πόρρω μέντοι νὴ Δία, ὦ Σώκρατες.
Σωκράτης
ἔστιν δὲ δὴ τῶν οἰκείων τις ὁ τεθνεὼς ὑπὸ τοῦ σοῦ πατρός; ἢ δῆλα δή; οὐ γὰρ ἄν που ὑπέρ γε ἀλλοτρίου ἐπεξῇσθα φόνου αὐτῷ.
소크라테스 : 가족들 중 누가 그대의 아버지에 의해 죽은 자입니까; 아니, 확실히 그렇지요? 왜냐하면 아마도 다른 사람을 위해 당신이 그(아버지)에게 살인죄로 기소하지는 않았을 테니까요.
οἰκείων : οἰκεῖς pl. genitive. 가족
τεθνεὼς : θνὴσκω participle 죽은 자
ἢ : or
δῆλα δή : δῆλαδή quite clearly
ἀλλοτρίου : ἀλλότριος belonging to another
ἐπεξῇσθα : ἐπεξέρχομαι(ἐπέξειμι) imperfect singular-2nd. prosecuted 기소하다, 공소하다, 소추하다.
Εὐθύφρων
γελοῖον, ὦ Σώκρατες, ὅτι οἴει τι διαφέρειν εἴτε ἀλλότριος εἴτε οἰκεῖος ὁ τεθνεώς, ἀλλ᾽ οὐ τοῦτο μόνον δεῖν φυλάττειν, εἴτε ἐν δίκῃ ἔκτεινεν ὁ κτείνας εἴτε μή, καὶ εἰ μὲν ἐν δίκῃ, ἐᾶν, εἰ δὲ μή, ἐπεξιέναι, ἐάνπερ ὁ κτείνας συνέστιός [4c] σοι καὶ ὁμοτράπεζος ᾖ· ἴσον γὰρ τὸ μίασμα γίγνεται ἐὰν συνῇς τῷ τοιούτῳ συνειδὼς καὶ μὴ ἀφοσιοῖς σεαυτόν τε καὶ ἐκεῖνον τῇ δίκῃ ἐπεξιών. ἐπεὶ ὅ γε ἀποθανὼν πελάτης τις ἦν ἐμός, καὶ ὡς ἐγεωργοῦμεν ἐν τῇ Νάξῳ, ἐθήτευεν ἐκεῖ παρ᾽ ἡμῖν. παροινήσας οὖν καὶ ὀργισθεὶς τῶν οἰκετῶν τινι τῶν ἡμετέρων ἀποσφάττει αὐτόν. ὁ οὖν πατὴρ συνδήσας τοὺς πόδας καὶ τὰς χεῖρας αὐτοῦ, καταβαλὼν εἰς τάφρον τινά, πέμπει δεῦρο ἄνδρα πευσόμενον τοῦ ἐξηγητοῦ ὅτι χρείη [4d] ποιεῖν. ἐν δὲ τούτῳ τῷ χρόνῳ τοῦ δεδεμένου ὠλιγώρει τε καὶ ἠμέλει ὡς ἀνδροφόνου καὶ οὐδὲν ὂν πρᾶγμα εἰ καὶ ἀποθάνοι, ὅπερ οὖν καὶ ἔπαθεν· ὑπὸ γὰρ λιμοῦ καὶ ῥίγους καὶ τῶν δεσμῶν ἀποθνῄσκει πρὶν τὸν ἄγγελον παρὰ τοῦ ἐξηγητοῦ ἀφικέσθαι. ταῦτα δὴ οὖν καὶ ἀγανακτεῖ ὅ τε πατὴρ καὶ οἱ ἄλλοι οἰκεῖοι, ὅτι ἐγὼ ὑπὲρ τοῦ ἀνδροφόνου τῷ πατρὶ φόνου ἐπεξέρχομαι οὔτε ἀποκτείναντι, ὥς φασιν ἐκεῖνοι, οὔτ᾽ εἰ ὅτι μάλιστα ἀπέκτεινεν, ἀνδροφόνου γε ὄντος τοῦ ἀποθανόντος, οὐ δεῖν φροντίζειν ὑπὲρ τοῦ τοιούτου - ἀνόσιον [4e] γὰρ εἶναι τὸ ὑὸν πατρὶ φόνου ἐπεξιέναι - κακῶς εἰδότες, ὦ Σώκρατες, τὸ θεῖον ὡς ἔχει τοῦ ὁσίου τε πέρι καὶ τοῦ ἀνοσίου.
에우튀프론 : 소크라테스, 우스운 것입니다, 어쨌든 죽은 자가 다른 사람인지 가족인지 지적하는 것은 생각하시지만 오직 이것만이 주목할 필요가 있다고 생각하지 않으신다는 것은, 즉 살인자가 정당하게 죽였는지 혹은 아닌지, 그리고 한편으로 정당하게 (살인을 했다면), 내버려 두어야 한다고, 그리고 다른 한편 만일 그렇지 않다면, 기소해야 한다고, 설령 그 살인자가 그대에게 헤스티아를 함께 나누는 자이고(한 집에 같이 사는 자이고) 또한 한솥밥을 먹는 자라 할지라도: 즉 오점이 생기는 것과 마찬가지입니다, 만일 당신이 바로 그러한 자와 알면서 함께 있으면서 당신 자신을 정화하지 않고 또한 그를 재판에 기소하지 않는다면. 바로 그 죽임을 당한 자가 나의 이웃이었을 때, 우리가 낙소스에서 경작을 하고 있었을 때, 그곳에서 우리를 위해 품을 팔았었습니다. 그러니까 술에 취해 우리 가복 중 어떤 이에게 화가 나서 그의 목을 베었습니다. 그래서 아버지께서는 그의 두 손과 두 발을 묶었고, 어떤 도랑에 던지고는, 어떻게 해야 할지 영적인 지도자로부터 듣기 위해 한 사내를 여기로 보내셨습니다. 그가 필요로 하는 바로 이 시간에 또한 살인자가 죽는다 할지라도 아무런 문제도 아니라고 여기고서 그래서 그는 그러한 일을 겪었습니다: 영적인 지도자로부터 전령이 도착하기도 전에 그는 묶인 채로 굶주림과 추위 아래에서 죽었습니다. 이러한 것들이 아버지와 다른 가족들이 화를 내는 것입니다, 바로 제가 살인자를 위해 아버지를 살인자로 고발했다는 것입니다, 그들이 말하기로는, 살인을 하지도 않았고, 만일 가능한 한 살인을 했다면, 살인자가 죽었기 때문에, 바로 그러한 자를 위해 생각할 필요는 없기 때문이랍니다. - 왜냐하면 아들이 아버지를 살인으로 고소하는 것은 불경한 것이기 때문이랍니다 - 소크라테스, 그들은 잘못 알았을 것입니다 신적인 것을 경건함과 불경함에 대해서 어떻게 자리하는지.
γελοῖον : 우스운 것
οἴει : οἴομαι singular-2nd acc. et inf.
διαφέρειν : point
εἴτε A εἴτε B : either A or B
δεῖν : 필요하다
φυλάττειν : 주목하다
ἔκτεινεν : κτείνω imperfect-singular-3rd. killed.
κτείνας : 살인자
ἐάνπερ : S.2379 만일(설령) ~할지라도.
συνέστιός : ἑστία를 함께 나누는 자
ὁμοτράπεζος : 한 개의 τράπεζα(식탁)에서 밥을 먹는 자
ᾖ : εἰμί subjunctive. ἐάν + ᾖ / infinitive present.
→ present genral condition
γίγνεται : γίγνομαι singular-3rd
ἀφοσιοῖς : ἀφοσιόω contract verb. singular-2nd.purify
Σωκράτης
σὺ δὲ δὴ πρὸς Διός, ὦ Εὐθύφρων, οὑτωσὶ ἀκριβῶς οἴει ἐπίστασθαι περὶ τῶν θείων ὅπῃ ἔχει, καὶ τῶν ὁσίων τε καὶ ἀνοσίων, ὥστε τούτων οὕτω πραχθέντων ὡς σὺ λέγεις, οὐ φοβῇ δικαζόμενος τῷ πατρὶ ὅπως μὴ αὖ σὺ ἀνόσιον πρᾶγμα τυγχάνῃς πράττων;
소크라테스 : 에우튀프론, 제우스에 맹세코, 그렇다면 당신은 신적인 일들에 대해서, 그리고 경건한 것들과 또한 불경한 것들에 대해서도, 어떤 식으로 처리할지 정확하게 압니까, 그래서 이러한 일들이 당신이 말하는 것처럼 일어났을 때, 아버지를 고소함으로써 또한 그대가 불경한 일을 범하고 있는 것은 아닐지 두려워하지 않을 만큼?
ἀκριβῶς : ἀκρῖβής Adv. exact, accurate, precise, made or done to anicety.
ἐπίστασθαι : ἐπίσταμαι present middle infinitive, to know how to do.
πραχθέντων : πράσσω. passive 1st-aorist imperative plural-3rd,
III. achieve, effect, accomplish τὰ ἔργα τῶν πραχθέντων the facts of what took place
Εὐθύφρων
οὐδὲν γὰρ ἄν μου ὄφελος εἴη, ὦ Σώκρατες, οὐδέ [5a] τῳ ἂν διαφέροι Εὐθύφρων τῶν πολλῶν ἀνθρώπων, εἰ μὴ τὰ τοιαῦτα πάντα ἀκριβῶς εἰδείην.
에우튀프론 : 아무런 나은 점도 저에게 없을 것입니다, 소크라테스, 많은 이들 중에서 에우튀프론이 다를 것도 없을 것이고요, 만일 이러한 모든 것들을 명확하게 알지 못한다면.
διαφέροι : διαφέρω optative present singular-3rd. it maskes a difference.
Σωκράτης
ἆρ᾽ οὖν μοι, ὦ θαυμάσιε Εὐθύφρων, κράτιστόν ἐστι μαθητῇ σῷ γενέσθαι, καὶ πρὸ τῆς γραφῆς τῆς πρὸς Μέλητον αὐτὰ ταῦτα προκαλεῖσθαι αὐτόν, λέγοντα ὅτι ἔγωγε καὶ ἐν τῷ ἔμπροσθεν χρόνῳ τὰ θεῖα περὶ πολλοῦ ἐποιούμην εἰδέναι, καὶ νῦν ἐπειδή με ἐκεῖνος αὐτοσχεδιάζοντά φησι καὶ καινοτομοῦντα περὶ τῶν θείων ἐξαμαρτάνειν, μαθητὴς δὴ γέγονα σός -- “καὶ εἰ μέν, ὦ Μέλητε”, φαίην ἄν, “Εὐθύφρονα ὁμολογεῖς [5b] σοφὸν εἶναι τὰ τοιαῦτα, [καὶ] ὀρθῶς νομίζειν καὶ ἐμὲ ἡγοῦ καὶ μὴ δικάζου· εἰ δὲ μή, ἐκείνῳ τῷ διδασκάλῳ λάχε δίκην πρότερον ἢ ἐμοί, ὡς τοὺς πρεσβυτέρους διαφθείροντι ἐμέ τε καὶ τὸν αὑτοῦ πατέρα, ἐμὲ μὲν διδάσκοντι, ἐκεῖνον δὲ νουθετοῦντί τε καὶ κολάζοντι” -- καὶ ἂν μή μοι πείθηται μηδὲ ἀφίῃ τῆς δίκης ἢ ἀντ᾽ ἐμοῦ γράφηται σέ, αὐτὰ ταῦτα λέγειν ἐν τῷ δικαστηρίῳ ἃ προυκαλούμην αὐτόν;
Εὐθύφρων
ναὶ μὰ Δία, ὦ Σώκρατες, εἰ ἄρα ἐμὲ ἐπιχειρήσειε [5c] γράφεσθαι, εὕροιμ᾽ ἄν, ὡς οἶμαι, ὅπῃ σαθρός ἐστιν, καὶ πολὺ ἂν ἡμῖν πρότερον περὶ ἐκείνου λόγος ἐγένετο ἐν τῷ δικαστηρίῳ ἢ περὶ ἐμοῦ.
에우튀프론 : 실로 신들에 의하여, 소크라테스, 만일 그러하다면 나를 기소되도록 당신이 시도하십시오, 저는 발견할 것입니다, 그가 어떻게 파괴되는지를 제가 생각하는 것처럼, 그리고 우리에게 먼저 나에 대해서라기 보다도 그에 대해 법정에서 훨씬 더 많은 논변이 생길 것입니다.
ἐπιχειρήσειε : ἐπιχειρέω. ??
Σωκράτης
καὶ ἐγώ τοι, ὦ φίλε ἑταῖρε, ταῦτα γιγνώσκων μαθητὴς ἐπιθυμῶ γενέσθαι σός, εἰδὼς ὅτι καὶ ἄλλος πού τις καὶ ὁ Μέλητος οὗτος σὲ μὲν οὐδὲ δοκεῖ ὁρᾶν, ἐμὲ δὲ οὕτως ὀξέως [ἀτεχνῶς] καὶ ῥᾳδίως κατεῖδεν ὥστε ἀσεβείας ἐγράψατο. νῦν οὖν πρὸς Διὸς λέγε μοι ὃ νυνδὴ σαφῶς εἰδέναι διισχυρίζου, ποῖόν τι τὸ εὐσεβὲς φῂς εἶναι καὶ τὸ ἀσεβὲς [5d] καὶ περὶ φόνου καὶ περὶ τῶν ἄλλων; ἢ οὐ ταὐτόν ἐστιν ἐν πάσῃ πράξει τὸ ὅσιον αὐτὸ αὑτῷ, καὶ τὸ ἀνόσιον αὖ τοῦ μὲν ὁσίου παντὸς ἐναντίον, αὐτὸ δὲ αὑτῷ ὅμοιον καὶ ἔχον μίαν τινὰ ἰδέαν κατὰ τὴν ἀνοσιότητα πᾶν ὅτιπερ ἂν μέλλῃ ἀνόσιον εἶναι;
소크라테스 : 친애하는 동지여, 또한 나 자신도 틀림없이, 이러한 일들을 알기 위해서 당신의 제자가 되기를 바랍니다, 아마 다른 누구라도 또한 멜레토스 자신도 역시 한편으로 그대를 전혀 못 알아 보는 것으로 보인다는 것을, 다른 한편 그래서 저를 날카롭게 [경험적으로] 그리고 쉽사리 얕잡아 보고서 불경한 것들에 있어서 기소하였다는 것을 알기 때문입니다. 그러므로 이제 제우스께 맹세코 나에게 지금 명백하게 안다고 확신하는 것을 말하시오, 어떤 무엇이 살인에 대해서도 다른 것들에 대해서도 불경한 것이라고 그대가 말할 것인가? 모든 행위들에 있어서 신성한 것 그 자체가 바로 그것에게 동일한 것이 아니겠소? 그리고 불경한 것이 또 다시 한편으로 모든 신성한 것들에 대해 반대가 아니겠소? 똑같은 불경한 것이 다른 한편으로는 바로 그것에게는 동일한 것이고 불경스러운 것이라면 그 모든 불경한 것들에 대하여 어떤 유일한 이데아를 가지고 있지 않겠소?
ὀξέως : ὀξύς adv. sharply
ἀτεχνῶς : empirically
νυνδὴ : with 1st tenses. even now./ 2ndary tenses. just now.
διισχυρίζου : διϊσχῦρίζομαι. imperative?
μέλλῃ : μέλλω present subjunctive singular-3rd. likely to.
Εὐθύφρων
πάντως δήπου, ὦ Σώκρατες.
에우튀프론 : 아마도 모든 것에게(그러할 것입니다), 소크라테스.
Σωκράτης
λέγε δή, τί φῂς εἶναι τὸ ὅσιον καὶ τί τὸ ἀνόσιον;
소크라테스 : 바로 그 점을 말하시오, 무엇이 신성한 것이고 또 무엇이 불경한 것이라고 말할 것인지?
Εὐθύφρων
λέγω τοίνυν ὅτι τὸ μὲν ὅσιόν ἐστιν ὅπερ ἐγὼ νῦν ποιῶ, τῷ ἀδικοῦντι ἢ περὶ φόνους ἢ περὶ ἱερῶν κλοπὰς ἤ τι ἄλλο τῶν τοιούτων ἐξαμαρτάνοντι ἐπεξιέναι, ἐάντε πατὴρ [5e] ὢν τυγχάνῃ ἐάντε μήτηρ ἐάντε ἄλλος ὁστισοῦν, τὸ δὲ μὴ ἐπεξιέναι ἀνόσιον· ἐπεί, ὦ Σώκρατες, θέασαι ὡς μέγα σοι ἐρῶ τεκμήριον τοῦ νόμου ὅτι οὕτως ἔχει - - ὃ καὶ ἄλλοις ἤδη εἶπον, ὅτι ταῦτα ὀρθῶς ἂν εἴη οὕτω γιγνόμενα - - μὴ ἐπιτρέπειν τῷ ἀσεβοῦντι μηδ᾽ ἂν ὁστισοῦν τυγχάνῃ ὤν. αὐτοὶ γὰρ οἱ ἄνθρωποι τυγχάνουσι νομίζοντες τὸν Δία τῶν θεῶν ἄριστον καὶ δικαιότατον, [6a] καὶ τοῦτον ὁμολογοῦσι τὸν αὑτοῦ πατέρα δῆσαι ὅτι τοὺς ὑεῖς κατέπινεν οὐκ ἐν δίκῃ, κἀκεῖνόν γε αὖ τὸν αὑτοῦ πατέρα ἐκτεμεῖν δι᾽ ἕτερα τοιαῦτα· ἐμοὶ δὲ χαλεπαίνουσιν ὅτι τῷ πατρὶ ἐπεξέρχομαι ἀδικοῦντι, καὶ οὕτως αὐτοὶ αὑτοῖς τὰ ἐναντία λέγουσι περί τε τῶν θεῶν καὶ περὶ ἐμοῦ.
에우튀프론 : 그렇다면 저는 말합니다 한편으로 신성한 것은 제가 지금 하고 있는 것과 같은 식일 것입니다, 부정한 자에게 살인에 대해서든 혹은 신물의 도둑질에 대해서든 이와 같은 것들 중 다른 무엇이든지 죄를 지은 자를 고소하는 것, 그것이 아버지에 관련되든 어머니에 관련되든 다른 그 누구에 관련되든지, 다른 한편 고소하지 않음은 부정한 것입니다: 소크라테스, 그러니 생각하시오 그대에게 제가 그것이 그러하다는 율법의 확실한 증표를 말할 것이라고 - 이미 다른 이들에게 제가 말했던 그것을, 이러한 것들이 참으로 그와 같은 식으로 된다고 - 그 누구라 할지라도 불경한 자에게 양보해 주어서도 안 될 것입니다. 왜냐하면 그와 같은 사람들이 신들 중에서 제우스를 가장 빼어나고도 가장 정의롭다고 생각하면서도 (동시에), 바로 그 제우스가 그 자신의 아버지가 자식들을 부정의하게 삼켰기 때문에 그를 결박했다는 것을, 또한 저 아비(크로노스)도 또한 그와 같은 다른 것들에 있어서 그의 아비를 거세했다는 것을 인정하기 때문입니다: 그런데 그들이 나에게는 아버지에게 내가 부정의하게 고소하였다고 화를 냅니다, 그리고 동일한 이들이 신들에 대해서도 나에 대해서도 동일한 것들에게 반대되는 것들을 말합니다.
τοίνυν : 그렇다면, 그럼.
ποιῶ : ποιός. dative. '수단'의 용법. of a certain kind.
ἐξαμαρτάνοντι : ἐξαμαρτάνω. participle singular dative. to err, do wrong, sin.
ἐάντε : S2852. whether … or ….
ὢν : εἰμί participle.
τυγχάνῃ : subjunctive singular-3rd. with participle. coincidence.
ὁστισοῦν : ὅστις Ⅳ. 2. b. anybody.
θέασαι : θεάομαι 1st-aorist imperative.
ἤδη : εἴδω pluperfect contracted.
ἐπιτρέπειν : ἐπιτρεπω infinitive. Ⅱ. give up, yield
ὁμολογοῦσι : grant.
δῆσαι : δέω. 1st-aorist infinitive. bind.
κατέπινεν : καταπίνω. imperfect singular-3rd. swallow.
χαλεπαίνουσιν : χαλεπαίνω. with dative. to be angry with.
-蟲-
Πλάτωνος Εὐθύφρων.1.
Εὐθύφρων
[2a] τί νεώτερον, ὦ Σώκρατες, γέγονεν, ὅτι σὺ τὰς ἐν Λυκείῳ καταλιπὼν διατριβὰς ἐνθάδε νῦν διατρίβεις περὶ τὴν τοῦ βασιλέως στοάν; οὐ γάρ που καὶ σοί γε δίκη τις οὖσα τυγχάνει πρὸς τὸν βασιλέα ὥσπερ ἐμοί.
ὅτι : for that, because, seeing that, inas much as.
Σωκράτης
οὔτοι δὴ Ἀθηναῖοί γε, ὦ Εὐθύφρων, δίκην αὐτὴν καλοῦσιν ἀλλὰ γραφήν.
Εὐθύφρων
[2b] τί φῄς; γραφὴν σέ τις, ὡς ἔοικε, γέγραπται· οὐ γὰρ ἐκεῖνό γε καταγνώσομαι, ὡς σὺ ἕτερον.
에우튀프론 : 무엇을 말씀하십니까(무슨 말씀이십니까)? 다른 누군가가 당신을 고발한 것으로 보이는군요: 왜냐하면 바로 그것을 나는 이해하지 않을 것이기 때문입니다, 당신이 다른 이를 <
Σωκράτης
οὐ γὰρ οὖν.
Εὐθύφρων
ἀλλὰ σὲ ἄλλος;
Σωκράτης
πάνυ γε.
소크라테스 : 바로 그렇습니다.
Εὐθύφρων
τίς οὗτος;
에우튀프론 : 이 자는 누구입니까?
Σωκράτης
οὐδ᾽ αὐτὸς πάνυ τι γιγνώσκω, ὦ Εὐθύφρων, τὸν ἄνδρα, νέος γάρ τίς μοι φαίνεται καὶ ἀγνώς· ὀνομάζουσι μέντοι αὐτόν, ὡς ἐγᾦμαι, Μέλητον. ἔστι δὲ τῶν δήμων Πιτθεύς, εἴ τινα νῷ ἔχεις Πιτθέα Μέλητον οἷον τετανότριχα καὶ οὐ πάνυ εὐγένειον, ἐπίγρυπον δέ.
소크라테스 : 에우튀프론, 저 자신도 그 사내를 아주(썩) 잘 알지는 못합니다, 나에게는 젊고 무명인 어떤 자로 여겨지니까 ; 제가 생각하기로는, 사람들이 그 사내를 멜레토스라고 부르는 듯합니다. 피트테오스 출신인데, 생머리이며 썩 좋지 못한 수염에 매부리코인 피트테오스의 멜레토스라는 누군가를 당신이 기억하시는지.
οὐδ᾽ πάνυ τι : not very well somewhat
φαίνεται : φαίνω present passive singular-3rd. appear to be so
μέντοι : yet, nevertheless. of course. well, if it comes that.
ἐγᾦμαι : ἐγὼ οἶμαι
τινα νῷ ἔχεις : 마음에 가지고 있다(기억하다)
οἷον : such as, what sort of. because of what~. how, what manner of man
τετανότριχα : with long straight hair
εὐγένειον : well-bearded
ἐπίγρῦπος : somewhat hooked
Εὐθύφρων
οὐκ ἐννοῶ, ὦ Σώκρατες· ἀλλὰ δὴ τίνα γραφήν [2c] σε γέγραπται;
Σωκράτης
ἥντινα; οὐκ ἀγεννῆ, ἔμοιγε δοκεῖ· τὸ γὰρ νέον ὄντα τοσοῦτον πρᾶγμα ἐγνωκέναι οὐ φαῦλόν ἐστιν. ἐκεῖνος γάρ, ὥς φησιν, οἶδε τίνα τρόπον οἱ νέοι διαφθείρονται καὶ τίνες οἱ διαφθείροντες αὐτούς. καὶ κινδυνεύει σοφός τις εἶναι, καὶ τὴν ἐμὴν ἀμαθίαν κατιδὼν ὡς διαφθείροντος τοὺς ἡλικιώτας αὐτοῦ, ἔρχεται κατηγορήσων μου ὥσπερ πρὸς μητέρα πρὸς τὴν πόλιν. καὶ φαίνεταί μοι τῶν πολιτικῶν [2d] μόνος ἄρχεσθαι ὀρθῶς· ὀρθῶς γάρ ἐστι τῶν νέων πρῶτον ἐπιμεληθῆναι ὅπως ἔσονται ὅτι ἄριστοι, ὥσπερ γεωργὸν ἀγαθὸν τῶν νέων φυτῶν εἰκὸς πρῶτον ἐπιμεληθῆναι, μετὰ δὲ τοῦτο καὶ τῶν ἄλλων. καὶ δὴ καὶ Μέλητος ἴσως πρῶτον [3a] μὲν ἡμᾶς ἐκκαθαίρει τοὺς τῶν νέων τὰς βλάστας διαφθείροντας, ὥς φησιν· ἔπειτα μετὰ τοῦτο δῆλον ὅτι τῶν πρεσβυτέρων ἐπιμεληθεὶς πλείστων καὶ μεγίστων ἀγαθῶν αἴτιος τῇ πόλει γενήσεται, ὥς γε τὸ εἰκὸς συμβῆναι ἐκ τοιαύτης ἀρχῆς ἀρξαμένῳ.
ἀγεννῆ : illiberal
εἰκὸς : Ion. ἔοικα. participle.///
καὶ δὴ καὶ : 그리고 특히나. S2890.
ἐπιμεληθεὶς : πιμελέομαι 1st-aorist passive participle
γενήσεται : γίγνομαι 1st-aorist middle subjunctive
συμβῆναι : συμβαίνω 2nd-aorist nfinitive
ἀρξαμένῳ : άρχω 2nd-aorist middle participle masculine singular dative
Εὐθύφρων
βουλοίμην ἄν, ὦ Σώκρατες, ἀλλ᾽ ὀρρωδῶ μὴ τοὐναντίον γένηται· ἀτεχνῶς γάρ μοι δοκεῖ ἀφ᾽ ἑστίας ἄρχεσθαι κακουργεῖν τὴν πόλιν, ἐπιχειρῶν ἀδικεῖν σέ. καί μοι λέγε, τί καὶ ποιοῦντά σέ φησι διαφθείρειν τοὺς νέους;
Σωκράτης
[3b] ἄτοπα, ὦ θαυμάσιε, ὡς οὕτω γ᾽ ἀκοῦσαι. φησὶ γάρ με ποιητὴν εἶναι θεῶν, καὶ ὡς καινοὺς ποιοῦντα θεοὺς τοὺς δ᾽ ἀρχαίους οὐ νομίζοντα ἐγράψατο τούτων αὐτῶν ἕνεκα, ὥς φησιν.
소크라테스 : 놀라운 이여, 이상한 것들을(말합니다), 바로 그렇게 들은 것과 같이. 왜냐하면 그는 내가 신들을 만들어낸다고, 그리고 새로운 신들을 만들면서 바로 이것들 때문에 고대의 신들을 믿지 않아서 고발한다고 말하기 때문입니다, 그가 말하기로는.
θαυμάσιε : θαυμαστός masculine singular vocative
ἀρχαίους : ancient
ἐγράψατο : γράφω 1st-aorist middle
Εὐθύφρων
μανθάνω, ὦ Σώκρατες· ὅτι δὴ σὺ τὸ δαιμόνιον φῂς σαυτῷ ἑκάστοτε γίγνεσθαι. ὡς οὖν καινοτομοῦντός σου περὶ τὰ θεῖα γέγραπται ταύτην τὴν γραφήν, καὶ ὡς διαβαλῶν δὴ ἔρχεται εἰς τὸ δικαστήριον, εἰδὼς ὅτι εὐδιάβολα τὰ τοιαῦτα πρὸς τοὺς πολλούς. καὶ ἐμοῦ γάρ τοι, [3c] ὅταν τι λέγω ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ περὶ τῶν θείων, προλέγων αὐτοῖς τὰ μέλλοντα, καταγελῶσιν ὡς μαινομένου· καίτοι οὐδὲν ὅτι οὐκ ἀληθὲς εἴρηκα ὧν προεῖπον, ἀλλ᾽ ὅμως φθονοῦσιν ἡμῖν πᾶσι τοῖς τοιούτοις. ἀλλ᾽ οὐδὲν αὐτῶν χρὴ φροντίζειν, ἀλλ᾽ ὁμόσε ἰέναι.
Σωκράτης
ὦ φίλε Εὐθύφρων, ἀλλὰ τὸ μὲν καταγελασθῆναι ἴσως οὐδὲν πρᾶγμα. Ἀθηναίοις γάρ τοι, ὡς ἐμοὶ δοκεῖ, οὐ σφόδρα μέλει ἄν τινα δεινὸν οἴωνται εἶναι, μὴ μέντοι διδασκαλικὸν τῆς αὑτοῦ σοφίας· ὃν δ᾽ ἂν καὶ ἄλλους οἴωνται [3d] ποιεῖν τοιούτους, θυμοῦνται, εἴτ᾽ οὖν φθόνῳ ὡς σὺ λέγεις, εἴτε δι᾽ ἄλλο τι.
소크라테스 : 친애하는 에우튀프론, 그러나 한편으로 비웃음을 받는 것은 아무런 문제도 아닌 것 같소. 왜냐하면 아테네인들에게는 그대도 알다시피, 나에게 보이기로는, 심하게 신경쓰지는 않습니다 만약 어떤 이상함이 있다고 생각되더라도, 그럼에도 불구하고 그의 지혜의 적절한 교사가 아니라면: 그런데 만일 그가 또한 다른 이들을 그들과 같은 자들로 만드는 것으로 생각된다면, 화를 냅니다, 그러므로 바로 당신이 말하는 것처럼 시기로 인해서든, 혹은 다른 무엇 때문이든.
καταγελασθῆναι : καταγελάω 1st-aorist passive infinitive,
비웃음을 받는 것
σφόδρα : Adv 심하게
μέλει : μέλω present indicative singular-3rd.
(2) in Att. 3 singular. is commonly used impers. with the object in gen., and pers. in dat.. → 근심이 있다(신경쓰이다).
δεινὸν : Ⅱ. 2. it were strange that
οἴωνται : οἴομαι present middle&passive plural-3rd. 동족 목적어와 infinitive를 취한다.a가 b하다고 여기다, 생각하다.
Εὐθύφρων
τούτου οὖν πέρι ὅπως ποτὲ πρὸς ἐμὲ ἔχουσιν, οὐ πάνυ ἐπιθυμῶ πειραθῆναι.
에우튀프론 : 그러므로 이에 대해 나로부터 그들이 도대체 어떻게 듣는지, 나는 전혀 시험해 보기를 바라지 않습니다.
ὅπως ποτὲ : how ever
ἐπιθυμῶ : 바라다
πειραθῆναι : πειράω 1st-aorist middle infinitive, 시도하는 것
Σωκράτης
ἴσως γὰρ σὺ μὲν δοκεῖς σπάνιον σεαυτὸν παρέχειν καὶ διδάσκειν οὐκ ἐθέλειν τὴν σεαυτοῦ σοφίαν· ἐγὼ δὲ φοβοῦμαι μὴ ὑπὸ φιλανθρωπίας δοκῶ αὐτοῖς ὅτιπερ ἔχω ἐκκεχυμένως παντὶ ἀνδρὶ λέγειν, οὐ μόνον ἄνευ μισθοῦ, ἀλλὰ καὶ προστιθεὶς ἂν ἡδέως εἴ τίς μου ἐθέλει ἀκούειν. εἰ μὲν οὖν, ὃ νυνδὴ ἔλεγον, μέλλοιέν μου καταγελᾶν ὥσπερ [3e] σὺ φῂς σαυτοῦ, οὐδὲν ἂν εἴη ἀηδὲς παίζοντας καὶ γελῶντας ἐν τῷ δικαστηρίῳ διαγαγεῖν· εἰ δὲ σπουδάσονται, τοῦτ᾽ ἤδη ὅπῃ ἀποβήσεται ἄδηλον πλὴν ὑμῖν τοῖς μάντεσιν.
Εὐθύφρων
ἀλλ᾽ ἴσως οὐδὲν ἔσται, ὦ Σώκρατες, πρᾶγμα, ἀλλὰ σύ τε κατὰ νοῦν ἀγωνιῇ τὴν δίκην, οἶμαι δὲ καὶ ἐμὲ τὴν ἐμήν.
에우튀프론 : 그러나 소크라테스여, 아무런 문제도 아닐 것이고, 오히려 바로 당신이 마음에 흡족하게 재판에 맞설 것이고, 제 생각에 저도 또한 저의 재판을 그리할 것입니다.
ἔσται : εἰμί future middle singular-3rd.
κατὰ νοῦν : 마음에 들게, 흡족하게
ἀγωνιῇ : ἀγωνίζομαι future singular-2nd.
Σωκράτης
ἔστιν δὲ δὴ σοί, ὦ Εὐθύφρων, τίς ἡ δίκη; φεύγεις αὐτὴν ἢ διώκεις;
소크라테스 : 에우튀프론, 그대에게는 정말 무슨 재판이 있습니까? 그 재판을 고발하기 보다는 고발되었습니까?
Εὐθύφρων
διώκω.
에우튀프론 : 저는 고발하였습니다.
Σωκράτης
τίνα;
소크라테스 : 누구를?
-蟲-