Εὐθύφρων
οὕτω.
Σωκράτης
ταὔτ᾽ ἄρα, ὡς ἔοικεν, μισεῖταί τε ὑπὸ τῶν θεῶν καὶ φιλεῖται, καὶ θεομισῆ τε καὶ θεοφιλῆ ταὔτ᾽ ἂν εἴη.
그러니까 이러한 것들은, 보다시피, 신들에 의해 미움받고 또 사랑받으며, 신이 미워하는 것과 신이 사랑하는 것이 이러한 것들이겠군.
μισεῖταί : μῖσέω pas. sin.-3rd. to be hated.
Εὐθύφρων
ἔοικεν.
Σωκράτης
καὶ ὅσια ἄρα καὶ ἀνόσια τὰ αὐτὰ ἂν εἴη, ὦ Εὐθύφρων, τούτῳ τῷ λόγῳ.
그러니까 경건도 또한 불경도 똑같은 것들이겠군, 에우튀프론, 이 논변으로는.
Εὐθύφρων
κινδυνεύει.
그럴지도요.
κινδυνεύει : κινδύνεύω impers. it may be, possibly
Σωκράτης
οὐκ ἄρα ὃ ἠρόμην ἀπεκρίνω, ὦ θαυμάσιε. οὐ γὰρ τοῦτό γε ἠρώτων, ὃ τυγχάνει ταὐτὸν ὂν ὅσιόν τε καὶ ἀνόσιον· ὃ δ᾽ ἂν θεοφιλὲς ᾖ καὶ θεομισές ἐστιν, ὡς ἔοικεν. [8b] ὥστε, ὦ Εὐθύφρων, ὃ σὺ νῦν ποιεῖς τὸν πατέρα κολάζων, οὐδὲν θαυμαστὸν εἰ τοῦτο δρῶν τῷ μὲν Διὶ προσφιλὲς ποιεῖς, τῷ δὲ Κρόνῳ καὶ τῷ Οὐρανῷ ἐχθρόν, καὶ τῷ μὲν Ἡφαίστῳ φίλον, τῇ δὲ Ἥρᾳ ἐχθρόν, καὶ εἴ τις ἄλλος τῶν θεῶν ἕτερος ἑτέρῳ διαφέρεται περὶ αὐτοῦ, καὶ ἐκείνοις κατὰ τὰ αὐτά.
그러니까 내가 물었던 것을 그대는 대답하지 않았네, 놀라운 이여. 왜냐하면 바로 이러한 것을 내가 묻고 있지는 않았기 때문이지, 동일한 것이 경건하면서도 또한 불경한 것을: 만일 신들의 사랑을 받는 것이라면 또한 신들의 미움을 받는 것이라고, 그렇게 보이니. 그러니까, 에우튀프론, 그대가 지금 아비를 비난하면서 하고 있는 그 일이, 조금도 놀라울 것이 없다 만일 이러한 일을 행함으로써 한편으로 제우스에게는 사랑받을 만한 일을 하고, 다른 한편 크로노스와 우라노스에게는 분노를 살 만한 일을 한다면, 그리고 헤파이스토스에게는 사랑스러운 것이고, 헤라에게는 미움받을 것을, 또한 신들 중의 또 어떤 다른 신이 다른 신과 동일한 것에 대해 다르다면, 저 신들은 동일한 것들에 따라.
ἠρόμην : ἔρομαι 2.aor. mid. sin.-1st. ask.
ἀπεκρίνω : ἀποκρίνω mid. aor. sin.-2nd. give answer to, reply to a question.
ἠρώτων : ἐρωτάω impf. sin.-1st. ask.
κολάζων : κολάζω part. sin.-nom. check, chastise, punish.
δρῶν : δράω part. sin.-nom. do. accomplish.
Εὐθύφρων
ἀλλ᾽ οἶμαι, ὦ Σώκρατες, περί γε τούτου τῶν θεῶν οὐδένα ἕτερον ἑτέρῳ διαφέρεσθαι, ὡς οὐ δεῖ δίκην διδόναι ἐκεῖνον ὃς ἂν ἀδίκως τινὰ ἀποκτείνῃ.
그러나 생각됩니다, 소크라테스, 바로 이것에 대해서는 신들 중에 그 어떤 다른 신도 또 다른 신들과 다르지 않다고, 누군가를 부정의하게 살해하였다면 그러한 저 자를 처벌하지 말아야 한다고 할 것처럼.
Σωκράτης
τί δέ; ἀνθρώπων, ὦ Εὐθύφρων, ἤδη τινὸς ἤκουσας [8c] ἀμφισβητοῦντος ὡς τὸν ἀδίκως ἀποκτείναντα ἢ ἄλλο ἀδίκως ποιοῦντα ὁτιοῦν οὐ δεῖ δίκην διδόναι;
그렇다면 어떻지? 사람들 중에서, 에우튀프론, 어떤 자가 저항하는 것을 일찍이 그대는 들었는가 부정하게 살인한 자를 또는 다른 부정의하게 행한 자를 그 누구라도 처벌할 필요가 없다고?
Εὐθύφρων
οὐδὲν μὲν οὖν παύονται ταῦτα ἀμφισβητοῦντες καὶ ἄλλοθι καὶ ἐν τοῖς δικαστηρίοις· ἀδικοῦντες γὰρ πάμπολλα, πάντα ποιοῦσι καὶ λέγουσι φεύγοντες τὴν δίκην.
그러니까 이러한 것들을 반론하는 이들은 굴하지 않습니다 법정에서든 어디에서든: 왜냐하면 엄청나게 많은 부정의한 자들이, 온갖 짓들을 하고 또 온갖 말들을 하기 때문입니다 고소당하면서.
Σωκράτης
ἦ καὶ ὁμολογοῦσιν, ὦ Εὐθύφρων, ἀδικεῖν, καὶ ὁμολογοῦντες ὅμως οὐ δεῖν φασὶ σφᾶς διδόναι δίκην;
그들이 또한 동의합니까, 에우튀프론, 부정하다고, 그럼에도 그들 자신의 처벌이 필요 없다고(해서는 안된다고)도 동의하면서도?
ὅμως : nevertheless
σφᾶς : σφός. their own.
Εὐθύφρων
οὐδαμῶς τοῦτό γε.
Σωκράτης
οὐκ ἄρα πᾶν γε ποιοῦσι καὶ λέγουσι· τοῦτο γὰρ οἶμαι οὐ τολμῶσι λέγειν οὐδ᾽ ἀμφισβητεῖν, ὡς οὐχὶ εἴπερ [8d] ἀδικοῦσί γε δοτέον δίκην, ἀλλ᾽ οἶμαι οὔ φασιν ἀδικεῖν· ἦ γάρ;
Εὐθύφρων
ἀληθῆ λέγεις.
Σωκράτης
οὐκ ἄρα ἐκεῖνό γε ἀμφισβητοῦσιν, ὡς οὐ τὸν ἀδικοῦντα δεῖ διδόναι δίκην, ἀλλ᾽ ἐκεῖνο ἴσως ἀμφισβητοῦσιν, τὸ τίς ἐστιν ὁ ἀδικῶν καὶ τί δρῶν καὶ πότε.
Εὐθύφρων
ἀληθῆ λέγεις.
Σωκράτης
οὐκοῦν αὐτά γε ταῦτα καὶ οἱ θεοὶ πεπόνθασιν, εἴπερ στασιάζουσι περὶ τῶν δικαίων καὶ ἀδίκων ὡς ὁ σὸς λόγος, καὶ οἱ μέν φασιν ἀλλήλους ἀδικεῖν, οἱ δὲ οὔ φασιν; ἐπεὶ ἐκεῖνό γε δήπου, ὦ θαυμάσιε, οὐδεὶς οὔτε θεῶν οὔτε [8e] ἀνθρώπων τολμᾷ λέγειν, ὡς οὐ τῷ γε ἀδικοῦντι δοτέον δίκην.
Εὐθύφρων
ναί, τοῦτο μὲν ἀληθὲς λέγεις, ὦ Σώκρατες, τό γε κεφάλαιον.
네, 이것을 옳게 말씀하십니다, 소크라테스, 그것도 정곡을요.
Σωκράτης
ἀλλ᾽ ἕκαστόν γε οἶμαι, ὦ Εὐθύφρων, τῶν πραχθέντων ἀμφισβητοῦσιν οἱ ἀμφισβητοῦντες, καὶ ἄνθρωποι καὶ θεοί, εἴπερ ἀμφισβητοῦσιν θεοί· πράξεώς τινος πέρι διαφερόμενοι οἱ μὲν δικαίως φασὶν αὐτὴν πεπρᾶχθαι, οἱ δὲ ἀδίκως· ἆρ᾽ οὐχ οὕτω;
πάνυ γε.
Σωκράτης
[9a] ἴθι νυν, ὦ φίλε Εὐθύφρων, δίδαξον καὶ ἐμέ, ἵνα σοφώτερος γένωμαι, τί σοι τεκμήριόν ἐστιν ὡς πάντες θεοὶ ἡγοῦνται ἐκεῖνον ἀδίκως τεθνάναι, ὃς ἂν θητεύων ἀνδροφόνος γενόμενος, συνδεθεὶς ὑπὸ τοῦ δεσπότου τοῦ ἀποθανόντος, φθάσῃ τελευτήσας διὰ τὰ δεσμὰ πρὶν τὸν συνδήσαντα παρὰ τῶν ἐξηγητῶν περὶ αὐτοῦ πυθέσθαι τί χρὴ ποιεῖν, καὶ ὑπὲρ τοῦ τοιούτου δὴ ὀρθῶς ἔχει ἐπεξιέναι καὶ ἐπισκήπτεσθαι φόνου τὸν ὑὸν τῷ πατρί; ἴθι, περὶ τούτων πειρῶ τί μοι [9b] σαφὲς ἐνδείξασθαι ὡς παντὸς μᾶλλον πάντες θεοὶ ἡγοῦνται ὀρθῶς ἔχειν ταύτην τὴν πρᾶξιν· κἄν μοι ἱκανῶς ἐνδείξῃ, ἐγκωμιάζων σε ἐπὶ σοφίᾳ οὐδέποτε παύσομαι.
이제 가 봅시다, 에우튀프론, 또한 나에게도 알려주시오, 내가 더욱 지혜로워지도록, 당신에게 어떠한 증거가 있는지 모든 신들이 저 자가 부정의하게 죽었다고 믿을, 품팔이를 하면서 살인자가 되었을 그가, 죽임을 당한 자의 주인에 의해 묶여서, 먼저 포박으로 인해서 죽은 그가 묶은 자가 엑세게토스들에게서 그 자에 대해 어떻게 해야 할지 듣기도 전에, 또 이러한 자를 위하여 자식이 아버지를 살인죄로 고소하고 비난하는 것이 옳게 하는 것인가? 자, 이러한 일들에 대해서 나에게 정확하게 밝히려고 노력하시오 무엇보다도 모든 신들이 이러한 행위를 옳다고 믿는다고: 또한 만일 나에게 그대가 충분히 밝힌다면, 그대를 지혜에 대해서 칭찬하면서 결코 그치지 않을 것이오.
δίδαξον : διδάσκω aor. imper. sin.
τεκμήριόν : proof
τεθνάναι : θνῄσκω opt. inf. to be dead.
θητεύων : θητεύω part. sin.-nom. to be a serf or labourer
συνδεθεὶς : συνδέω pas. aor. part. to be bound.
δεσπότου : master, lord.
ἀποθανόντος : ἀποθνῄσκω aor. part. sin.-gen.
φθάσῃ : φθάνω aor. subj. sin.-3rd. come, arrive, reach. to be in time.
τελευτήσας : τελευτάω aor. part. sin.-nom. finish. end life, die.
δεσμὰ : δεσμός. bond.
συνδήσαντα : συνδέω aor. part. pl. nom/acc. bind.
πυθέσθαι : πυνθάνομαι. 듣다. 들어서 알다.
Εὐθύφρων
ἀλλ᾽ ἴσως οὐκ ὀλίγον ἔργον ἐστίν, ὦ Σώκρατες, ἐπεὶ πάνυ γε σαφῶς ἔχοιμι ἂν ἐπιδεῖξαί σοι.
그러나 쉬운 일이 아닐 것 같습니다, 소크라테스, 제가 당신께 나중에 꽤나 자세하게 보여드릴 수 있겠지요.
ἔχοιμι : ἔχω opt. sin.-1st. c.inf. to be able.
ἐπιδεῖξαί : ἐπιδείκνῡμι aor. inf. display, exhibit.
Σωκράτης
μανθάνω· ὅτι σοι δοκῶ τῶν δικαστῶν δυσμαθέστερος εἶναι, ἐπεὶ ἐκείνοις γε ἐνδείξῃ δῆλον ὅτι ὡς ἄδικά τέ ἐστιν καὶ οἱ θεοὶ ἅπαντες τὰ τοιαῦτα μισοῦσιν.
알겠습니다: 당신에게는 제가 배심원들보다도 더욱 더디게 배우는 것으로 보이기 때문이지요, 바로 저들에게는 부정의한 것들이고 또 신들이 이와 같은 모든 것들을 미워한다는 것이 명확히 드러날 테니까요.
ἐνδείξῃ : ἐνδείκνῡμι subj. sin.-3rd. exhibit, display.
Εὐθύφρων
πάνυ γε σαφῶς, ὦ Σώκρατες, ἐάνπερ ἀκούωσί γέ μου λέγοντος.
상당히 정확하게, 소크라테스, 만일 제가 말하는 것을 그들이 듣기만 한다면 말이죠.
Σωκράτης
[9c] ἀλλ᾽ ἀκούσονται. ἐάνπερ εὖ δοκῇς λέγειν. τόδε δέ σου ἐνενόησα ἅμα λέγοντος καὶ πρὸς ἐμαυτὸν σκοπῶ· “εἰ ὅτι μάλιστά με Εὐθύφρων διδάξειεν ὡς οἱ θεοὶ ἅπαντες τὸν τοιοῦτον θάνατον ἡγοῦνται ἄδικον εἶναι, τί μᾶλλον ἐγὼ μεμάθηκα παρ᾽ Εὐθύφρονος τί ποτ᾽ ἐστὶν τὸ ὅσιόν τε καὶ τὸ ἀνόσιον; θεομισὲς μὲν γὰρ τοῦτο τὸ ἔργον, ὡς ἔοικεν, εἴη ἄν. ἀλλὰ γὰρ οὐ τούτῳ ἐφάνη ἄρτι ὡρισμένα τὸ ὅσιον καὶ μή· τὸ γὰρ θεομισὲς ὂν καὶ θεοφιλὲς ἐφάνη”. ὥστε τούτου μὲν ἀφίημί σε, ὦ Εὐθύφρων· εἰ βούλει, πάντες αὐτὸ [9d] ἡγείσθων θεοὶ ἄδικον καὶ πάντες μισούντων. ἀλλ᾽ ἆρα τοῦτο ὃ νῦν ἐπανορθούμεθα ἐν τῷ λόγῳ -- ὡς ὃ μὲν ἂν πάντες οἱ θεοὶ μισῶσιν ἀνόσιόν ἐστιν, ὃ δ᾽ ἂν φιλῶσιν, ὅσιον· ὃ δ᾽ ἂν οἱ μὲν φιλῶσιν οἱ δὲ μισῶσιν, οὐδέτερα ἢ ἀμφότερα -- ἆρ᾽ οὕτω βούλει ἡμῖν ὡρίσθαι νῦν περὶ τοῦ ὁσίου καὶ τοῦ ἀνοσίου;
Εὐθύφρων
τί γὰρ κωλύει, ὦ Σώκρατες;
οὐδὲν ἐμέ γε, ὦ Εὐθύφρων, ἀλλὰ σὺ δὴ τὸ σὸν σκόπει, εἰ τοῦτο ὑποθέμενος οὕτω ῥᾷστά με διδάξεις ὃ ὑπέσχου.
Εὐθύφρων
[9e] ἀλλ᾽ ἔγωγε φαίην ἂν τοῦτο εἶναι τὸ ὅσιον ὃ ἂν πάντες οἱ θεοὶ φιλῶσιν, καὶ τὸ ἐναντίον, ὃ ἂν πάντες θεοὶ μισῶσιν, ἀνόσιον.
Σωκράτης
οὐκοῦν ἐπισκοπῶμεν αὖ τοῦτο, ὦ Εὐθύφρων, εἰ καλῶς λέγεται, ἢ ἐῶμεν καὶ οὕτω ἡμῶν τε αὐτῶν ἀποδεχώμεθα καὶ τῶν ἄλλων, ἐὰν μόνον φῇ τίς τι ἔχειν οὕτω συγχωροῦντες ἔχειν; ἢ σκεπτέον τί λέγει ὁ λέγων;
그러면 또한 이것을 살펴보아야 하지 않겠소, 에우튀프론, 만일 훌륭하게 이야기되었다면, 아니면 우리는 내버려 두고 받아들이겠는가 우리들 중에서도 다른 이들 중에서도, 누군가 단 한 명이 어떤 것이 우리들이 그렇다고 동의하듯 그러하다고 말하기만 하면 그를? 아니면 말한 사람이 무엇을 말하는지 살펴보아야 하겠소?
ἐῶμεν : ἐάω subj. pl.-1st. suffer, permit.
ἀποδεχώμεθα : ἀποδέχομαι mid.&pass. subj. pl.-1st. accept.
συγχωροῦντες : συγχωρέω part. pl.-nom. agree with.
σκεπτέον : one must reflect or consider.
Εὐθύφρων
σκεπτέον· οἶμαι μέντοι ἔγωγε τοῦτο νυνὶ καλῶς λέγεσθαι.
고려해 보아야만 하겠지요: 저로서는 물론 지금 이것이 훌륭하게 이야기되었다고 생각합니다.
-蟲-