oistros

1. Igne vīsō, omnēs virī et uxōrēs territae sunt et ultrā urbem ad lītus īnsulae navigāvērunt, ubi perfugium inventum est.
   불이 보였기에, 모든 사내들과 부인들은 두려워 하였고 그들은 도시 너머 피난처가 발견되었던 섬의 해안으로 항해하였다.

2. Populō metū oppressō, iste imperātor nōbīs ex urbe pellendus est.
   백성들이 불안을 겪었기에, 그 황제는 우리의 도시로부터 쫓겨나야 한다.
3. Ōrātor, signō ā sacerdōte datō, eō diē revēnit et nunc tōtus populus Latīnus gaudet.
   그 연사는, 사제에 의해 신호가 주어졌기 때문에, 그 날 다시 왔고 지금 모든 로마 백성은 즐거워하고 있다.
4. Gēns Rōmāna versūs illīus scrīptōris magnā laude quondam recēpit.
   로마 민족은 저 작가의 문장들을 대단한 칭송으로 일찍이 받아들였다.
5. Laudēs atque dōna huius modī ab ōrātōribus dēsīderābantur.
   이러한 방식의 칭찬들과 또한 선물들은 연사들에 의해 열망되고 있었다.
6. Imperiō acceptō, dux magnanimus fidem suam reī pūblicae ostendit.
   권력이 취했을 때, 그 용감한 지도자는 그의 신념을 정체에 내보였다.
7. Aliquis eōs quīnque equōs ex igne ēripī posteā iusserat.
   어떤 사람이 그 다섯 마리 말들이 불로부터 구제되도록 나중에 명령했다.
8. Cernisne omnia quae tibi scienda sunt?
   그대는 그대에게 알려져야 하는 모든 것들을 분간하고 있는가?
9. Ille, ab arce urbis reveniēns, ab istīs hominibus premī coepit.
   저 자는, 도시의 요새로부터 돌아왔을 때, 그 사람들에 의해 압박받기 시작했다.
10. Cupiō tangere manum illīus mīlitis quī metū caruit atque gravia scelera contrā rem pūblicam oppressit.
   나는, 공포로부터 벗어났으며 또한 정체에 맞서 무거운 죄악들을 극복해낸 저 병사의 손을 닿기를 바라고 있다.

11. Iste dux prōtinus expulsus est, ut imperium excipiēbat.
     그 지도자는 즉시 석방되었다, 그가 권력을 잡았을 때.
12. Illae servae, autem, perfugium sōlāciumque ab amīcīs quaerēbant.
     저 노예들은, 그렇지만, 안식처와 위안을 친구들로부터 찾고 있었다.
13. Cornū audītō, ille mīles, incertus cōnsiliī, cōpiās ad mediam īnsulam vertit.
     뿔나팔이 들려왔을 때, 저 병사는, 계획에 대해 불확실해서, 섬 가운데로부터 군대를 돌렸다.
14. When the common danger had been averted, two of our sons and all our daughters came back from Asia.
     Periculo communi averso, duo ex filiis nostris et omnes filiae ex Asia revenerunt.
15. Our hopes must not be destroyed by those three evil men.
     Spes nostrae ab illis tribus viris malis non tollendae sunt.
16. Since the people of all nations are seeking peace, all leaders must conquer the passion for power.
     Populo omnium gentium pacem quaerente, cupiditas imperii omnibus ducibus vicenda sunt.

17. The leader, having been driven out by both the free men and the slaves, could not regain his command.
     Dux, et a viris liberis et servis expulsus, imperium suum non recipere poterat.

Sententiae Antīquae

1. Carthāgō dēlenda est.
    카르타고는 파괴되어야 한다.
2. Asiā victā, dux Rōmānus fēlīx multōs servōs in Italiam mīsit.
    아시아가 승리했을 때, 그 운 좋은 로마 지도자는 많은 노예들을 이탈리아로 보냈다.
3. Omnibus ferrō mīlitis perterritīs, quisque sē servāre cupiēbat.
   모든 이들이 그 병사에 대한 공포로 인해 두려워 했을 때, 각자 그 자신을 지키고자 하고 있었다.
4. Quidquid dīcendum est, līberē dīcam.
   어떤 것이든 이야기되어야만, 나는 자유롭게 이야기할 것이다.
5. Haec omnia vulnera bellī tibi nunc sānanda sunt.
   전쟁의 이 모든 상처들이 이제 그대에 의해 치유되어야만 한다.
6. Nec tumultum nec hastam mīlitis nec mortem violentam timēbō, Augustō terrās tenente.
   반란도 군인의 창도 격렬한 죽음마저도 나는 두려워 하지 않을 것이다, 아우구스투스가 그 땅들을 지배하기에.
7. Tarquiniō expulsō, nōmen rēgis audīre nōn poterat populus Rōmānus.
 
8. Ad ūtilitātem vītae omnia cōnsilia factaque nōbīs regenda sunt.


Dē Cupiditāte

Homō stultus, "Ō cīvēs, cīvēs," inquit, "pecūnia ante omnia quaerenda est; virtūs et probitās post pecūniam."
Pecūniae autem cupiditās fugienda est. Fugienda etiam est cupiditās glōriae; ēripit enim lībertātem. Neque imperia semper petenda sunt neque semper accipienda sunt.

Herculēs, in caelum propter virtūtem receptus, deōs salūtāvit; sed Plūtō veniente, quī est fīlius Fortūnae, Herculēs oculōs āvertit. Tum, Causā quaesītā, "Iste," inquit, "spernendus est quod lucrī causā omnia corrumpit."

Modus Operandi

Rīdēns saturās meās percurram, et cūr nōn? Quid vetat mē rīdentem dīcere vērum, ut puerīs ēducandīs saepe dant crūstula magistrī? Quaerō rēs gravēs iūcundō lūdō et, nōminibus fictīs, dē multīs culpīs vitiīsque narrō. Sed quid rīdēs? Mūtātō nōmine, dē tē fābula narrātur!

-작성중-

Reflexive Pronouns

1. sē ex nāvī prōiēcit 그는 그 자신을 배로부터 집어 던졌다

    proicio pf sin-3rd, to throw or fling forth;
2. Dumnorīgem ad sē vocat 둠노릭스를 그 자신에게로 부르고 있다
3. sēsē castrīs tenēbant 그들은 그들 자신들을 야영지들에 붙잡아 두고 있었다.

   castrum, a fortified post or settlement
4. contemnī sē putant 그들은 그들 자신들이 멸시받는다고 생각하고 있다

   contemno pass inf, to regard with contempt, despise.

   puto pl-3rd, (w. acc. and inf.) to think, to suppose, believe (that).
5. Caesar suās cōpiās subdūcit 카이사르는 그 자신의 군대를 이끌고 있다
6. Caesar statuit sibi Rhēnum esse trānseundum 카이사르는 그 자신에게 레누스 강을 건너져야 할 것으로 결심했다.
   statuo pf sin-3rd, set, put up, cause, make decision

   transeo gerundive, come or go across from one place to another.

1. mortī mē obtulī 나는 죽음에 나 자신을 드러냈다.

   offero pf sin-1st, put in the path or danger.
2. hinc tē rēgīnae ad līmina perfer 그러니 그대는 그대 자신을 여왕의 문턱으로 전하라.

   hinc, from here, hence.

   perfero imper sin, carry or convey, (refl. or pass) continue on one's way.
3. quid est quod tantīs nōs in labōribus exerceāmus 어째서 우리는 우리 자신을 그렇게나 큰 노고 속에 종사시키는지 그 이유는 무엇인가

   quid est quod, why is that

   tantum, such a quantity, so much.

   exerceo sub pl-1st, keep busy, employ
4. singulīs vōbīs novēnōs ex turmī manipulīsque vestrī similēs ēligite 그대들은 그대들 자신들의 스쿼드들과 보병중대들에서 아홉을 그대들 자신들을 각자에게 내놓아라.
   elego² imper pl, will away(one's property)

1. iūdicārī potest quantum habeat in sē bonī cōnstantia 그것은 절대로 결정될 수 없다 그가 얼마나 많은 훌륭한 확신들을 그 자신 안에 가질지.

   iudico pass inf. judge, try, decide

   habeo sub sin-3rd.

   constans, standing firm
2. nōluit eum locum vacāre, nē Germānī ē suīs fīnibus trānsīrent 그는 이 지역을 비워 두기를 바라지 않았다, 게르만인들이 자신들의 국경으로부터 건너지는 않을까 하여.

   nolo pf sin-3rd.

   vaco inf. to be left free for a person's use.

   transeo sub impf pl-3rd.
3. sī qua sīgnificātiō virtūtis ēlūceat ad quam sē similis animus adplicet et adiungat
   만일 덕의 어떤 기미로 그가 빛난다면 그 자신에 유사한 영혼이 그 조짐에 다가와 붙을 것이다

   eluceo sub sin-3rd, shine forth, shine out

   ad(p)plico 〃, bring into contact (with)

   adiungo 〃, contact, link up

1. petiērunt ut sibi licēret 그들은 자신들에게 그것(일?)이 허가되도록 청원했다.

   peto pf, seek.

   licet sub impf, it is permitted.
2. Iccius nūntium mittit, nisi subsidium sibi submittātur 이키우스는 전언을 보내고 있다, 그 자신에게 증원이 제공되기 전까지.

   subsidium, reinforcement.

   submitto pass, allow to grow unchecked, send out, hold out in supplication.

3. decima legiō eī grātiās ēgit, quod dē sē optimum iūdicium fēcisset 열 번째 군단은 그에게 감사했다, 왜냐하면 그가 그들 자신들에 대해서 최선의 판결을 내렸었기 때문이다.

4. sī obsidēs ab eīs sibi dentur, sē cum eīs pācem esse factūrum 만일 그들에 의해 인질들이 그 자신에게 주어진다면, 그들과 더불어 그 자신에게 평화가 이루어질 것이라고

-N. cum ipsī deō nihil minus grātum futūrum sit quam nōn omnibus patēre ad sē plācandum viam 바로 그 신에게 더 적은 기쁨도 전혀 없을 때 그 신에게 받아들여질 길은 모든 이에게 열리지 않을 것이다.

pateo inf, be open.

placeo fut pass part, be pleasing, find favour

1. sunt ita multī ut eōs carcer capere nōn possit 감옥이 그들을 잡아두지 못할 만큼 그렇게나 많은 이들이 있다

2. ibi in proximīs vīllīs ita bipartītō fuērunt, ut Tiberis inter eōs et pōns interesset 티베르 강이 그것들 사이에 그리고 다리가 그 사이에 있는 것과 같은 식으로, 그들은 가장 가까운 농장들에 그 곳에 둘로 나뉘어 있었다.

bipartito, in two parts or divisions, be divided, in two ways

intersum sub imper sin-3rd.
3. nōn fuit eō contentus quod eī praeter spem acciderat 그는 그것으로 만족하지 않았다 그에게 희망을 벗어나 일어난.

contentus, (w. abl.) content with

accido plpf, to happen, occur, come to pass.

praeter, (as prep. w. acc) passing, beyond.
quī fit, Maecēnās, ut nēmō, quam sibi sortem seu ratiō dederit seu fors obiēcerit, illā contentus vīvat

1. cūr dē suā virtūte aut dē ipsīus dīligentiā dēspērārent 어째서 그들은 자신의 덕에 대해서나 바로 그 자신의 근면에 대해서 절망하는지

despero sub impf, despair.
2. omnia aut ipsōs aut hostēs populātōs 그들은 그들 자신들이든 적들이든 모든 것들을 유린했다
3. quī sē ex hīs minus timidōs exīstimārī volēbant, nōn sē hostem verērī, sed angustiās itineris et māgnitūdinem silvārum quae intercēderent inter ipsōs atque Ariovistum … timēre dīcēbant 그들 중에서 덜 겁쟁이로 여겨지고 싶은 이들은, 그들 자신들에게 있어서 적들이 아니라, 길의 협소함들과 숲의 크기, 그들 자신들과 아리오위스투스 사이에 위치한, 그것을 두려워한다고(여겨지길 바랐다?)

existimo pass inf, value, hold an opinion of, consider, think(w.acc.&inf.), suppose.

volo impf, want, wish for.

vereor inf, to show respect for, fear.

angustia, narrowness, limitation, pettiness.

iter, journey.

magnitudo, size.

silua, an area of woodland, forest, a mass of material.

intercedo sub impf, situated between, intervene,
4. audī(-vi?)stis nūper dīcere lēgātōs Tyndaritānōs Mercurium quī sacrīs anniversāriīs apud eōs colerētur esse sublātum

sacrum, sacred object, holy place, religious ceremony, festival, sacred status.
anniversarius, employed, occurring every year.

1. Paetus omnīs librōs quōs frāter suus relīquisset mihi dōnāvit 파이투스는 자신의 형이 남겨줬다는 모든 책들을 나에게 주었다.

1. Sōcratem cīvēs suī interfēcērunt 소크라테스는 바로 자신의 시민들이 죽였다
2. quī poterat salūs sua cuiquam nōn probārī 어떻게 어느 누구에게 그 자신의 만족이 찬성받지 않을 수 있었겠는가
3. hunc sī secūtī erunt suī comitēs 만일 그의 동료들이 그를 따른다면, 그를

-N. studeō sānāre sibi ipsōs 나는 그들에게 그들을 치료함에 열중한다

1. suīs flammīs dēlēte Fīdēnās 그대들은 피데나이를 그 불길로 파괴하라.

1. suī laus 자기자랑
2. habētis ducem memorem vestrī, oblītum suī 그대들은 가지고 있다 그대들을 기억하는, 그리고 자신은 잊은 지도자를.
3. perditī hominēs cum suī similibus servīs 파렴치한 인간들이 그들 자신과 닮은 종들과 함께

1. contentum suīs rēbus esse maximae sunt dīvitiae 그 자신의 것들에 만족하는 것은 가장 큰 부이다.
2. cui prōposita sit cōnservātiō suī

1. inter sē cōnflīgunt 그들 서로 싸우다
2. inter sē continentur 그들 서로 엮이다

Possessive-

1. haec ōrnāmenta sunt mea
2. meī sunt ōrdinēs, mea dīscrīptiō
3. multa in nostrō collēgiō praeclāra
4. Germānī suās cōpiās castrīs ēdūxērunt

1. domus mea
2. pater noster
3. patrimōnium tuum

-N2. cuium pecus

1. ut suā clēmentiā ac mānsuētūdine ūtātur
2. īgnōrantī quem portum petat nūllus suus ventus est
3. tempore tuō pūgnāstī

1. socium fraudāvit

1. nostrī
2. suōs continēbat
3. flamma extrēma meōrum
4. Sullānī

1. meā sōlius causā
2. in nostrō omnium flētū
3. ex Anniānā Milōnis domō
4. nostra omnium patria
5. suum ipsīus rēgnum

Relative-

1. iter in ea loca facere coepit, quibus in locīs esse Germānōs audiēbat

1. eī quī Alesiae obsīdēbantur
2. T. Balventius, quī superiōre annō prīmum pīlum dūxerat
3. quae cum ita sint

1. eum nihil dēlectābat quod fās eset

1. ea diēs quam cōnstituerat vēnit
2. pontem quī erat ad Genāvam iubet rescindī
3. Aduatucī, dē quibus suprā dīximus, domum revertērunt

1. fīlium et fīliam, quōs valdē dīlēxit, unō tempore āmīsit
2. grandēs nātū mātrēs et parvulī līberī, quōrum utrōrumque aetās misericordiam nostram requīrit
3. ōtium atque dīvitiae, quae prīma mortālēs putant
4. eae frūgēs et frūctūs quōs terra gignit

1. mare etiam quem Neptūnum esse dīcēbās
2. Thēbae ipsae, quod Boeōtiae caput est

-N. flūmen quod appellātur Tamesis

1. sī aliquid agās eōrum quōrum cōnsuēstī

-N. 1. urbem quam statuō vestra est
2. Naucratem, quem convenīre voluī, in nāvī nōn erat

1. quārtum genus … quī in vetere aere aliēnō vacillant
2. ūnus ex eō numerō quī parātī erant
3. coniūrāvēre paucī, dē quā dicam

-N. nostra ācta, quōs tyrannōs vocās

Antecedent of the Relative

1. locī nātūra erat haec quem locum nostrī dēlēgerant

1. quīs rēs in cōnsulātū nostrō gessimus attigit hīc versibus
2. quae prīma innocentis mihi dēfēnsiō est oblāta suscēpī

-N. 1. quae pars cīvitātis calamitātem populō Rōmānō intulerat, ea prīnceps poenās persolvit
2. quae grātia currum fuit vīvīs, eadem sequitur
3. quī fit ut nēmō, quam sibi sortem ratiō dederit, illā contentus vīvat

1. quī decimae legiōnis aquilam ferēbat
2. quī cōgnōscerent mīsit

1. Gabīniō dīcam anne Pompeiō? an utrīque - id quod est vērius?
2. multum sunt in vēnātiōnibus, quae rēs vīrēs alit

-N. Cassius noster, quod mihi māgnae voluptātī fuit, hostem reiēcerat

1. fīrmī, cuius generis est māgna pēnūria

1. vāsa ea quae pulcherrima apud eum vīderat

Special Uses of the Relative

1. liber quem mihi dedistī
2. is sum quī semper fuī
3. eō in locō est dē quō tibi locūtus sum

1. erat profectus obviam legiōnibus Macedonicīs quattuor, quās sibi conciliāre pecūniā cōgitābat eāsque ad urbem addūcere

1. lēgēs quae nunc sunt
2. Caesar quī Galliam vicit
3. iūsta glōria quī est frūctus virtūtis
4. ille quī petit
quī legit

1. quae pars civitātis Helvētiae īnsīgnem calamitātem populō Rōmānō intulerat, ea prīnceps poenās persolvit

-N. ille quī cōnsultē cavet, diūtinē ūtī bene licet partum bene

1. quae vestra prūdentia est
2. audīssēs cōmoedōs vel lēctōrem vel lyristēn, vel, quae mea līberālitās, omnēs

1. Caesar statuit exspectandam classem; quae ubi convēnit
2. quae quī audiēbant
3. quae cum ita sint
4. quōrum quod simile factum
5. quō cum vēnisset

1. mortuus Cūmis quō sē contulerat
2. locus quō aditus nōn erat
3. rēgna unde genus dūcis
4. unde petitur
5. idem quod semper
6. cum esset tālis quālem tē esse videō
7. tanta dīmicātiō quanta numquam fuit
8. tot mala quot sīdera

Indefinite Pronouns

1. dīxerit quis
2. aliquī philosophī ita putant
3. habitant hīc quaedam mulierēs pauperculae

1. quid sī hōc quispiam voluit deus
2. nisi alicui suōrum negōtium daret
3. cavēbat Pompeius omnia, nē aliquid vōs timērētis

1. iūstitia numquam nocet cuiquam
2. nōn sine aliquō metū
3. cum aliquid nōn habeās

1. sī quisquam, ille sapiēns fuit
2. dum praesidia ūlla fuērunt
3. sī quid in tē peccāvī

1. nōn cuivīs hominī contingit adīre Corinthum
2. quemlibet modo aliquem
3. sī quisquam est timidus
4. sī tempus est ūllum iūre hominis necandī

1. bonus liber melior est quisque quō maior
2. ambō exercitūs suās quisque abeunt domōs
3. uterque utrīque erat exercitus in cōnspectū
4. pōnite ante oculōs ūnum quemque rēgum

1. quō quisque est sollertior, hōc docet īrācundius

1. nōbilissimus quisque
2. prīmō quōque tempore
3. antīquissimum quodque tempus
4. decimus quisque

-N. 1. sapientissimus quisque aequissimō animō moritur

-N. 1. quotus enim quisque disertus? quotus quisque iūris perītus est
2. quotus enim istud quisque fēcisset

1. nēminem accūsat

1. vir nēmō bonus

1. nūllum mittitur tēlum
2. nūllō hoste prohibente
3. nūllīus īnsector calamitātem
4. nūllō adiuvante
5. nūllī erant praedōnēs
6. nūllī eximentur

Alius and Alter

1. proptereā quod aliud iter habērent nūllum
2. ūnī epistulae respondī, veniō ad alteram
3. alterum genus
4. iēcissem ipse mē potius in profundum ut cēterōs cōnservārem
5. Servīlius cōnsul, reliquīque magistrātūs
6. cum sit necesse alterum utrum vincere

1. dum nē sit tē dītior alter
2. nōn ut magis alter, amīcus

1. alterī dīmicant, alterī victōrem timent
2. alteram alterī praesidiō esse iusserat
3. aliī gladiīs adoriuntur, aliī fragmentīs saeptōrum
4. alius ex aliō causam quaerit
5. alius alium percontāmur

1. alter cōnsulum
2. aliud est maledīcere, aliud accūsāre

1. alius aliud petit
2. iussit aliōs alibī fodere
3. aliī aliō locō resistēbant

-작성중-

Optative Subjunctive. (271p)

ita vivam : ita with subjunctive in such way that

나는 그렇게 살 텐데

ne vivam si scio

내가 안다면 살지 않을 텐데

di te perduint

신들께서 그대를 저주한다면!

valeant, valeant cives mei; sint incolumes

나의 시민들이 강녕하다면; 그들이 무사하다면!

di facerent sine patre forem

신들께서 아비 없이 내가 있도록 허하신다면.

The perfect subjunctive in a wish is archaic

di faxint

신들께서 허하시기를

quod di omen averterint

신들께서 이 전조를 외면하기를 quod?

be preceded by the particle utinam; regularly in the imperfect and pluperfect

falsus utinam vates sim ; vates, prophet. utinam 'how I wish that'

내가 틀린 예언자이기를 (얼마나 바라는지).

utinam Clodius viveret

클로디우스가 살아있더라면

utinam me mortuum vidisses

그대가 죽은 나를 보았더라면

utinam ne vere scriberem

내가 진실을 기록하지 않았더라면

in poetry and old Latin uti or ut ; in poetry si or o si

ut pereat positum robigine telum ; pereo, perish. positum, ?. rogigo, rust.

그 무기가 녹슬어 버렸더라면

o si angulus ille accedat

아 만일 저 모서리가 온다면

si nunc se nobis ille aureus ramus ostendat

만일 지금 우리에게 저 황금 가지가 그 자신을 보여준다면.

note 2. ac venerata Ceres, ita culmo surgeret alto

            그리고 케레스는 기원했다, 높은 꽃자루로 일어서기를?

velim and vellem

velim tibi persuadeas

그대가 그대 자신을 설득하기를

de Menedemo vellem verum fuisset, de regina velim verum sit

메네데무스에 대하여 그것이 진실이었기를, 여왕에 대하여 그것이 그러하기를

nollem accidisset tempus

그 시간이 결코 오지 않기를

mallem Cerberum metueres

차라리 그대가 케르베루스를 두려워 하기를

Deliberative Subjunctive. (272p)

doubt, indignation / impossibility

quid agam, iudices? quo me vertam

내가 무엇을 하겠는가, 판관들이여? 나는 어디로 돌아서겠는가

etiamne eam salutem

내가 그녀를 반기겠는가

quid hoc homine facias? quod supplicium dignum libidini eius invenias

그대는 이 사람과 무엇을 하겠는가? 그대는 그의 격정에 어떤 적절한 처벌을 고안하겠는가?

an ego non venirem

아니면 내가 오지 않겠는가

quid dicerem

내가 무엇을 말하겠는가

quis enim celaverit ignem

누가 불꽃을 감추겠는가

exclamation

mihi umquam bonorum praesidium defuturum putarem

선한 이들의 도움이

Potential Subjunctive. (273p)

cautious or modest assertions. 1st-singular saying, thinking, or wishing

pace tua dixerim

haud sciam an

tu velim sic existimes

certum affirmare non ausim

vellem, nollem, mallem

vellem adesset M. Antonius

indifinite 2nd-singular saying, thinking, or wishing

credas non de puero scriptum sed a puero

crederes victos

reos diceres

videres susurros

freto assimilare possis

other verbs, in all persons

nil ego contulerim iucundo sanus amico

fortunam citius reperias quam retineas

aliquis dicat

forsitan, perhaps

forsitan quaeratis qui iste terror sit

forsitan temere fecerim

fortasse, perhaps

quaeres fortasse

-작성중-