[46] Quoniam autem vivitur non cum perfectis hominibus planeque sapientibus, sed cum iis, in quibus praeclare agitur, si sunt simulacra virtutis, etiam hoc intellegendum puto, neminem omnino esse neglegendum, in quo aliqua significatio virtutis appareat, colendum autem esse ita quemque maxime, ut quisque maxime virtutibus his lenioribus erit ornatus, modestia, temperantia, hac ipsa, de qua multa iam dicta sunt, iustitia.
하지만 완벽한 인간들 그리고 완전히 지혜로운 자들과 더불어 살게 되진 않고, 오히려 저러한 자들과 (살게 되기) 때문에, 그들 속에서 명증하게 수행되는, 만일 탁월함의 모사들이 있다면, 또한 이것이 이해되어야 한다고 나는 생각한다, 전적으로 누구도 무시되지 않아야 한다는 것이, 그 사람 안에서 탁월함의 어떤 징후가 나타날, 하지만 더 많이 모여 살면 살수록 그만큼, 각자가 더욱 더 이러한 친절의 덕목들로써 장식될 것이고, 적도, 자제, 바로 이, 그에 대해 이미 많은 것들이 이야기된, 정의로써 (장식될 것이다).

Nam fortis animus et magnus in homine non perfecto nec sapiente ferventior plerumque est, illae virtutes bonum virum videntur potius attingere.
왜냐하면 강하고도 위대한 영혼은 완전하지도 지혜롭지도 않은 인간 안에서 주로 더욱 들끓기 때문이다, 저러한 탁월함들은 선한 자가 더욱 가까운 것으로 보인다.

Atque haec in moribus.
또한 이러한 것들은 습관 속에 있다.


[47] De benivolentia autem, quam quisque habeat erga nos, primum illud est in officio, ut ei plurimum tribuamus, a quo plurimum diligamur, sed benivolentiam non adulescentulorum more ardore quodam amoris, sed stabilitate potius et constantia iudicemus.
하지만 자비심에 대해서, 그 자비심을 각자가 우리를 위해 지닐, 첫 째로 저것이 의무 속에 있다, 그에게 가장 많이 우리가 주도록, 그에 의해 가장 많이 우리가 사랑받을, 그러나 자비심을 젊은이들의 습관으로 사랑의 어떤 열정으로써가 아니라, 오히려 안정과 지속으로 우리는 평가하도록 하자.

Sin erunt merita, ut non ineunda, sed referenda sit gratia, maior quaedam cura adhibenda est; nullum enim officium referenda gratia magis necessarium est.
그러나 만일 얻어진 것들일 것이라면, 시작되어야 할 것은 아니지만, 감사가 되돌려져야 할, 어떤 더욱 큰 주의가 기울여져야 한다; 왜냐하면 어떠한 의무도 감사를 되돌려주는 것보다 더 필요하진 않기 때문이다.


[48] Quodsi ea, quae utenda acceperis, maiore mensura, si modo possis, iubet reddere Hesiodus, quidnam beneficio provocati facere debemus?
하지만 만일 그것들을, 당신이 그것들의 사용을 받아들일, 만일 어떤 식으로든 당신이 할 수 있다면, 헤시오도스가 말했듯 돌려줄 수 있다면, 호의로써 요구받은 우리가 무엇을 행해야 하는가?

An imitari agros fertiles, qui multo plus efferunt, quam acceperunt?
비옥한 땅들을 따르는 것 아닌가, 그 땅들이 훨씬 더 많은 것을 내놓는, 받은 것보다?

Etenim si in eos, quos speramus nobis profuturos, non dubitamus, officia conferre, quales in eos esse debemus, qui iam profuerunt?
더욱이 만일 그들을 향해서라면, 우리가 그들을 우리에게 유익한 자들이기를 희망하는, 우리가 의심하지 않는, 의무들을 수행하기를, 우리는 그들에게 어떤 자들이어야 하는가, 그들이 이미 유익한?

Nam cum duo genera liberalitatis sint, unum dandi beneficii, alterum reddendi, demus necne in nostra potestate est, non reddere viro bono non licet, modo id facere possit sine iniuria.
왜냐하면 호의의 두 종류들이 있을지라도, 하나는 유익의 부여, 다른 것은 그 보답, 우리가 줄지 아닐지는 우리의 능력에 속하지만, 선한 자에게 보상하지 않음은 허용되지 않고, 그 일은 오직 부정의가 없을 때에만 가능할 것이기 때문이다.


[49] Acceptorum autem beneficiorum sunt dilectus habendi, nec dubium, quin maximo cuique plurimum debeatur.
하지만 친절의 수혜들의 구분들이 다루어져야 하고, 의심스럽지 않다, 크면 클수록 그 각각에 더 많은 것이 강요된다는 것.

In quo tamen inprimis, quo quisque animo, studio, benivolentia fecerit, ponderandum est.
그럼에도 그 안에서 첫째로, 각자에게 어떤 마음으로, 어떤 열의로, 자비를 행했는지, 재어야 한다.

Multi enim faciunt multa temeritate quadam sine iudicio, vel morbo in omnes vel repentino quodam quasi vento impetu animi incitati; quae beneficia aeque magna non sunt habenda atque ea, quae iudicio, considerate constanterque delata sunt.
왜냐하면 많은 이들이 많은 일들을 어떤 무모함으로써 판단(생각) 없이 저지르기 때문이다, 모든 이들에게 혹은 나약함으로 혹은 갑작스러운 마치 바람과 같은 어떤 자극받은 마음의 충동으로; 그러한 것들은 대단한 호의와 마찬가지로 생각되지 않아야 하고 그것들로, 판단(생각)으로, 주의깊고도 확고하게 수행된 것들로 (생각되지도 않아야 한다).

Sed in collocando beneficio et in referenda gratia, si cetera paria sunt, hoc maxime officii est, ut quisque opis indigeat, ita ei potissimum opitulari; quod contra fit a plerisque; a quo enim plurimum sperant, etiamsi ille iis non eget, tamen ei potissimum inserviunt.
그러나 호의의 내놓음에 있어서 그리고 감사의 보담함에 있어서, 만일 다른 것들이 같다면, 이것이 최선의 의무이다, 각자 도움을 필요로 하도록, 그래서 그에게 특히 도움을 주는 것이; 대다수에 의해 반대되는 일이 일어난다; 왜냐하면 그 사람으로부터 사람들이 가장 많이 기대하기 때문이다, 저 사람이 저들에게 청하지 않는다 할지라도, 그럼에도 불구하고 그에게 최대한 도움을 주는(quo-ei).


[50] Optime autem societas hominum coniunctioque servabitur, si, ut quisque erit coniunctissimus, ita in eum benignitatis plurimum conferetur.
하지만 인간의 연대와 관계가 최선으로 지켜질 것이다, 만일, 각자가 가장 밀접하게 될 것이라면, 그 사람에게 최대의 호의가 수여될 만큼.

Sed quae naturae principia sint communitatis et societatis humanae, repetendum videtur altius.
그러나 자연적 원칙들은 인간 관계와 연대에 속할 것이고, 더 위로 소급되어야 할 것으로 보인다.

Est enim primum quod cernitur in universi generis humani societate.
왜냐하면 첫 번째는 보편적 인간 종의 연대 속에서 분간되는 것이기 때문이다.

Eius autem vinculum est ratio et oratio, quae docendo, discendo, communicando, disceptando, iudicando conciliat inter se homines coniungitque naturali quadam societate, neque ulla re longius absumus a natura ferarum, in quibus inesse fortitudinem saepe dicimus, ut in equis, in leonibus, iustitiam, aequitatem, bonitatem non dicimus; sunt enim rationis et orationis expertes.
하지만 그것의 연쇄(연결)는 논증과 발화이다, 그것이 교육, 학습, 공유, 논의, 판단으로 상호간에 통합하고 인간들을 어떤 자연적인 연대로 결합시키기도 하는, 어떤 점으로도 더 멀리 우리가 야생의 본성으로부터 떨어져 있지 않다, 그것들 안에 강함이 내재한다고 종종 우리가 이야기하는, 말들에게 처럼, 사자들에게 처럼, 정의, 올바름, 선함을 우리는 이야기하지 않는다; 왜냐하면 그것들은 논증과 발화에 무관한 것들이기 때문이다.


[51] Ac latissime quidem patens hominibus inter ipsos, omnibus inter omnes societas haec est.
그리고 더욱이 가장 잘 알려져 있는 것은 인간들에게 자신들 사이에서, 모든 이들에게 모든 이들 사이에서 이러한 연대이다.

In qua omnium rerum, quas ad communem hominum usum natura genuit, est servanda communitas, ut quae discripta sunt legibus et iure civili, haec ita teneantur, ut sit constitutum e quibus ipsis, cetera sic observentur, ut in Graecorum proverbio est, amicorum esse communia omnia.
그 안에서 모든 것들의, 그것들을 인간들의 공공을 위해 사용되도록 자연이 산출한, 공공소유가 지켜져야 한다, 그것들이 배분된 것들인 듯이 국가의 법과 정의로써, 이것이 그렇게 이해된다, 그것들 자체로부터 정립되었던 것처럼, 그래서 다른 것들이 여겨질, 그리스의 격언에 있듯, 친구들에 대해 모든 것은 공공의 것이라고.

Omnium autem communia hominum videntur ea, quae sunt generis eius, quod ab Ennio positum in una re transferri in permultas potest:
하지만 모든 인간들의 공공의 것들은 그러한 것들로 보인다, 그것들이 그 종류에 속하는, 엔니우스에 의해 제시된 하나의 사태에서 많은 사태들로 옮겨질 수 있는:

Homo, qui erranti comiter monstrat viam,
인간이여, 헤매임으로써 친절히 삶을 보여주는 자,
Quasi lumen de suo lumine accendat, facit.
마치 그 자신의 횃불로부터 횃불을 붙이듯이 하는구나.
Nihilo minus ipsi lucet, cum illi accenderit.
무엇으로도 결코 자신에게 비추지 못한다, 저이에게 불 붙여 주고서는.


Una ex re satis praecipit, ut quidquid sine detrimento commodari possit, id tribuatur vel ignoto.
그 하나의 것으로부터 충분히 주의준다, 손실 없이 수여될 수 있을 무엇이든, 그것은 생면부지인 자에게조차 분배되리라고.


[52] Ex quo sunt illa communia: non prohibere aqua profluente, pati ab igne ignem capere, si qui velit, consilium fidele deliberanti dare, quae sunt iis utilia, qui accipiunt, danti non molesta.
그로부터 저러한 것들이 공공의 것들이다: 흐르는 물로부터 금하지 않는 것, 불로부터 불을 취함을 허용하는 것, 만일 누군가 원한다면, 믿을 만한 조언을 숙고하는 자에게 주는 것, 그것들은 저들에게 유익한 것들이다, 그들이 받는 자들인, 주는 자들에게 전혀 해로운 것들이 아니다.

Quare et his utendum est et semper aliquid ad communem utilitatem afferendum.
그로써 이것들을 사용해야 하고 또 언제나 어떤 것을 공공의 유익에 내어야 한다.

Sed quoniam copiae parvae singulorum sunt, eorum autem, qui his egeant, infinita est multitudo, vulgaris liberalitas referenda est ad illum Ennii finem "nihilominus ipsi lucet", ut facultas sit, qua in nostros simus liberales.
그러나 적은 부가 개인들에게 속하기 때문에, 하지만 그들의, 그들이 이러한 부를 원할, 많음이 무한하기에, 대중적인 호의는 되돌려져야 한다(조회되어야 한다?) 엔니우스의 저 경계로 "무엇으로도 결코 자신에게 비추지 못한다", 수단이 있도록, 그 수단으로 우리의 사람들에게 우리가 호의로운 이들일.


[53] Gradus autem plures sunt societatis hominum.
하지만 많은 단계들이 인간들의 연대에 속한다.

Ut enim ab illa infinita discedatur, proprior est eiusdem gentis, nationis, linguae, qua maxime homines coniunguntur.
저 무한한 것들로부터 시작하도록, 더욱 고유한 것이 동일한 사람들의 종족, 국가, 언어에 속한다, 그로써 인간들이 최대한 결합되는.

Interius etiam est eiusdem esse civitatis; multa enim sunt civibus inter se communia, forum, fana, porticus, viae, leges, iura, iudicia, suffragia, consuetudines praeterea et familiaritates multisque cum multis res rationesque contractae.
더욱이 같은 국가에 속함은 더욱 가깝다; 왜냐하면 많은 것들이 시민들에게 그들 상호에 공공의 것들이기 때문이다, 광장, 신전들, 주랑 현관, 생활들, 법들, 법률들, 판결들, 투표들, 관습들과 다른 한편으로 친교들과 또한 많은 이들에게 많은 것들과 더불어 일들과 관계맺음들.

Artior vero colligatio est societatis propinquorum; ab illa enim inmensa societate humani generis in exiguum angustumque concluditur.
실로 더욱 밀접한 관련은 친척들의 연대에 속한다; 왜냐하면 (그 연대가) 저 인간종의 막대한 연대로부터 작고 좁은 것으로 수렴되기 때문이다.


-蟲-

+ Recent posts