[66] Omnino fortis animus et magnus duabus rebus maxime cernitur, quarum una in rerum externarum despicientia ponitur, cum persuasum est nihil hominem nisi quod honestum decorumque sit aut admirari aut optare aut expetere oportere, nullique neque homini neque perturbationi animi nec fortunae succumbere.
전반적으로 용맹하고도 강대한 영혼은 두 가지의 것들로 가장 잘 분간된다, 그 둘 중 하나는 외적인 사태들에 대한 경멸에 정위된다, 만일 honestas하고 영광스럽기 때문이 아니라면 사람이 아무것도 감탄하지도 바라지도 요구하지도 명령하지도 않도록 설득된(확신한) 때, 또한 그 누구도 인간에게든 영혼의 동요에게든 운명의 동요에게든 굴복하지 않도록 설득된(확신한) 때.
despicientia : descipio. look down on/over. contempt.
persuasum : persuadeo pf. pass.
quod + sit : nisi potential.
perturbationi : perturbatio. dat. disturbance, commotion
succumbere : succumbo inf. sub+cumbo. yield.

Altera est res, ut cum ita sis affectus animo, ut supra dixi, res geras magnas illas quidem et maxime utiles, sed ut vehementer arduas plenasque laborum et periculorum cum vitae, tum multarum rerum, quae ad vitam pertinent.
다른 하나는 다음과 같은 경우이다, 그렇게 당신이 영혼에 영향을 받았을, 위에서 말했듯, 당신이 행하도록 저런 대단한 더욱이 또 가장 유익한 일들을, 그러나 극도로 노력들과 위험들에 속하는 고되고도 넘치는 일들을, 삶만이 아니라 삶에 관련하는 많은 것들의.
ut + sis : characteristic.
geras : gero 2sg. subj.
arduas : steep, high, tall. arduous, difficult.

[67] Harum rerum duarum splendor omnis, amplitudo, addo etiam utilitatem, in posteriore est, causa autem et ratio efficiens magnos viros in priore.
이 두 가지 경우들 중 모든 광휘와 위대함은, 또한 내가 유용함을 더하여, 후자에 속하지만, 강대한 영혼들을 이룩하는 원인과 이유는 후자에 (속한다).

In eo est enim illud, quod excellentes animos et humana contemnentes facit.
왜냐하면 그 안에 저것이 있기 때문이다, 탁월한 영혼들과 인간사를 무시하는 것들(영혼들)을 만드는 것이.
contemnentes : contemno part. think little of, look down.

Id autem ipsum cernitur in duobus, si et solum id, quod honestum sit, bonum iudices et ab omni animi perturbatione liber sis.
하지만 그것 자체는 두 가지로 구분된다, 만일 유일하게 그것만을, honestas한 것이기에, 당신이 좋은 것이라 판단한다면 그리고 영혼의 모든 동요로부터 당신이 자유로울 것이라면.

Nam et ea, quae eximia plerisque et praeclara videntur, parva ducere eaque ratione stabili firmaque contemnere fortis animi magnique ducendum est, et ea, quae videntur acerba, quae multa et varia in hominum vita fortunaque versantur, ita ferre, ut nihil a statu naturae discedas, nihil a dignitate sapientis.
왜냐하면 그것들도, 대다수에게 특출나고 빛나 보이는 것들을, 거의 언급하지 않는 일과 또 그러한 것들을 안정되고 확고한 이유로 무시하는 일이 용맹하고 강대한 영혼에 대해 생각되어야 하고, 그것들도, 거칠어 보이는 것들, 인간들의 삶과 운명을 중심으로 하는 많고도 다양한 것들도, 그렇게 고려하는 일이, 본성(자연)의 척도로부터 아무것도 당신이 엇나가지 않도록, 지혜로운 자의 적도로부터도 전혀 엇나가지 않도록(영혼에 대해 생각되어야 하기 때문이다).

robusti animi est magnaeque constantiae.
굳세고도 강대한 영혼들은 항구적이다.


[68] Non est autem consentaneum, qui metu non frangatur, eum frangi cupiditate, nec qui invictum se a labore praestiterit, vinci a voluptate.
하지만 적절하지 못하다, 두려움에 무너지지 않을, 그 사람이 욕망에 무너진다는 것, 또는 노역에 의해 정복되지 않는 그 자신으로서 보여주었을, 그 사람이 즐거움에 의해 정복된다는 것은.
consentaneum : w. est. it is fitting/reasonable/consistent.
frangatur : frango subj. pass. break, dishearten.
praestiterit : praesto pf. subj. present or show oneself.(as)

Quam ob rem et haec vitanda et pecuniae fugienda cupiditas; nihil enim est tam angusti animi tamque parvi quam amare divitias, nihil honestius magnificentiusque quam pecuniam contemnere, si non habeas, si habeas, ad beneficentiam liberalitatemque conferre.
그러한 것으로부터 이런 일들이 피해져야 하고 재물에 대한 욕망도 기피되어야 한다; 왜냐하면 아무것도 그만큼 편협하고 그만큼 작은 영혼에 속하지 않기 때문이다 부를 사랑하는 일 보다, 아무것도 재물보다 더 honestas하고도 더 위대하지 않다고 무시하는 일 보다, 만일 그대가 수 없든, 할 수 있든, 선행과 호의로 변화시키는 일을.
habas : habeo subj. w. inf. be in a position.
conferre : confero inf. w. ad. change.

Cavenda etiam est gloriae cupiditas, ut supra dixi; eripit enim libertatem, pro qua magnanimis viris omnis debet esse contentio.
또한 영광에 대한 욕망도 경계되어야 한다, 위에서 말했듯이; 왜냐하면 자유를 앗아가기 때문이다, 그 자유를 위해 고양된 마음의 모든 자들에게 경쟁이 있어야만 하는.
eripit : eripio. snatch away.

Nec vero imperia expetenda ac potius aut non accipienda interdum aut deponenda non numquam.
실로 권위들도 바래져야 하지 않고 오히려 때로는 취해지지 않아야 하고 혹은 언제나 체념되어야 하지는 않다.


[69] Vacandum autem omni est animi perturbatione, cum cupiditate et metu, tum etiam aegritudine et voluptate nimia et iracundia, ut tranquillitas animi et securitas adsit, quae affert cum constantiam tum etiam dignitatem.
하지만 모든 영혼의 동요로부터는 자유로워야 한다, 욕망과 두려움뿐만 아니라, 비참과 즐거움 그리고 과도한 열정으로부터도, 영혼의 고요와 평정이 도래하도록, 그것이 항구함만이 아니라 적도까지도 가져오는.

Multi autem et sunt et fuerunt, qui eam, quam dico, tranquillitatem expetentes a negotiis publicis se removerint ad otiumque perfugerint, in his et nobilissimi philosophi longeque principes et quidam homines severi et graves, nec populi nec principum mores ferre potuerunt vixeruntque non nulli in agris delectati re sua familiari.
하지만 많은 이들이 있고 또 있게 될 것이다, 그들이 그것을, 내가 말하는 것을, 고요를 바라며 공화국의 문제들로부터 자신을 떼어 놓고 여가로 달아나기도 한, 이러한 자들에 가장 저명하고도 대단히 으뜸가는 철학자들과 엄격하고도 진중한 어떤 사람들이, 백성의 관습이든 지도자들의 관습이든 견디지도 못했고 그 누구도 시골들에서 그 자신의 사유 재산으로 기뻐하며 살지도 않았던 그런 자들이.
removerint : removeo pf. subj.
re + familiari : property.

[70] His idem propositum fuit quod regibus, ut ne qua re egerent, ne cui parerent, libertate uterentur, cuius proprium est sic vivere ut velis.
이 사람들에게 똑같은 것이 계획되었다 왕들에게의 것과, 어떤 것으로도 결여하지 않게끔, 누구에게도 따르지 않게끔, 자유를 가지고 향유하도록, 그것들의 고유한 바가 당신이 바랄 그러한 삶인.
egerent : egeo impf. subj. lack.
parerent : pareo. obey.
uterentur : utor. w. abl. enjoy of.

Quare cum hoc commune sit potentiae cupidorum cum his, quos dixi, otiosis, alteri se adipisci id posse arbitrantur, si opes magnas habeant, alteri si contenti sint et suo et parvo.
그러므로 이것이 공통으로 속할 것이기에 힘에 열광하는 자들에 이 사람들과 함께, 내가 말했던 자들, 한가로운 자들에게, 어떤 자들은 그들 자신들이 그것을 얻을 수 있으리라 생각하고, 만일 그들이 대단한 권력을 가진다면, 다른 이들은 만일 그 자신의 것이자 적은 것에 만족한다면 (얻을 수 있으리라 생각한다).
adipisci : adipiscor inf. gain, secure, win, obtain.

In quo neutrorum omnino contemnenda sententia est, sed et facilior et tutior et minus aliis gravis aut molesta vita est otiosorum, fructuosior autem hominum generi et ad claritatem amplitudinemque aptior eorum, qui se ad rem publicam et ad magnas res gerendas accomodaverunt.
그 어느 쪽에서든 전적으로 그 생각은 무시되어야 하지만, 더 쉽고 더 안전하고 다른 이들보다 덜 부담스럽거나 걱정스러운 삶이 한가로운 자들에게 속하지만, 더욱 유익한 삶이 인류에 속하고 고명함과 저명함에 더욱 적합한 삶이 그들에 속한다, 그들 자신들을 공화국과 다루어져야 하는 대단한 일들에 맞춘 사람들.


[71] Quapropter et iis forsitan concedendum sit rem publicam non capessentibus, qui excellenti ingenio doctrinae sese dediderunt, et iis, qui aut valitudinis imbecillitate aut aliqua graviore causa impediti a re publica recesserunt, cum eius administrandae potestatem aliis laudemque concederent.
그 이유로 저들에게도 아마 공화국에 참여하지 않도록 허용되어야 하고, 그들이 특출난 재능으로 그들 스스로 학문에 헌신한, 저들에게도, 그들이 건강의 약함이나 다른 어떤 중대한 이유로 공화국의 일에 방해를 받아 물러난, 그 일의 관리에 대한 권한과 칭송을 다른 사람들에게 양도하여서.
capessentibus : capesso part. rem publicam. engage in politics, enter public life.
recesserunt : recedo pf.
concederent : concedo impf. subj.

Quibus autem talis nulla sit causa, si despicere se dicant ea, quae plerique mirentur, imperia et magistratus, iis non modo non laudi, verum etiam vitio dandum puto.
하지만 그러한 아무런 이유도 있지 않은 그런 자들에게, 만일 그들이 스스로 그러한 것들을 멸시한다고 말한다면, 그것들을 대부분의 사람들이 경탄할, 권력들과 직위들을, 저들에게는 단지 칭송에만 주어지지 않을 뿐만아니라, 실로 내 생각에는 악덕에 주어지기까지도 해야 한다.

Quorum iudicium in eo, quod gloriam contemnant et pro nihilo putent, difficile factu est non probare, sed videntur labores et molestias, tum offensionum et repulsarum quasi quandam ignominiam timere et infamiam.
그들에 대한 판단은 그 안에서, 그들이 영광을 경시하고 아무것도 아닌 것으로 생각하는 것, 어렵게 수행된다 찬성하는 일은, 그러나 그들은 노고들과 어려움들을, 불만들과 거부들에 속하는 어떤 모욕과 불명예만큼 두려워하는 것으로 보인다.

Sunt enim qui in rebus contrariis parum sibi constent, voluptatem severissime contemnant, in dolore sint molliores, gloriam neglegant, frangantur infamia atque ea quidem non satis constanter.
왜냐하면 반대인 사태들에 있어서 충분히 자신을 유지하지 못하는 이들이 있기 때문이다, 즐거움을 가장 엄격하게 경시하는, 고통 속에서 여성스러운, 영광을 무시하는, 불명예로 낙담하고 그것들조차 충분히 지속적이지 못한.


[72] Sed iis qui habent a natura adiumenta rerum gerendarum, abiecta omni cunctatione adipiscendi magistratus et gerenda res publica est; nec enim aliter aut regi civitas aut declarari animi magnitudo potest.
그러나 저들에게 그들이

Capessentibus autem rem publicam nihilominus quam philosophis, haud scio an magis etiam, et magnificentia et despicientia adhibenda est rerum humanarum, quam saepe dico, et tranquillitas animi atque securitas, si quidem nec anxii futuri sunt et cum gravitate constantiaque victuri.


-蟲-

+ Recent posts