ΕΡΜ. "Λυσιτελοῦν" δὲ τί δή;
"뤼시텔룬(이익을 준다)"는 그럼 어떤가요?
ΣΩ. Ἔοικεν, ὦ Ἑρμόγενες, οὐχὶ καθάπερ οἱ κάπηλοι
αὐτῷ χρῶνται, ἐὰν τὸ ἀνάλωμα ἀπολύῃ, οὐ ταύτῃ λέγειν
μοι δοκεῖ τὸ "λυσιτελοῦν," ἀλλ᾿ ὅτι τάχιστον ὂν τοῦ ὄντος c
ἵστασθαι οὐκ ἐᾷ τὰ πράγματα, οὐδὲ τέλος λαβοῦσαν τὴν
φορὰν τοῦ φέρεσθαι στῆναί τε καὶ παύσασθαι, ἀλλ᾿ ἀεὶ λύει
αὐτῆς ἄν τι ἐπιχειρῇ τέλος ἐγγίγνεσθαι, καὶ παρέχει
ἄπαυστον καὶ ἀθάνατον αὐτήν, ταύτῃ μοι δοκεῖ ἐπιφημί- 5
σαι τὸ ἀγαθὸν λυσιτελοῦν· τὸ γὰρ τῆς φορᾶς λύον τὸ
τέλος "λυσιτελοῦν" καλέσαι. "ὠφέλιμον" δὲ ξενικὸν
τοὔνομα, ᾧ καὶ Ὅμηρος πολλαχοῦ κέχρηται, τῷ "ὀφέλ-
λειν"· ἔστι δὲ τοῦτο τοῦ αὔξην ποιεῖν ἐπωνυμία.
그럴 듯하기로는, 헤르모게네스, 마치 상인들이 그 단어를
가격을 지불하는 경우에 사용하는 것처럼 그런 식으로
"뤼시텔룬"을 논한다고는 내게 여겨지지 않고, 오히려
있는 것 중에 가장 빠른 것으로 있어서 사태들이 멈추어
서도록 내버려두지 않고, 이동이 그 이동함의 완결을 취하여
멈추어 서게도 정지하게도 내버려두는 게 아니라, 모종의
완결이(텔로스) 그 운동 안에 생겨나려 한다면 매번
해체한다는(뤼오) 점에서, 이런 식으로 좋은 것을 이득을
주는 것이라 이름 붙인 것이라 여겨진다네. 운동의 완결을
해체하는 것을 "뤼시텔룬"이라 불렀단 말이지. "오펠리몬"은
외래의 명칭이라, 호메로스께서도 여러 곳에서 "오펠레인"이라
사용하신 것이고. 그런데 이는 증가를 만든다(아욱센 포이에인)는
것에서 온 명칭이지.
ΕΡΜ. Τὰ δὲ δὴ τούτων ἐναντία πῶς ἔχει ἡμῖν; d
그럼 그것들의 반대인 것들은 어떠한가요?
ΣΩ. Ὅσα μὲν ἀπόφησιν αὐτῶν, ὥς γέ μοι δοκεῖ, οὐδὲν
δεῖ ταῦτα διεξιέναι.
그것들에 대해 부정하는 것들, 이런 것들은 적어도 내게
여겨지기로는 전혀 상술할 필요가 없네.
ΕΡΜ. Ποῖα ταῦτα;
그것들이 어떤 것들인가요?
ΣΩ. "Ἀσύμφορον" καὶ "ἀνωφελὲς" καὶ "ἀλυσιτελὲς" 5
καὶ "ἀκερδές."
"아쉼포론"과 "아노펠레스" 그리고 "아뤼시텔레스"와
"아케르데스"라네.
ΕΡΜ. Ἀληθῆ λέγεις.
참된 말씀이십니다.
ΣΩ. Ἀλλὰ "βλαβερόν" γε καὶ "ζημιῶδες."
허나 "블라베론(해로운 것)"과 "제미오데스(손해를 주는 것)"는
상술할 필요가 있네.
ΕΡΜ. Ναί.
네.
ΣΩ. Καὶ τὸ μέν γε "βλαβερὸν" τὸ βλάπτον τὸν ῥοῦν 10
εἶναι λέγει· τὸ δὲ "βλάπτον" αὖ σημαίνει βουλόμενον e
ἅπτειν· τὸ δὲ ἅπτειν καὶ δεῖν ταὐτόν ἐστι, τοῦτο δὲ
πανταχοῦ ψέγει. τὸ βουλόμενον οὖν ἅπτειν ῥοῦν
ὀρθότατα μὲν ἂν εἴη "βούλαπτεροῦν," καλλωπισθὲν δὲ
καλεῖσθαί μοι φαίνεται "βλαβερόν." 5
어쨌든 "블라베론"은 흐름을 방해하는 것임을(블랖톤)
말하지. 그런데 이번엔 "블랖톤"은 붙들고자(합토)
의도하는(불로마이) 것을 의미한다네. 헌데 붙잡는다는
것과 묶는다는 것은(데오) 같은 것이고, 이런 것은 온갖
곳에서 비난하지. 그러므로 흐름을 붙들고자 의도하는
것은 아주 옳게도 "불랖테룬"일 테고, 이 이름이 치장되어
"블라베론"이라 불리는 것이라 내게는 여겨진다네.
ΕΡΜ. Ποικίλα γέ σοι, ὦ Σώκρατες, ἐκβαίνει τὰ
ὀνόματα. καὶ γὰρ νῦν μοι ἔδοξας ὥσπερ τοῦ τῆς Ἀθηνάας
νόμου προαύλιον στομαυλῆσαι, τοῦτο τὸ ὄνομα προειπὼν
τὸ "βουλαπτεροῦν." 418a
당신에게 등장하는 이름들이 다채롭기도 하네요, 소크라테스.
그야 지금도 제게는 당신께서 마치 아테나 여신을 위해 작곡된
아울로스 서곡을 따라하는 입모양은 하신 듯이 여겨졌으니까요,
"불랖테룬"이란 이 이름을 선언하시면서 말이에요.
ΣΩ. Οὐκ ἐγώ, ὦ Ἑρμόγενες, αἴτιος, ἀλλ᾿ οἱ θέμενοι τὸ
ὄνομα.
그건 내 탓이 아니라, 헤르모게네스, 그 이름을 정한 자들 탓이라네.
ΕΡΜ. Ἀληθῆ λέγεις· ἀλλὰ δὴ τὸ "ζημιῶδες" τί ἂν εἴη;
맞는 말씀이십니다. 허나 그럼 "제미오데스"는 무엇일까요?
ΣΩ. Τί δ᾿ ἂν εἴη ποτὲ "ζημιῶδες"; θέασαι, ὦ Ἑρμό- 5
γενες, ὡς ἐγὼ ἀληθῆ λέγω λέγων ὅτι προστιθέντες γράμ-
ματα καὶ ἐξαιροῦντες σφόδρα ἀλλοιοῦσι τὰς τῶν
ὀνομάτων διανοίας, οὕτως ὥστε σμικρὰ πάνυ παραστρέ-
φοντες ἐνίοτε τἀναντία ποιεῖν σημαίνειν. b
"제미오데스"란 도대체 무엇일까?
οἷον καὶ ἐν τῷ b
"δέοντι"· ἐνενόησα γὰρ αὐτὸ καὶ ἀνεμνήσθην ἄρτι ἀπὸ
τοῦδε ὅ ἔμελλόν σοι ἐρεῖν ὅτι ἡ μὲν νέα φωνὴ ἡμῖν ἡ καλὴ
αὕτη καὶ τοὐναντίον περιέτρεψε μηνύειν τὸ "δέον" καὶ τὸ
"ζημιῶδες," ἀφανίζουσα ὅτι νοεῖ, ἡ δὲ παλαιὰ ἀμφότερον 5
δηλοῖ ὃ βούλεται τοὔνομα.
ΕΡΜ. Πῶς λέγεις;
ΣΩ. Ἐγώ σοι ἐρῶ. οἶσθα ὅτι οἱ παλαιοὶ οἱ ἡμέτεροι τῷ
ἰῶτα καὶ τῷ δέλτα εὖ μάλα ἐχρῶντο, καὶ οὐχ ἥκιστα αἱ
γυναῖκες, αἵπερ μάλιστα τὴν ἀρχαίαν φωνὴν σῴζουσι. νῦν c
δὲ ἀντὶ μὲν τοῦ ἰῶτα ἢ εἶ ἢ ἦτα μεταστρέφουσιν, ἀντὶ δὲ
τοῦ δέλτα ζῆτα, ὡς δὴ μεγαλοπρεπέστερα ὄντα.
ΕΡΜ. Πῶς δή;
ΣΩ. Οἷον οἱ μὲν ἀρχαιότατοι "ἱμέραν" τῆν ἡμέραν 5
ἐκάλουν, οἱ δὲ "ἑμέραν," οἱ δὲ νῦν "ἡμέραν."
ΕΡΜ. Ἔστι ταῦτα.
ΣΩ. Οἶσθα οὖν ὅτι μόνον τοῦτο δηλοῖ τὸ ἀρχαῖον ὄνομα
τὴν διάνοιαν τοῦ θεμένου; ὅτι γὰρ ἀσμένοις τοῖς ἀνθρώποις
καὶ ἱμείρουσιν ἐκ τοῦ σκότους τὸ φῶς ἐγίγνετο, ταύτῃ d
ὠνόμασαν "ἱμέραν."
ΕΡΜ. Φαίνεται.
ΣΩ. Νῦν δέ γε τετραγῳδημένον οὐδ᾿ ἂν κατανοήσαις
ὅτι βούλεται ἡ "ἡμέρα." καίτοι τινὲς οἴονται, ὡς δὴ ἡ
ἡμέρα ἥμερα ποιεῖ, διὰ ταῦτα ὠνομάσθαι αὐτὴν οὕτως. 5
ΕΡΜ. Δοκεῖ μοι.
ΣΩ. Καὶ τό γε "ζυγὸν" οἶσθα ὅτι "δυαγὸν" οἱ παλαιοὶ
ἐκάλουν.
ΕΡΜ. Πάνυ γε.
ΣΩ. Καὶ τὸ μέν γε "ζυγὸν" οὐδὲν δηλοῖ, τὸ δὲ τοῖν 10
δυοῖν ἕνεκα τῆς δέσεως ἐς τὴν ἀγωγὴν ἐπωνόμασται e
"δυαγὸν" δικαίως· νῦν δὲ "ζυγόν." καὶ ἄλλα πάμπολλα
οὕτως ἔχει.
ΕΡΜ. Φαίνεται.
ΣΩ. Κατὰ ταὐτὰ τοίνυν πρῶτον μὲν τὸ "δέον" οὕτω 5
λεγόμενον τοὐναντίον σημαίνει πᾶσι τοῖς περὶ τὸ ἀγαθὸν
ὀνόμασιν· ἀγαθοῦ γὰρ ἰδέα οὖσα τὸ δέον φαίνεται δεσμὸς
εἶναι καὶ κώλυμα φορᾶς, ὥσπερ ἀδελφὸν ὂν τοῦ βλα-
βεροῦ.
ΕΡΜ. Καὶ μάλα, ὦ Σώκρατες, οὕτω φαίνεται. 10
ΣΩ. Ἀλλ᾿ οὐκ ἐὰν τῷ ἀρχαίῳ ὀνόματι χρῇ, ὃ πολὺ
μᾶλλον εἰκός ἐστιν ὀρθῶς κεῖσθαι ἢ τὸ νῦν, ἀλλ᾿ ὁμολο- 419a
γήσει τοῖς πρόσθεν ἀγαθοῖς, ἐὰν ἀντὶ τοῦ εἶ τὸ ἰῶτα ἀπο-
διδῷς, ὥσπερ τὸ παλαιόν· διϊὸν γὰρ αὖ σημαίνει, ἀλλ᾿ οὐ
δέον, τἀγαθόν, ὅπερ δὴ ἐπαινεῖ.
καὶ οὕτω οὐκ ἐναντιοῦται
αὐτὸς αὑτῷ ὁ τὰ ὀνόματα τιθέμενος, ἀλλὰ "δέον" καὶ 5
"ὠφέλιμον" καὶ "λυσιτελοῦν" καὶ "κερδαλέον" καὶ
"ἀγαθὸν" καὶ "συμφέρον" καὶ "εὔπορον" τὸ αὐτὸ φαίνε-
ται ἑτέροις ὀνόμασι σημαῖνον, τὸ διακοσμοῦν καὶ διιὸν
πανταχοῦ ἐγκεκωμιασμένον, τὸ δὲ ἴσχον καὶ δοῦν ψεγό- b
μενον.
καὶ δὴ καὶ τὸ "ζημιῶδες," ἐὰν κατὰ τὴν ἀρχαίαν
φωνὴν ἀποδῷς ἀντὶ τοῦ ζῆτα δέλτα, φανεῖταί σοι κεῖσθαι
τὸ ὄνομα ἐπὶ τῷ δοῦντι τὸ ἰόν, ἐπονομασθὲν "δημιῶδες."
ΕΡΜ. Τί δὲ δὴ "ἡδονὴ" καὶ "λύπη" καὶ "ἐπιθυμία" 5
καὶ τὰ τοιαῦτα, ὦ Σώκρατες;
ΣΩ. Οὐ πάνυ χαλεπά μοι φαίνεται, ὦ Ἑρμόγενες. ἥ τε
γὰρ "ἡδονή," ἡ πρὸς τὴν ὄνησιν ἔοικε τείνουσα πρᾶξις
τοῦτο ἔχειν τὸ ὄνομα―τὸ δέλτα δὲ ἔγκειται, ὥστε "ἡδονὴ"
ἀντὶ "ἡονῆς" καλεῖται―ἥ τε "λύπη" ἀπὸ τῆς διαλύσεως c
τοῦ σώματος ἔοικεν ἐπωνομάσθαι ἣν ἐν τούτῳ τῷ πάθει
ἴσχει τὸ σῶμα. καὶ ἥ γε "ἀνία" τὸ ἐμποδίζον τοῦ ἰέναι.
ἡ δὲ
"ἀλγηδὼν" ξενικόν τι φαίνεταί μοι ἀπὸ τοῦ ἀλγεινοῦ
ὠνομασμένον. 5
"ὀδύνη" δὲ ἀπὸ τῆς ἐνδύσεως τῆς λύπης 5
κεκλημένῃ ἔοικεν.
"ἀχθηδὼν" δὲ καὶ παντὶ δῆλον ἀπει-
κασμένον τὸ ὄνομα τῷ τῆς φορᾶς βάρει.
"χαρὰ" δὲ τῇ
διαχύσει καὶ εὐπορίᾳ τῆς ῥοῆς τῆς ψυχῆς ἔοικε κεκλη-
μένῃ. d
"τέρψις" δὲ ἀπὸ τοῦ τερπνοῦ· τὸ δὲ "τερπνὸν" ἀπὸ d
τῆς διὰ τῆς ψυχῆς ἕρψεως πνοῇ ἀπεικασθὲν κέκληται, ἐν
δίκῃ μὲν ἂν "ἕρπνουν" καλούμενον, ὑπὸ χρόνου δὲ
"τερπνὸν" παρηγμένον.
"εὐφροσύνη" δὲ οὐδὲν προσδεῖται
τοῦ διότι ῥηθῆναι· παντὶ γὰρ δῆλον ὅτι ἀπὸ τοῦ εὖ τοῖς 5
πράγμασι τὴν ψυχὴν συμφέρεσθαι τοῦτο ἔλαβε τὸ
ὄνομα, "εὐφεροσύνην" τό γε δίκαιον· ὅμως δὲ αὐτὸ
καλοῦμεν "εὐφροσύνην."
οὐδ᾿ "ἐπιθυμία" χαλεπόν· τῇ
γὰρ ἐπὶ τὸν θυμὸν ἰούσῃ δυνάμει δῆλον ὅτι τοῦτο
ἐκλήθη τὸ ὄνομα. e
"θυμὸς" δὲ ἀπὸ τῆς θύσεως καὶ ζέσεως e
τῆς ψυχῆς ἔχοι ἂν τοῦτο τὸ ὄνομα.
ἀλλὰ μὴν "ἵμερός" γε
τῷ μάλιστα ἕλκοντι τὴν ψυχὴν ῥῷ ἐπωνομάσθη· ὅτι γὰρ
ἱέμενος ῥεῖ καὶ ἐφιέμενος τῶν πραγμάτων, καὶ οὕτω 420a
δὴ ἐπισπᾷ σφόδρα τὴν ψυχὴν διὰ τὴν ἕσιν τῆς ῥοῆς, ἀπὸ
ταύτης οὖν πάσης τῆς δυνάμεως "ἵμερος" ἐκλήθη.
καὶ μὴν
"πόθος" αὖ καλεῖται σημαίνων οὐ τοῦ παρόντος εἶναι
ἀλλὰ τοῦ ἄλλοθί που ὄντος καὶ ἀπόντος, ὅθεν "πόθος" 5
ἐπωνόμασται ὃς τότε, ὅταν παρῇ οὗ τις ἐφίετο, "ἵμερος"
ἐκαλεῖτο· ἀπογενομένου δὲ ὁ αὐτὸς οὗτος "πόθος" ἐκλήθη.
"ἔρως" δέ, ὅτι ἐσρεῖ ἔξωθεν καὶ οὐκ οἰκεία ἐστὶν ἡ ῥοὴ
αὕτη τῷ ἔχοντι ἀλλ᾿ ἐπείσακτος διὰ τῶν ὀμμάτων, διὰ b
ταῦτα ἀπὸ τοῦ ἐσρεῖν "ἔσρος" τό γε παλαιὸν ἐκαλεῖτο―
τῷ γὰρ οὖ ἀντὶ τοῦ ὦ ἐχρώμεθα―νῦν δ᾿ "ἔρως" κέκληται
διὰ τὴν τοῦ ὦ ἀντὶ τοῦ οὖ μεταλλαγήν. ἀλλὰ τί ἔτι οὐ
λέγεις ὅτι σκοπῶμεν; 5
-작성중-