Sunt delicta tamen quibus ignovisse velimus;
nam neque chorda sonum reddit quem vult manus et mens
[poscentique gravem persaepe remittit acutum]
nec semper feriet quodcumque minabitur arcus.
그러나 우리가 누구에게는 잊혀졌기를 바랄 그러한 과오들이 있다;
왜냐하면 현이 손과 마음이 바라는 소리를 반영하지도 않고
[무거운 소리를 바라는 자에게도 매우 자주 날카로운 소리를 되돌려 준다]
활이 가리켜질 그 곳을 언제나 치지도 않기 때문이다.
verum ubi plura nitent in carmine, non ego paucis
offendar maculis, quas aut incuria fudit
aut humana parum cavit natura. quid ergo est?
사실 노래(시) 속에 많은 것들이 반짝이는 곳에서, 나 자신은
약간의 흠들에 의해서 감정을 상하게 되지 않는다, 그 흠들을 부주의가 흘렸거나
아니면 인간적 본성들은 거의 피할 수 없었던. 그래서 뭔가?

ut scriptor si peccat idem librarius usque,
quamvis est monitus, venia caret; ut citharoedus
ridetur chorda qui semper oberrat eadem:
만일 내내 같은 잘못을 저지르는 필사가처럼,
경고들이 얼마나 있었건, 양해를 구함이 없는; 하피스트(하프 연주자)처럼
언제나 똑같은 식으로 잘못을 저지르는, 현으로 비웃음을 사는:

sic mihi qui multum cessat fit Choerilus ille,
quem bis terve bonum cum risu miror; et idem
indignor quandoque bonus dormitat Homerus;
그래서 많이 게으른 나에게 저 코에릴루스가 생긴다,
그의 두 세 개의 좋은 것을 웃음과 함께 내가 놀라워 하는; 그리고 같은 내가
훌륭한 호메로스가 졸려 할 때 경시한다;

*Choerilus
 An epic poet from Iasos in Caria, a court poet to Alexander the Great.
BkIIEpI:214-244 He was paid in gold for the (few) lines Alexander considered worthy.
AP:333-365 Horace’s example of a poet with a few golden lines amongst the dross.

verum operi longo fas est obrepere somnum.
사실 오랜 일에 잠이 몰래 다가오는 것은 맞는 말이다.

-蟲-
Grais ingenium, Grais dedit ore rotundo
Musa loqui, praeter laudem nullius avaris.
그리스인들에게 심성을, 그리스인들에게 둥근 입으로
무사여신은 말하도록 해주었다, 찬사 외에 다른 어떤 것도 바라지 않는 자들에게.
Romani pueri longis rationibus assem
discunt in partis centum diducere. 'dicat
filius Albani: si de quincunce remota est
uncia, quid superat? poteras dixisse.' 'triens.' 'eu!
rem poteris servare tuam. redit uncia: quid fit?'
로마의 젊은이들은 긴 추론들로 1아스를
백 개의 부분으로 나누는 일을 배운다. '말해다오
알바누스의 아들이여: 만일 5/12아스에 대해서
1/12아스가 제해진다면, 무엇이 남겠는가? 그대는 말할 수 있다.' '4/12(1/3)아스입니다.' '잘했다!
그대는 그대의 재산을 지킬 수 있을 것이다. 1/12아스가 돌아온다: 어떻게 되는가?'
'semis.' an, haec animos aerugo et cura peculi
cum semel imbuerit, speremus carmina fingi
posse linenda cedro et levi servanda cupresso?
'1/2아스입니다.' 혹은, 재산에 대한 이 좀먹는 고민과 근심이 마음들을
일단 적신다면, 우리는 희망하겠는가 시들이 이루어질 수 있기를
시더유로 기름칠되고 가벼운 사이프러스 잎으로 보호되기를?

-蟲-
Nec sic incipies ut scriptor cyclicus olim:
그대는 그렇게 서사시인처럼 언젠가 말하지도 말라:

'fortunam Priami cantabo et nobile bellum.'
'나는 프리아모스 왕의 운명과 숭고한 전투를 노래하리라.'

quid dignum tanto feret hic promissor hiatu?
그렇게나 입을 벌린 이 약속에 걸맞는 무엇을 내놓겠는가?
hiatu : hio. supine abl.

parturient montes, nascetur ridiculus mus.
산들이 몸을 풀고, 우스꽝스러운 쥐가 태어나리라.

quanto rectius hic qui nil molitur inepte!
아무런 걸맞지 않는 노고도 하지 않는 자는 그 얼마나 올바른가!

'dic mihi, Musa, virum, captae post tempora Troiae
 qui mores hominum multorum vidit et urbis.'
'제게 말씀해 주소서, 무사여신이시여, 그 사내를, 사로잡힌 트로이아의 그 시간 이후
 여러 사람들의 모습들을 보고 도시들을 본 그를.'

non fumum ex fulgore, sed ex fumo dare lucem
cogitat, ut speciosa dehinc miracula promat,
Antiphaten, Scyllamque et cum Cyclope Charybdin.
그는 불꽃에서 연기를 내놓음을 생각하지 않지만, 연기로부터 빛을 내놓음을
생각한다, 장차 그럴듯한 기적을 내놓도록,
안티파테스를, 그리고 스킬라를 퀴클롭스와 함께 카리브디스를.

-蟲-
Res gestae regumque ducumque et tristia bella
quo scribi possent numero, monstravit Homerus.
신들과 영웅들의 위업들 그리고 눈물을 자아내는 전쟁들이
어떠한 운율로 기록될 수 있을는지, 호메로스는 보여주었다. → 헥사메타
Versibus impariter iunctis querimonia primum, 75
post etiam inclusa est voti sententia compos;
최초에 엇박 2행 연구들에서는 탄원시(추모시)가,
그 다음에는 기원에 걸맞은 말이 포함된다;

quis tamen exiguos elegos emiserit auctor,
grammatici certant et adhuc sub iudice lis est.
비록 어떤 창작자가 소(小)비극들을 내놓았는지,
문법학자들이 다투고 아직까지 재판 아래의 다툼이라 할지라도. → 엘레기우스
exiguos elegos : impariter iunctis

Archilochum proprio rabies armavit iambo;
광기가 고유한 운율로 아르킬로쿠스를 무장하였다;
hunc socci cepere pedem grandesque cothurni 80
alternis aptum sermonibus et popularis
vincentem strepitus et natum rebus agendis.
이 운율은 희극과 거대한 비극에 맞고
서로 대화함에 또한 맞으며 대중들의
소란을 이기고 연기의 일들에 타고났다. → 이암부스

-蟲-

73. res gestae, etc.: Horace, having finished the matter of diction, comes to the choice of metre. One can hardly see why this topic was inserted unless it was intended to be learned by heart by one the Pisos. Those enumerated are the Hexameter (vv. 73, 74), Elegiac (vv. 75-78), the Iambic metres (vv. 79-82), Lyric metres (vv. 83-85).

75. impariter: only found here. Cf. "unequally yoked together." querimonia, etc.: i.e. the elegy was originally the lament of hapless love, but afterwards used also for other amatory strains.

77. quis tamen, etc.: accounts vary between Archilochus, Mimnermus, and Callinus. exiguos, light, in matter, as opposed to the heroic strain.

79. proprio: i.e. his own invention, as it was supposed.

80. hunc, etc.: i.e. it was afterwards adopted by the drama, in Comedy (socci) and Tragedy (cothurni).

81. alternis, etc.: cf. qui [Aristoteles] indicat heroum numerum grandiorem quam desideret soluta oratio, iambum autem nimis e volgari esse sermone, Cic. Orator, 57. 192; and at comicorum senarii propter similitudinem sermonis sic saepe sunt abiecti, ut non numquam vix in eis numerus et versus intellegi possit, ibid. 55. 184.

82. rebus agendis: i.e. the imitated actual life of the stage.

Homer’s shown the metre in which the deeds of captains
호메로스는 보여주었다 장군들과 왕들의 업적들,
And kings, and the sorrows of war, may be written.
그리고 전쟁의 비극들이 쓰여질 운율을.
First, lament was captured in elegiac couplets,
처음에, 운율은 비가 연구들에서 포착되었고,
Then, expressions of thanks for prayers granted, too:
다음으로, 마찬가지로 감사의 표현들이 기원들에 받아들여졌다:
Scholars dispute, though without final agreement,
학자들은 논쟁한다, 비록 궁극적인 동의는 없을지라도,
As to who first composed short elegies in this metre.
이 운율 속에서 처음으로 단편 비극들을 구성하였던 자에 대해.
Anger armed Archilochus with his own iambus:
분노는 아킬로쿠스를 그 자신의 운율로 무장하였다:
His foot fitted both comic sock and tragic buskin,
그의 다리는 희극의 실내화와 비극의 반장화 모두에 맞았고,
Suited to dialogue, able to overcome the noise
대화에 적합하였다, 구렁의 소음을 극복할 수 있도록,
Of the pit, and naturally appropriate to action.
그리고 자연스럽게 행위에 어울린다.
1 Humano capiti cervicem pictor equinam
iungere si velit et varias inducere plumas
undique collatis membris, ut turpiter atrum
desinat in piscem mulier formosa superne,
5 spectatum admissi risum teneatis, amici?
credite, Pisones, isti tabulae fore librum
persimilem cuius, velut aegri somnia, vanae
fingentur species, ut nec pes nec caput uni
reddatur formae.‘ pictoribus atque poetis
10 quidlibet audendi semper fuit aequa potestas‘.
scimus, et hanc veniam petimusque damusque vicissim;
sed non ut placidis coeant immitia, non ut
serpentes avibus geminentur, tigribus agni.

1 손 서툰 화가가 사람 머리에 말 모가지를
붙여놓고 만약 온갖 짐승 팔다리를 주어다 달며
별의별 새털들을 덧대어, 아랫도리는 거무데데
꼴사나운 생선인데 우를 보니 곱상한 여인이라면
5 친구들아, 이를 보고 웃음을 참을 재간이 있겠습니까?
이렇게 괴발개발 그린 그림과 꼭 닮은 책이 분명코
있으리다. 열병앓이 얼뜬 꿈꾸듯, 그 책 속에
어이없는 망상을 늘어놓아 결국 우아래에
조화로운 태가 바이 없으리다. ‘ 화가나 시인이나 똑같이
10 뭐든 원하는 대로 할 권리를 늘 갖노라’하였습니까?
나도 익히 아는 바, 주장하는 바, 양해하는 바입니다.
허나 순한 것을 흉한 것과 짝 지우며, 뱀을 새와,
호랑이를 양과 어르게 하는 것까지는 아니올시다.
<번역 김진식. 출처 : http://www.antiquus.co.kr/ >


Inceptis gravibus plerumque et magna professis
purpureus, late qui splendeat, unus et alter
assuitur pannus, cum lucus et ara Dianae
et properantis aquae per amoenos ambitus agros,
aut flumen Rhenum aut pluvius describitur arcus.
sed nunc non erat his locus. et fortasse cupressum
scis simulare: quid hoc, si fractis enatat exspes
navibus aere dato qui pingitur? amphora coepit
institui: currente rota cur urceus exit?
denique sit quidvis, simplex dumtaxat et unum.
묵직하고도 아주 많은 것으로 시작하고 대단한 것을 약속하고서
한 두 개 붉은 천쪼가리가, 그것은 널리 반짝일 터인데,
기워진다, 디아나 여신의 숲과 제단이
그리고 아름다운 들판을 휘감아 빠르게 흐르는 강이나
아니면 레누스 강 또는 비를 부르는 무지개가 그려질 때에.
그러나 지금 이것들에게는 자리가 아니었다. 그리고 아마도 사이프러스 나무를
그대는 따라 그릴 줄 알 테지만: 이것은 무엇인가, 만일 난파한 배들로부터 희망도 없이
헤엄쳐 달아나는 자가 값을 받은 자에게 그림을 받는다면? 항아리를
빚기 시작했는데: 어째서 물레를 재촉하여 주전자가 나오는가?
결국 그대가 바라는 대로일 터이나, 단일한 것이 다만 또 단 하나이다.

-蟲-

+ Recent posts